- 17 tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài giảm thông qua sáp nhập, hợp nhất, rút giấy phép, giải thể.

- Tỷ lệ nợ xấu đến cuối tháng 9/2015 chỉ còn khoảng 2,93% (tỷ lệ nợ xấu ước tính tháng 9/2012 là 17,2%).

- Mặt bằng lãi suất cho vay đã được đưa từ trên 20%/năm về mức 7-9%/năm, chỉ bằng 40% lãi suất cho vay thời điểm cuối năm 2011.

- Thị trường vàng được sắp xếp lại và ổn định. Tỷ giá ổn định...

Thành công nhân đôi

Sau hơn 3 năm triển khai Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng giai đoạn 2011-2015” trong điều kiện nhiều yếu tố không thuận lợi (kinh tế vĩ mô kém ổn định, thị trường bất động sản trầm lắng, không sử dụng ngân sách nhà nước cho tái cơ cấu, xử lý nợ xấu của các TCTD…), với sự nỗ lực, quyết tâm của toàn ngành Ngân hàng và hệ thống chính trị, kết quả tái cơ cấu, xử lý nợ xấu đã và đang đi đúng mục tiêu, định hướng và lộ trình.

Nhờ đó, dòng vốn của nền kinh tế từng bước được khơi thông trở lại, tín dụng ngân hàng được phân bổ hợp lý cho các mục đích sử dụng và phù hợp với định hướng đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội quốc gia bền vững. Kết quả cơ cấu lại các TCTD có tác dụng không chỉ làm lành mạnh TCTD mà còn tạo động lực cho tái cấu trúc doanh nghiệp, thị trường và đầu tư. Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế Trung ương Võ Trí Thành cho rằng, cải cách trong bối cảnh, lạm phát cao ngất ngưởng, kinh tế vĩ mô bất ổn, một số TCTD bên bờ vực của sự đổ vỡvà luôn đối mặt với vấn đề thanh khoản. Và giờ nhìn lại,toàn bộ quá trình tái cơ cấu ngân hàng về cơ bản đã hoàn thành các mục tiêu, định hướng, lộ trình được nêu tại Đề án 254.

Ảnh minh hoạ.

Đồng tình với quan điểm này, Phó Chủ nhiệm Ủy Ban Kinh tế của Quốc hội Nguyến Đức Kiên nhấn mạnh, cho đến thời điểm này, thì chúng ta có thể vững tâm và hơn 90 triệu cử tri cũng có thể vững tâm về 1 hệ thống ngân hàng đã an toàn hơn. Nói rộng ra là hệ thống tiền tệ của chúng ta đã được đảm bảo. Và đúng như nhận định của Chính phủ thì an ninh tiền tệ của chúng ta đã được bảo đảm và giữ vững.

Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, thách thức về điều kiện kinh tế, pháp lý, đến nay về cơ bản Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD đã được ngành Ngân hàng triển khai quyết liệt, đồng bộ, theo đúng mục tiêu, nguyên tắc định hướng và lộ trình đề ra.Tiến sĩ Lê Thẩm Dương, trưởng khoa Tài chính, ĐH Ngân hàng TPHCM khẳng định: quan sát quá trình tái cơ cấu của ngành ngân hàng, từ chỗ phản đối, ông chuyển sang đồng tình và hiện nay là cảm phục. Chỉ ra lý do tâm phục khẩu phục, ông Dương nhấn mạnh: “Không "tái" thì chắc chắn chết, đó là quy luật của sự vận động. Nhưng "tái" mà không đúng cách thì còn chết sớm hơn nhiều. Đến hôm nay, chúng ta chưa chết đã là thành công rồi, mà lại còn tái cơ cấu thành công nữa, đó là thành công nhân đôi”.

Cục máu đông nợ xấu đã tan dần

Tái cơ cấu, xử lý hàng loạt các ngân hàng yếu kém vốn đã gian nan, nhưng hệ thống ngân hàng cũng phải đồng thời lãnh trách nhiệm xử lý nợ xấu. Sau hơn 3 năm, cục máu đông của cả nền kinh tế đã tan dần. Nợ xấu từ mức 17,2% tổng dư nợ vào tháng 9 năm 2012 đã giảm về còn 2,93% tổng dư nợ (tính tới cuối tháng 9/2015), tức là qui mô nợ xấu- cục máu đông đã thu nhỏ gần 6 lần và hơn 98% số nợ xấu ước tính tại thời điểm tháng 9/2012 đã được xử lý (Đề án xử lý nợ xấu đặt ra mục tiêu xử lý cơ bản số nợ xấu tại thời điểm tháng 9/2012).

Với việc áp dụng đầy đủ chuẩn mực mới về phân loại nợ, từ Quý I/2015 không còn tồn tại 02 số liệu nợ xấu (số liệu theo báo cáo của TCTD và số liệu theo kết quả giám sát của NHNN) và nợ xấu của các TCTD đã được minh bạch hơn. Cùng với việc tích cực triển khai các giải pháp cơ cấu lại các TCTD, kết quả xử lý nợ xấu đạt được đã góp phần quan trọng cải thiện thanh khoản, giảm mặt bằng lãi suất, mở rộng khả năng tăng trưởng tín dụng nhằm hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Từ năm 2012 đến hết tháng 9/2015, các TCTD đã xử lý được 455,79 nghìn tỷ đồng nợ xấu, tương đương khoảng 98% tổng số nợ xấu ước tính tại thời điểm tháng 9/2012 đã được NHNN báo cáo với Bộ Chính trị và Chính phủ, trong đó, bán cho VAMC chiếm khoảng 42%, TCTD xử lý thông qua các hình thức khác (ngoại trừ bán cho VAMC) chiếm khoảng 58%.

TS. Trương văn Phước, Phó Chủ tịch UBGSTCQG cho rằng, một khối lượng nợ xấu của các TCTD đã được xử lý, chất lượng tín dụng được cải thiện. Kết quả xử lý nợ xấu nói trên đã góp phần quan trọng cải thiện thanh khoản, giảm lãi suất, hỗ trợ tăng trưởng tín dụng, từ đó hỗ trợ tích cực cho quá trình phục hồi sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Đồng tình với quan điểm  trên, TS. Trần Du Lịch, ĐB Quốc hội TP. Hồ Chí Minh cho biết, thứ nhất, năm 2012, nợ xấu là cục máu đông làm tắc nghẽn tín dụng toàn bộ nền kinh tế. Vậy bây giờ, tín dụng đã tăng được rồi. Tức là cái cục máu đông nó đã teo lại. Nó có thể chạy đâu đó, chuyện đó tính sau, nhưng ít nhất là tuần hoàn máu của nền kinh tế đã được khơi thông. Thứ hai, nợ xấu gây mất thanh khoản ngân hàng thì nay, thanh khoản đã được cứu rồi. Thứ ba, là xử lý nợ xấu trong điều kiện không dùng tiền từ ngân sách, nói thẳng ra là tay không bắt giặc, chỉ cho cơ chế mà không cho tiền. “Tổ chức tín dụng vừa giải quyết được nợ xấu cũ, vừa thu được nợ mới đúng hạn. Đây là điểm khá đặc biệt để cho thấy trong quản lý kinh tế “mọi lý thuyết chỉ là màu xám, chính cây đời mới mãi mãi xanh tươi”. Sáng tạo “đánh du kích” đã giải quyết vấn đề”, TS Lịch đánh giá.

Ngọc Quyết