Trong báo cáo vừa gửi tới Quốc hội, Thống đốc NHNN thừa nhận khó khăn trong xử lý sở hữu chéo và cho biết đã đưa vào kế hoạch năm 2023 nội dung thanh tra về chuyển nhượng cổ phần, cổ phiếu có thể dẫn đến việc thâu tóm, chi phối ngân hàng.

Việc xử lý vấn đề sở hữu vượt giới hạn quy định, sở hữu chéo vẫn khó khăn 

NHNN đang đưa ra nhiều biện pháp chống sở hữu chéo, chống thao túng, hạn chế việc chi phối và thâu tóm ngân hàng như: Thanh tra chuyển nhượng cổ phần ngân hàng và giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần nhóm cổ đông. Điều này sẽ ngăn lạm dụng quyền quản trị, chống lạm quyền cấp tín dụng. 

Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng vừa có báo cáo gửi Quốc hội về hoạt động ngân hàng, trong đó nêu rõ kế hoạch thanh tra chuyển nhượng cổ phần, cổ phiếu tại các nhà băng để ngăn tình trạng sở hữu chéo trong năm nay. Theo NHNN, tình trạng sở hữu cổ phần, sở hữu chéo giữa TCTD, TCTD và doanh nghiệp đã giảm đáng kể so với giai đoạn trước đây. Mặc dù chủ yếu phát sinh trước khi Luật các TCTD năm 2010 có hiệu lực, sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định, sử hữu chéo trực tiếp giữa các TCTD với nhau và giữa TCTD với doanh nghiệp dần được xử lý. 

Tuy nhiên, việc xử lý vấn đề sở hữu vượt giới hạn quy định, sở hữu chéo vẫn khó khăn trong trường hợp cổ đông lớn và người có liên quan của cổ đông lớn cố tình che giấu, nhờ cá nhân/tổ chức khác đứng tên hộ số cổ phần sở hữu để lách quy định của pháp luật, dẫn đến TCTD có thể bị chi phối bởi các cổ đông này, tiềm ẩn nguy cơ hoạt động thiếu công khai, minh bạch.

Đặc biệt, NHNN cũng báo cáo khó khăn ngăn ngừa tình trạng sở hữu chéo trong ngân hàng liên quan đến nhiều đối tượng thuộc sự quản lý của các bộ/ngành.

Thực tế, đối tượng quản lý của NHNN chỉ là các TCTD. Vì vậy, việc sở hữu chéo giữa các công ty trong lĩnh vực khác, NHNN không có thông tin cũng như không có công cụ để kiểm soát. Thời gian tới, NHNN sẽ báo cáo tiếp tục giám sát an toàn hoạt động của TCTD và qua công tác thanh tra về vốn, tình hình sở hữu cổ phần của TCTD, hoạt động cho vay, đầu tư, góp vốn… Trường hợp phát hiện rủi ro, vi phạm, NHNN chỉ đạo TCTD xử lý các tồn tại nhằm ngăn ngừa rủi ro.

Chuyển cơ quan điều tra khi phát hiện dấu hiệu tội phạm