Sáng nay (17/12), Ngân hàng Nhà nước chính thức công bố dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 96/2014/NĐ-CP ngày 17/10/2014 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng.

Dự thảo đã bổ sung hình thức xử phạt cảnh cáo đối với một số hành vi vi phạm hành chính không nghiêm trọng.

Dự thảo trên đưa ra, một tháng sau khi Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết bên hành lang kỳ họp Quốc hội vừa qua, Ngân hàng Nhà nước sẽ nhanh chóng có hướng trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điểm về pháp lý, trước những điểm cần xem xét lại khi áp dụng trên thực tế.

Với dự thảo trên, Ngân hàng Nhà nước đã có những điều chỉnh liên quan, theo hướng hạn chế mức độ xử phạt nặng khi xem xét mức độ nghiêm trọng hay không của hành vi vi phạm.

Ngân hàng Nhà nước cho biết, sau gần bốn năm áp dụng các quy định của Nghị định 96, đã phát hiện một số quy định về mức phạt không còn phù hợp với tính chất và hậu quả của hành vi vi phạm, đặc biệt là trong trường hợp đối tượng vi phạm là cá nhân.

Ví dụ, quy định phạt tiền từ 80 - 100 triệu đồng đối với hành vi mua, bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ; phạt tiền từ 200 - 250 triệu đồng đối với hành vi vi phạm giao dịch, báo giá, định giá, ghi giá trong hợp đồng, thỏa thuận, niêm yết, quảng cáo giá hàng hóa, dịch vụ, quyền sử dụng đất bằng ngoại tệ không đúng quy định của pháp luật; phạt tiền từ 30 - 60 triệu đồng đối với hành vi vi phạm mua, bán vàng miếng tại tổ chức tín dụng hoặc doanh nghiệp không có giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng…

Theo đó, về mức xử phạt cụ thể đối với các hành vi vi phạm, dự thảo đã bổ sung hình thức xử phạt cảnh cáo đối với một số hành vi vi phạm hành chính không nghiêm trọng.

Vi phạm không nghiêm trọng được dẫn giải cụ thể như hành vi mua, bán ngoại tệ giữa cá nhân với nhau; hành vi mua, bán ngoại tệ với tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ; hành vi mua, bán vàng miếng với tổ chức tín dụng hoặc doanh nghiệp không có giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng… Đây cũng là những tình huống đã phát sinh ở một số trường hợp bị xử phạt nặng gây chú ý dư luận vừa qua.

Trong dự thảo, Ngân hàng Nhà nước cũng bổ sung các nguyên tắc xử phạt, trong đó có nguyên tắc: đối với những hành vi vi phạm tại chương 2 Nghị định (bao gồm những trường hợp như phát sinh thực tế nói trên) có quy định hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền, căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm và có tình tiết giảm nhẹ, người có thẩm quyền xem xét, quyết định áp dụng hình thức phạt cảnh cáo.

Theo báo cáo của Ngân hàng nhà nước về kết quả xử phạt vi phạm hành chính sau hơn 4 năm thực thi Nghị định 96 về xử phạt trong lĩnh vực tiền tệ, có 1 vụ có dấu hiệu tội phạm được chuyển để truy cứu trách nhiệm hình sự. Ngoài ra, có 482 đối tượng bị xử phạt gồm 128 cá nhân, 375 tổ chức.

Cơ quan này cũng ban hành 520 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, với tổng số tiền phạt thu được 24,7 tỉ đồng; 8.721 Nhân dân tệ; 13.737 USD; 670 EURO; 74.000 Yên Nhật; 10.000 Đài tệ; 1.550 đô la Úc; 4.100 Bath Thái.

Hồi cuối tháng 1/2018, ông Nguyễn Cà Rê ở Cần Thơ mang tờ 100 USD đến tiệm vàng Thảo Lực đổi thì bị cảnh sát ập vào bắt quả tang, vì nơi này không có giấy phép thu mua ngoại tệ.

Mất tám tháng để xác định tiệm vàng vi phạm hành chính hay hình sự, đến tháng 10, Công an TP Cần Thơ tham mưu cho UBND TP ra quyết định xử phạt ông Rê 90 triệu đồng, tịch thu 2.260.000 đồng tiền đổi được từ tờ 100 USD. Tiệm vàng Thảo Lực bị xử phạt 295 triệu vì nhiều lỗi, trong đó có 180 triệu đồng vì hành vi thu đổi ngoại tệ sai phép theo Nghị định 96/2014 của Chính phủ.

Sau sự việc Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng "nghị định này chưa hợp lý, cần phải sửa". Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo sửa nghị định 96, yêu cầu "không để tái diễn vụ đổi 100 USD bị phạt 90 triệu đồng".

Khánh Linh (T/h)