7 năm gian nan thu phí tự động

Thu phí ETC bằng công nghệ RFID được thí điểm tại Việt Nam từ 2015. Ứng dụng công nghệ thu phí tự động được đánh giá là tạo sự công khai, minh bạch; tiết kiệm được thời gian, đảm bảo an toàn giao thông, bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, quá trình triển khai gặp nhiều khó khăn và nhiều lần phải trì hoãn, bị đình trệ kéo dài.

Hành lang pháp lý cho thu phí ETC dần hình thành với Nghị Quyết 437 của Ủy ban thường vụ của Quốc hội, Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg của Chính phủ, tạo tiền đề phát triển để đặt ETC vào đúng vai trò và vị trí tương xứng.

Thu phí ETC được thí điểm tại Việt Nam từ 2015 nhưng đã phải trì hoãn, đình trệ kéo dài.

Ngày 1/6/2022, tuyến cao tốc đầu tiên được thí điểm thu phí ETC hoàn toàn là Hà Nội - Hải Phòng. Đến nay, kết quả cho thấy tỷ lệ ETC đạt 97%, điều này chứng minh lợi ích của ETC đối với người dân, phương tiện lưu thông, tăng cường công tác quản lý nhà nước với lĩnh vực giao thông.

Theo chỉ đạo của Chính phủ, từ ngày 1/8 áp dụng thu phí hoàn toàn tự động đối với tất cả các tuyến đường cao tốc trên toàn quốc. Các phương tiện không dán thẻ ETC và không nạp tiền vào tài khoản thu phí sẽ không được lưu thông vào đường cao tốc.

Được biết, toàn quốc hiện có 4,8 triệu ô tô, trong đó hơn 3,5 triệu xe đã dán thẻ ETC, đạt khoảng 75%. Bộ GTVT đặt mục tiêu tới tháng 9 năm nay tỷ lệ xe dán thẻ ETC đạt 90%.

Dấu mốc mới của hệ thống cao tốc Việt Nam

Tính đến trước ngày 20/7, cả nước đã thực hiện lắp đặt tổng số 588 làn ETC, trong đó 4 tuyến cao tốc do Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý, khai thác có quy mô lắp đặt 132 làn, trên 28 trạm thu phí, trải dài trên 490km ở 3 miền Bắc - Trung - Nam, gồm: Cầu Giẽ - Ninh Bình, Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Nội Bài - Lào Cai và TPHCM - Long Thành - Dầu Giây; tổng lưu lượng phương tiện là 100.000 lượt/ngày đêm, chiếm tỷ trọng khoảng 50% lưu lượng cao tốc của cả nước.

Hệ thống ETC của dự án này được đánh giá là đặc biệt phức tạp do liên thông, đan cắt với nhiều tuyến đường, nhiều chính sách tính cước cùng điều chỉnh. Hệ thống thu phí ETC sử dụng công nghệ RFID được Bộ Giao thông vận tải (GTVT) quy định và các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan khác, đảm bảo tính đồng bộ và khả năng kết nối liên thông với hệ thống thu phí ETC trên toàn quốc.

Hệ thống thu phí ETC đồng bộ trên cao tốc từ ngày 1/8/2022.

Ngày 22/7, hệ thống ETC cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đã được vận hành đồng bộ. Ngày 26/7, cao tốc có lưu lượng xe lớn nhất Việt Nam là TPHCM - Long Thành - Dầu Giây chính thức thu phí ETC.

Bắt đầu từ sáng nay (1/8), hai tuyến cao tốc cuối cùng đang vận hành thu phí thủ công là Nội Bài - Lào Cai và Đà Nẵng - Quảng Ngãi chính thức đóng làn thủ công, chuyển sang thu phí ETC hoàn toàn.

