Tuần tồi tệ nhất 10 năm của chứng khoán toàn cầu

Thị trường chứng khoán Mỹ tuần qua đã chứng kiến đợt sụt giảm tồi tệ nhất trong vòng 10 năm sau khi Fed công bố tăng lãi suất. Tuy vậy, theo ông Hoàng Công Tuấn, Trưởng ban Nghiên cứu Kinh tế vĩ mô, Công ty Chứng khoán MBS, thực chất thị trường chứng khoán Mỹ sau một năm tăng trưởng mạnh đã có biểu hiện suy yếu (từ trước khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất) và rất cần nhịp điều chỉnh mạnh. Thông tin Fed tăng lãi suất đến trùng thời điểm thị trường vào nhịp điều chỉnh đó, khiến thị trường giảm sâu. Thực tế, việc Fed tăng lãi suất chỉ có tác động tâm lý. 

Tại Việt Nam, tỷ giá vẫn tương đối ổn định, làn sóng rút vốn ồ ạt đã không diễn ra như tại một số nước khác.

Quả thực, việc Fed tăng lãi suất tuần qua cùng lúc diễn ra với một loạt thông tin bất lợi cho các nhà đầu tư: Fed tiếp tục duy trì chính sách bán ra tài sản trong 2 năm tới (cắt giảm gói định lượng), giữ nguyên kế hoạch tăng thuế bất chấp những rủi ro tăng trưởng đang đến với nền kinh tế Mỹ; nguy cơ Chính phủ Mỹ bị đóng cửa do Tổng thống Mỹ Donald Trump từ chối ký dự luật chi tiêu khẩn cấp cho Chính phủ Mỹ, trừ phi được cấp tiền xây tường biên giới; thông tin Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ - Jim Mattis đột ngột từ chức; giá dầu giảm sâu… Những thông tin này khiến giới đầu tư lo lắng và đua nhau bán tháo.       

Thị trường chứng khoán Mỹ tuần qua chứng kiến sự đổ nát tồi tệ nhất trong vòng 10 năm trở lại đây khi kết thúc tuần, chỉ số Dow jones giảm 414,23 điểm, gần bằng với mức giảm kỷ lục khi xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Tương tự, sàn chứng khoán Nasdaq cũng rơi vào thị trường gấu (cổ phiếu giảm liên tục), mức tồi tệ nhất kể từ khủng hoảng tài chính năm 2008, giảm tới 20% so với tháng 8/2018. 

Sự u ám của thị trường chứng khoán Mỹ đã khiến thị trường chứng khoán châu Á, trong đó có Việt Nam, rực lửa. Tuần qua, thị trường chứng khoán Việt Nam đã giảm 6 phiên liên tiếp, kết thúc tuần, chỉ số VN- Index bốc hơi 43 điểm, về dưới 920 điểm. 

Điều đáng ngạc nhiên là, mặc cho thị trường tài chính toàn cầu hỗn loạn, tại Việt Nam, thị trường ngoại hối vẫn ổn định, thị trường chứng khoán giảm điểm, song không quá lớn. Theo các chuyên gia kinh tế, sự hỗn loạn của thị trường sẽ chấm dứt nhanh và Việt Nam sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều. 

“Sau khi Fed tăng lãi suất, thị trường chứng khoán Mỹ và châu Á giảm điểm, song đây chỉ là tác động tâm lý, thị trường sẽ nhanh chóng ổn định trở lại. Tôi cho rằng, quyết định tăng lãi suất của Fed tuần qua đã được dự báo, nên thị trường đã có sự tính toán, điều chỉnh từ trước, không còn yếu tố bất ngờ để tiếp tục biến động mạnh”, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế nhận định.

Việt Nam: Tỷ giá đứng yên, dòng tiền không tháo chạy 

Theo nhận định của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), năm 2018, VND là một trong những đồng tiền có sức chống chọi tốt nhất trước các đợt tăng lãi suất của Fed. Việt Nam cũng là nước duy nhất tại khu vực Đông Nam Á chưa phải tăng lãi suất điều hành trong năm.

Quả thực, từ đầu năm đến nay, nhiều nước trong khu vực đã phải điều chỉnh đồng nội tệ lên tới 5-9%, song tại Việt Nam, tỷ giá vẫn tương đối ổn định, làn sóng rút vốn ồ ạt đã không diễn ra như tại một số nước khác.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, TS. Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế cho rằng,Ngân hàng Nhà nước đã rất bình tĩnh và linh hoạt trong điều hành tỷ giá. Từ đầu năm đến nay, tỷ giá chỉ điều chỉnh ở mức hơn 2%, thấp hơn nhiều nước trong khu vực.  

“Thời gian qua, một số nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Philippines… đã điều chỉnh mạnh tỷ giá nội tệ. Lợi ích thu về từ xuất khẩu chưa thấy, nhưng các nước này đang phải đối mặt với nỗi lo lớn khi lạm phát liên tục tăng cao, đẩy lãi suất cho vay tăng mạnh, đồng thời xu hướng tháo chạy của dòng vốn đã diễn ra. Tôi cho rằng, chính sách tiền tệ của Việt Nam như vừa qua là hợp lý. Bởi thị trường tài chính luôn phản ứng thái quá, chúng ta nên bĩnh tĩnh, chứ không vội vã chạy theo điều chỉnh của thị trường”, ông Thành nói. 

Theo phân tích của các chuyên gia kinh tế, việc giữ được ổn định nền tảng kinh tế vi mô, tập trung cải cách kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh… đã khiến kinh tế Việt Nam giảm được tác động tiêu cực từ các cú sốc bên ngoài. Sự ổn định của thị trường khiến luồng vốn FII vẫn được giữ lại ở thị trường Việt Nam. Chưa kể, vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam chủ yếu là đầu tư trực tiếp (FDI) nên khả năng rút vốn là rất khó.

Rủi ro lớn nhất của nền kinh tế Việt Nam giai đoạn trước mắt nằm ở nguy cơ sụt giảm thương mại toàn cầu, đặc biệt là nếu như chiến tranh thương mại Mỹ - Trung tiếp tục căng thẳng, kinh tế Trung Quốc và Mỹ suy giảm. Hiện đã có nhiều dấu hiệu cho thấy, tăng trưởng kinh tế Mỹ bắt đầu có dấu hiệu chững lại (lạm phát và giá nhà đất Mỹ đang chững lại), trong khi khả năng suy giảm của kinh tế Trung Quốc gần như là chắc chắn.

TS. Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Phát triển, giảng viên chính sách công của Đại học Fulbright Việt Nam khuyến cáo, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Trung Quốc dù là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3, nhưng lại là thị trường có tốc độ tăng trưởng cao gần nhất. Nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu, nên nếu hai thị trường lớn này suy giảm, xuất khẩu của Việt Nam sẽ tăng trưởng chậm lại, ảnh hưởng tới tăng trưởng GDP.  

Nguy cơ suy giảm thương mại toàn cầu cộng với rủi ro kinh tế, chính trị toàn cầu diễn biến phức tạp đòi hỏi chính sách điều hành của cơ quan quản lý trên thị trường phải đặc biệt linh hoạt, dung hòa được các yếu tố tăng trưởng kinh tế và bảo đảm ổn định vĩ mô.