Năm 2001, Thủ tướng có quyết định thu hồi hơn 64ha tại phường 16 quận 8 và cho Cảng sông TP HCM thuê để xây cảng Phú Định nhằm phục vụ cho đầu mối giao thông vận tải nội địa giữa TP HCM với các tỉnh miền Trung và miền Tây Nam Bộ, đồng thời là trung tâm trung chuyển hàng hóa, hành khách, trung tâm dịch vụ vận tải thủy với mức luân chuyển hàng hóa khoảng 2.5 triệu tấn/năm. Diện tích cảng là hơn 64 ha, chi phí đầu tư 81 triệu USD.

Ngày 7/4/2006, UBND TP ban hành quyết định chuyển Công ty nhà nước Cảng Sông TP HCM (quản lý cảng Phú Định) thành Công ty TNHH MTV cảng sông TP (100% vốn nhà nước) trực thuộc Tổng công ty Cơ Khí Giao thông Vận tải Sài Gòn - TNHH MTV (SAMCO).

Thực hiện kế hoạch sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thuộc UBND TP, tháng 12/2013 TP Phê duyệt đề án tái cơ cấu SAMCO giai đoạn 2013-2015.

Tháng 2/2014, UBND TP ban hành quyết định về việc cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Cảng Sông TP (CASOCO). Đến tháng 10/2014, TP ban hành quyết định phê duyệt phương án và chuyển công ty TNHH MTV Cảng Sông TP thành công ty cổ phần.

Cuối năm 2014, Công ty TNHH MTV Cảng Sông TP chính thức được cổ phần hóa và sau đó đổi tên thành Công ty cổ phần cảng Phú Định.

Tháng 12/2014, thực hiện phiên đấu giá lần đầu ra công chúng (IPO), tổng số cổ phần được bán ra là 8,4 triệu cổ phiếu, tương ứng với hơn 83,7 tỷ đồng (chiếm 25,39%) vốn điều lệ.  

Song song với việc IPO, Cảng Phú Định cũng thực hiện chào bán cho nhà đầu tư chiến lược 8,4 triệu cổ phần, tương ứng gần 84 tỷ đồng, chiếm 25,39% vốn điều lệ của công ty sau cổ phần hóa (330 tỷ đồng). Nhà đầu tư chiến lược được lựa chọn trong thương vụ này là Novaland.

Sau khi cổ phần hóa, Cảng Phú Định đã tăng vốn từ 330 tỷ đồng lên 1.000 tỷ đồng vào tháng 2/2017.

Không lâu sau đến tháng 3/2017, Novaland tiếp tục thông qua nhận chuyển nhượng hơn 34 triệu cổ phần Cảng Phú Định trị giá 343,4 tỷ đồng, nâng tỷ lệ sở hữu của Novaland tại đơn vị này lên 59,73%.

TP HCM thanh tra việc cổ phần hóa, tăng vốn điều lệ và thực hiện dự án ở cảng Phú Định (Ảnh Báo Phụ Nữ TP HCM)

Hiện trạng khu cảng sông Phú Định là cầu cảng, khu kho phục vụ cảng (khoảng 6,04ha) và diện tích còn lại là đất trống, chưa đầu tư xây dựng.

Về quy hoạch, sau thời gian thay đổi, đến hiện tại cảng sông Phú Định (quy mô hơn 60 ha) vẫn là đất xây dựng cảng (kho bãi - hạ tầng kỹ thuật). Cụ thể:

Năm 2007, UBND TP HCM quyết định tách 4ha trong tổng diện tích hơn 64 ha để xây dựng khu tái định cư tại chỗ.

Năm 2010, UBND TP HCM tiếp tục ban hành quyết định số 5651 phê duyệt Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung quận 8 đến năm 2020.

Năm 2013, UBND TP HCM phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 (quy hoạch phân khu) khu dân cư phường 16 quận 8, mục đích sử dụng đất của khu đất Cảng sông Phú Định (còn hơn 60 ha) là xây dựng cảng (kho bãi - hạ tầng kỹ thuật).

Tuy nhiên, sang năm 2015 và 2016, UBND TP đã ban hành ba quyết định điều chỉnh mục đích sử dụng đất của đồ án quy hoạch chi tiết  tỉ lệ 1/2000 khu dân cư phường 16, quận 8 tại khu vực cảng Phú Định.

Theo các quyết này, khu cảng sông Phú Định có diện tích 64,96 ha, với cơ cấu sử dụng đất gồm: 6,04 ha đất công nghiệp - kho tàng - bến bãi, 44,04 ha đất phức hợp có chức năng ở, 4,02 ha đất khu tái định cư cảng sông và 10,89 ha đất sông rạch.

Ngày 24/7/2020, UBND TP HCM ban hành quyết định hủy bỏ tất cả ba quyết định điều chỉnh cục bộ đồ án quy hoạch chi tiết năm 2015 và năm 2016. Như vậy, việc điều chỉnh quy hoạch nêu trên đã được hủy bỏ. Chức năng sử dụng đất hiện nay của cảng sông Phú Định (quy mô hơn 60 ha) là đất xây dựng cảng (kho bãi – hạ tầng kỹ thuật).