Nội Bài - Lào Cai là cao tốc dài nhất Việt Nam với 245km, đi qua 5 tỉnh, thành phố là Hà Nội, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai; giữ kỷ lục có nhiều trạm thu phí nhất cả nước (15 trạm). Từ ngày 1/8, số tiền tối thiểu người tham gia giao thông cần nạp vào tài phải đủ để thực hiện một giao dịch ETC, thấp nhất là 295.000 đồng và nhiều nhất là gần 1,2 triệu đồng.

Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi dài trên gần 140km, có 7 trạm thu phí đã được bố trí toàn bộ thu phí ETC. Số tiền tối thiểu chủ phương tiện cần nạp vào tài khoản để thanh toán một lần ứng với chiều dài quãng đường lưu thông thấp nhất là 196.000 đồng và cao nhất là 776.000 đồng.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai có lưu lượng phương tiện từ 35.000-40.000 lượt/ngày đêm.

Như vậy, sau 50 ngày đêm thi công, VEC và Tasco đã hoàn thành và đưa vào khai thác hệ thống thu phí không dừng ETC toàn bộ 4 tuyến cao tốc. Thời gian qua trạm trên làn ETC đối với xe đủ tiêu chuẩn được ghi nhận rút ngắn 6-7 lần so với hình thức thu phí một dừng. Đây là dấu mốc mới của hệ thống thu phí đường cao tốc Việt Nam.

Xử lý dứt điểm lỗi thu phí không dừng

Bộ GTVT vừa có công điện gửi Sở GTVT các tỉnh, thành phố, Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Công ty TNHH Thu phí tự động VETC, Công ty Cổ phần Giao thông số Việt Nam (DVTC) yêu cầu đẩy nhanh tiến độ dán thẻ định danh đối với xe ô tô để sử dụng dịch vụ thu phí theo hình thức ETC.

Theo Bộ GTVT, các trạm thu phí đã lắp đặt thiết bị ETC tại tất cả các cửa thu phí, đủ điều kiện để tổ chức vận hành đồng bộ hệ thống ETC trên toàn quốc theo chỉ đạo của Thủ tướng. Tuy nhiên, việc tổ chức dán thẻ cho các phương tiện vẫn còn một số tồn tại, bất cập, chưa tạo sự thuận lợi, gây bức xúc cho người tham gia giao thông.

Yêu cầu xử lý dứt điểm những bất cập trong dán thẻ ETC (Ảnh: Gia An).

Bộ GTVT yêu cầu Sở GTVT các tỉnh, thành phố chỉ đạo Thanh tra GTVT phối hợp với lực lượng Cảnh sát giao thông hỗ trợ các nhà cung cấp dịch vụ, các nhà đầu tư BOT tại các địa điểm dán thẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho chủ các phương tiện khi tham gia dán thẻ, tránh ùn tắc tại các trạm thu phí, nhất là tại các trạm thu phí trên các tuyến cao tốc.

Các nhà cung cấp dịch vụ được yêu cầu tăng cường lực lượng, mở rộng các điểm dịch vụ dán thẻ; rà soát, khắc phục triệt để các tồn tại, bất cập trong quá trình vận hành hệ thống; làm rõ nguyên nhân, xử lý trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị khi để xảy ra lỗi kỹ thuật, gây ùn tắc, khó khăn cho người và phương tiện tham dán thẻ tham gia dịch vụ.

Bộ GTVT yêu cầu các đơn vị phối hợp với Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Sở GTVT các tỉnh, Cục Cảnh sát giao thông trong phân luồng, đảm bảo giao thông tại các trạm thu phí trong quá trình triển khai thu phí đồng bộ trên toàn quốc từ ngày 1/8, đặc biệt là các tuyến cao tốc.

Hành vi vi phạm bị xử lý theo Nghị định 123/NĐ-CP của Chính phủ: Không dán thẻ đầu cuối khi đi vào trạm thu phí ETC; số tiền trên tài khoản không đủ để thanh toán; điều khiển phương tiện đi vào trạm thu phí không dừng. Phạt tiền từ 1-2 triệu đồng, tịch thu giấy phép lái xe từ 1-3 tháng.

Tác giả: Châu Như Quỳnh