Ngày 28/3, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM khởi tố bị can, bắt tạm giam Lê Văn Bậm (44 tuổi) về tội Tàng trữ trái phép chất ma túy. Ngoài ra, cảnh sát đang điều tra việc Bậm và người tình là Nguyễn Thảo Nguyên (23 tuổi, mẹ của bé trai) về hành vi hành hạ, ngược đãi và cho cháu bé 3 tuổi sử dụng ma túy.

Theo dõi vụ việc, các luật sư nhận định, ngoài tội Tàng trữ trái phép chất ma túy, Bậm có thể bị xử lý thêm về một tội danh khác.

Những tội danh có thể áp dụng thêm

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn (Giám đốc Công ty Luật TGS) đánh giá với việc thu giữ tại nhà Bậm 0,21 gram ma túy, việc công an khởi tố, bắt tạm giam bị can này về tội Tàng trữ trái phép chất ma túy là có cơ sở. Ngoài tội danh đã bị khởi tố, tùy thuộc kết quả xác minh, Bậm còn có thể bị xem xét xử lý về tội liên quan tới ma túy khác như Cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 257), Lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 258) hoặc Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 255) tại Bộ luật Hình sự 2015.

Về tội Cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy, ông Tuấn phân tích đây là tội được thực hiện với lỗi cố ý. Trong đó, người phạm tội sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực hoặc sử dụng thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần để buộc người khác phải sử dụng trái phép chất ma túy trái với ý muốn của họ

Về tội Lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy, đây cũng là tội được thực hiện với lỗi cố ý. Người phạm tội thực hiện hành vi rủ rê, dụ dỗ, xúi giục hoặc bằng các thủ đoạn khác nhằm lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy.

"Theo nội dung clip, bé trai có dấu hiệu bị người lớn bạo hành, dụ dỗ, xúi giục sử dụng trái phép chất ma túy. Như vậy, cần làm rõ mối quan hệ nhân quả giữa hành vi của người lớn với việc bé trai phải hút ma túy. Nếu xác định Bậm có hành vi bạo lực, đe dọa dùng vũ lực và đây là nguyên nhân khiến bé trai phải dùng chất cấm, người này sẽ bị xử lý về tội cưỡng bức. Trường hợp nếu bị can chỉ xúi giục, dụ dỗ mà không sử dụng vũ lực hoặc có bạo hành nhưng không liên quan tới việc bé trai dùng ma túy, đây là hành vi có dấu hiệu của tội lôi kéo", luật sư Tuấn phân tích.

Lê Văn Bậm tại cơ quan công an. Ảnh: Công an cung cấp.

Đối với tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, đây là tội phạm có tổ chức, tức phải có từ 2 người phạm tội trở lên. Do đó, nếu muốn xử lý Bậm về tội danh này, cơ quan chức năng cần xác định có hay không vai trò đồng phạm của người khác trong trường hợp này, mà cụ thể là mẹ cháu bé.

Pháp luật hiện hành chưa có văn bản hướng dẫn cho tội này theo Điều 255 Bộ luật Hình sự 2015, nhưng theo hướng dẫn đối với tội này tại Bộ luật Hình sự 1999, tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy có thể gồm các hành vi như: Chỉ huy, phân công, điều hành các hoạt động đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể người khác hay chỉ huy, phân công, điều hành việc chuẩn bị, cung cấp chất ma túy, địa điểm, phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy, tìm người sử dụng chất ma túy.

Người đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể người khác theo sự chỉ huy, phân công, điều hành của người khác thì bị coi là đồng phạm về tội danh này.

Từ căn cứ này, ông Tuấn nhận định nếu muốn xử lý tội danh này, cần xác định rõ có hay không vai trò chỉ đạo của một trong 2 người trong trường hợp này và mối quan hệ của hành vi đó (nếu có) với việc bé trai phải sử dụng ma túy.

Mẹ bé trai có vô can?

Luật sư Nguyễn Văn Hậu (Ủy viên Thường vụ Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Phó chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM) nhìn nhận hành vi cho trẻ sử dụng ma túy là nguy hiểm, có tính chất đặc biệt nghiêm trọng. Trẻ em là đối tượng đặc biệt, dễ tổn thương và cần được bảo vệ. Mọi hành vi xâm phạm tới sức khỏe, tính mạng, quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em đều bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Ông Hậu cũng cho rằng Bậm có thể bị áp dụng thêm các tội Cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy hoặc Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Ma túy cùng dụng cụ sử dụng ma túy được tìm thấy tại nhà Bậm. Ảnh: Công an cung cấp.

Ngoài ra, luật sư Hậu cho rằng cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ vai trò của mẹ cháu bé. "Quá trình xác minh, nếu đủ chứng cứ thể hiện Nguyên tạo điều kiện về vật chất (dụng cụ, địa điểm) hoặc tinh thần (ủng hộ, khuyến khích) để Bậm ép bé T. hút ma túy, người này có thể bị xem xét vai trò đồng phạm về tội Cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy. Nếu có sự phối hợp, chỉ đạo nhằm đưa ma túy vào người bé trai, có thể xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy", ông Hậu bình luận.

Về tội Không tố giác tội phạm tại Điều 390 Bộ luật Hình sự 2015, luật sư cho biết tội này sẽ áp dụng đối với người không tố giác người khác phạm các tội như cưỡng bức, lôi kéo hay tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Như vậy, trong trường hợp Bậm bị xử lý về các tội danh nêu trên còn Nguyên không phối hợp, giúp sức hay tạo điều kiện về vật chất hay tinh thần cho Bậm, người mẹ này có thể bị xem xét xử lý tội Không tố giác tội phạm theo Điều 390 Bộ luật Hình sự.

Tác giả: Hoàng Linh