Nhiều doanh nghiệp chậm thanh toán đã có phương án đàm phán với nhà đầu tư. (Ảnh: Vietnam+)

Kết quả từ quý 2 đến nay, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã dần ổn định trở lại. Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cho biết 68 doanh nghiệp phát hành riêng lẻ với khối lượng 189,7 nghìn tỷ đồng. Dư nợ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thời điểm cuối tháng Mười là khoảng 1 triệu tỷ đồng, chiếm 10,5% GDP năm 2022 và bằng 8% tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế.

Thông tin trên được đưa ra tại cuộc họp của Bộ Tài chính với các bộ, cơ quan Trung ương và các Hiệp hội, doanh nghiệp lấy ý kiến đánh giá tình hình triển khai Nghị định số 08/2023/NĐ-CP và định hướng chính sách trong thời gian tới, chiều ngày 28/11.

Ổn định thị trường

Sau vụ việc của Ngân hàng SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, thị trường trái phiếu doanh nghiệp biến động mạnh. Nhà đầu tư mất niềm tin và yêu cầu doanh nghiệp phải mua lại trái phiếu trước hạn, doanh nghiệp gặp khó khăn khi phát hành trái phiếu mới đồng thời kinh tế vĩ mô và thị trường tài chính trong, ngoài nước diễn biến phức tạp, lãi suất tăng, thanh khoản của nền kinh tế gặp khó khăn.

Trước tình hình đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP về hoãn một số quy định tại Nghị định số 65/2022/NĐ-CP đến hết ngày 31/12, để trung hòa lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư mua trái phiếu theo tinh thần “lợi ích hài hòa, khó khăn chia sẻ,” hỗ trợ doanh nghiệp phát hành trái phiếu huy động vốn, thanh toán các nghĩa vụ nợ đến hạn cho nhà đầu tư và tiếp tục hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các Ngân hàng và Tổ chức tài chính, Bộ Tài chính, cho biết thời quan qua Bộ đã chủ động triển khai các giải pháp ổn định thị trường, về pháp lý cũng như thường xuyên theo dõi, đôn đốc các doanh nghiệp thanh toán nợ trái phiếu. Thêm vào đó, Bộ Tài chính cũng tăng cường công tác thanh tra, giám sát chấn chỉnh và xử lý vi phạm. Ngoài ra, công tác truyền thông cũng được tăng cường để khôi phục niềm tin cho nhà đầu tư. Kết quả từ quý 2 đến nay, thị trường đã dần ổn định trở lại.

Ngoài ra, ông Dương cho biết quy định về thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác và các trái phiếu đã phát hành trước khi Nghị định 65 có hiệu lực được đàm phán để kéo dài kỳ hạn tối đa không quá 2 năm, sẽ tiếp tục được thực hiện trong thời gian tiếp theo.

Theo Đánh giá từ Bộ Tài chính, thời gian vừa qua doanh nghiệp có khó khăn về thanh khoản dẫn tới có khả năng chậm thanh toán gốc, lãi trái phiếu doanh nghiệp đã chủ động đàm phán với nhà đầu tư để thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác (chủ yếu bằng sản phẩm bất động sản), kéo dài kỳ hạn trái phiếu hoặc thay đổi điều kiện, điều khoản khác của trái phiếu (thay đổi về thời gian, phương thức, tần suất thanh toán gốc, lãi trái phiếu). Đến nay có nhiều doanh nghiệp chậm thanh toán đã có phương án đàm phán với nhà đầu tư.

Không kéo dài hiệu lực một số quy định

Bộ Tài chính cho biết đã nhận được 13 ý kiến từ các bộ, cơ quan Trung ương, các Hiệp hội tham dự cuộc họp xoay quanh các nội dung như về việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, quy định xếp hạng tín nhiệm bắt buộc, quy định giảm thời gian phân phối trái phiếu… Trong đó, đa số đồng tình với đề xuất của Bộ Tài chính là không cần thiết kéo dài thời gian ngưng hiệu lực thi hành quy định xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Trên thực tế, pháp luật chứng khoán đã quy định các cách khác để xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp cá nhân đang được thực hiện như có chứng chỉ hành nghề chứng khoán, có thu nhập chịu thuế năm gần nhất tối thiểu 1 tỷ đồng. Việc thực hiện quy định xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại Nghị định 65 sẽ giảm thiểu rủi ro phân phối, chào mời nhà đầu tư cá nhân không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mua trái phiếu, tăng cường tính an toàn và bền vững của thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, đại diện Bộ Tài chính chia sẻ cũng đề xuất không kéo dài thời gian ngưng quy định xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đối với trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ và ngưng hiệu lực thi hành quy định giảm thời gian phân phối trái phiếu. Cụ thể, Nghị định 65 quy định thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt chào bán không vượt quá 30 ngày (thay vì trước đây tại Nghị định số 153 là 90 ngày, tương tự như

Để tiếp tục ổn định và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết Bộ Tài chính đã báo cáo Lãnh đạo Chính phủ để rà soát tổng thể, nghiên cứu báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ và người có liên quan (tại Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp và các Luật liên quan). Trường hợp cần thiết, kiến nghị cấp có thẩm quyền ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số Luật để kịp thời xử lý các vướng mắc về pháp lý đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp và rà soát, hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực thi các quy định pháp luật về phá sản doanh nghiệp để các doanh nghiệp có đủ quy trình thực hiện phá sản một cách có trật tự. Ngoài ra, Bộ Xây dựng nghiên cứu trình cấp có thẩm quyền bổ sung quy định về chỉ tiêu an toàn tài chính trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản./.

Tác giả: Hạnh Nguyễn