Sau thời gian giãn cách xã hội, trong tháng 5 và tháng 6 giá trị phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp đã tăng mạnh. Cụ thể, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành thành công trong 2 tháng này lên đến 106.854 tỉ đồng (tăng 72,6% so với cùng kỳ), đưa tổng giá trị phát hành 6 tháng đầu năm lên 167.215 tỉ đồng (tăng trên 37,3% so với cùng kỳ).

Trong khi trước đó, giá trị trái phiếu phát hành thành công trong 4 tháng đầu năm gần như không tăng so với cùng kỳ (+1%) do chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Xét tỉ trọng phát hành theo ngành, ngành bất động sản vượt lên dẫn đầu với tỉ trọng 35% trong 6 tháng đầu năm 2020 từ mức 16% trong nửa đầu năm 2019. So với cùng kỳ, tổng giá trị phát hành của các doanh nghiệp bất động sản tăng 197,6% lên gần 60.000 tỉ đồng. Top 3 doanh nghiệp phát hành nhiều trong nửa đầu năm 2020 là Công ty Cổ phần Vinhomes, Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Bất động sản TNR Holdings và Tập đoàn Sovico.

Ngành ngân hàng tiếp tục giữ vị trí thứ 2 về tỉ trọng phát hành (chiếm 28%). Tổng giá trị phát hành của ngành này tăng 30,8% so với cùng kỳ lên hơn 47.000 tỉ đồng. Trong đó, BIDV, HDBank và VPBank là 3 ngân hàng có giá trị phát hành cao nhất.

Tỉ trọng của ngành hàng hóa chủ chốt đã suy giảm mạnh, từ mức 33% trong nửa đầu năm 2019 xuống còn 9% trong 6 tháng đầu năm 2020. Tổng giá trị phát hành của ngành này giảm 62,9% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, trong nửa đầu năm 2020, nhóm hàng hóa chủ chốt đã không còn các giao dịch phát hành lớn có giá trị lên đến 5.000 tỉ đồng, với giá trị phát hành lớn nhất đến từ Công ty Cổ phần Đầu tư và Cho thuê tài sản TNL có giá trị 3.874 tỉ đồng.

Nhóm ngành bất động sản dẫn đầu về giá trị phát hành trái phiếu trong 6 tháng đầu năm 2020 (Nguồn: Mirae Asset, NCĐT)

Dữ liệu thống kê của Công ty Chứng khoán Mirae Asset chỉ ra rằng các doanh nghiệp tăng huy động ở các kỳ hạn dưới 5 năm, kéo kỳ hạn bình quân của 6 tháng đầu năm 2020 giảm về mức 3,9 năm so với mức 4,6 năm của cùng kỳ năm 2019. Kỳ hạn cao nhất thuộc về ngành viễn thông và tiện ích với giá trị lần lượt là 7 năm và 6,89 năm. Tuy nhiên, tổng giá trị phát hành của 2 nhóm này chỉ chiếm 5,64% tổng giá trị phát hành. Các ngành có tỉ trọng cao như bất động sản và ngân hàng có kỳ hạn phát hành trung bình lần lượt ở các mức 3,47 và 4,55 năm.

Lãi suất phát hành trong 6 tháng đầu năm 2020 của các doanh nghiệp dao động chủ yếu ở vùng 9-10,5%. Loại trừ trường hợp trái phiếu chuyển đổi của Công ty Cổ phần Xăng dầu HFC, ngành Năng lượng có lãi suất 0%, thì ngành ngân hàng là nhóm có lãi suất phát hành thấp nhất, dao động từ 5,1-8%.

Thị trường trái phiếu vẫn tiếp tục sôi động

Sau giai đoạn giãn cách xã hội vì COVID-19, hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp được tái khởi động, do đó nhu cầu về vốn vay để phục hồi sau dịch cũng sẽ gia tăng. Theo đánh giá của Mirae Asset, trong bối cảnh các ngân hàng thắt chặt điều kiện cho vay, doanh nghiệp sẽ tăng cường phát hành trái phiếu.

Thực tế, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành thành công trong tháng 5 và tháng 6 tăng đến 72,6% so với cùng kỳ, đẩy tổng giá trị phát hành trong nửa đầu năm tăng 37,3% so với cùng kỳ. Trong khi đó, tín dụng từ hệ thống ngân hàng đến cuối tháng 6 tăng 9,3% so với cùng kỳ.

Với tác động của dịch COVID-19, Mirae Asset đánh giá mặt bằng lãi suất cho vay sẽ giảm trong bối cảnh hiện nay, tuy nhiên, điều kiện cho vay của ngân hàng sẽ có xu hướng thắt chặt, hạn chế rủi ro nợ xấu. Do đó, trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng chậm lại, Mirae Asset kỳ vọng doanh nghiệp sẽ tiếp tục tăng huy động vốn qua kênh trái phiếu. 

Sự dịch chuyển từ thị trường vốn sang thị trường nợ của các doanh nghiệp niêm yết được đẩy mạnh. Theo đó, tỉ trọng huy động vốn từ kênh trái phiếu so với tổng vốn huy động từ cả 2 thị trường tăng đáng kể từ mức 64,6% năm 2019, lên mức  89,7% trong 6 tháng đầu năm 2020. Trong bối cảnh huy động nguồn vốn từ phát hành thêm cổ phần đang gặp khó khăn, các doanh nghiệp niêm yết đã chuyển hướng huy động vốn sang phát hành trái phiếu, với tổng giá trị phát hành trong 6 tháng đầu năm 2020 tăng gần 70% so với cùng kỳ.