Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng vừa có văn bản trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Bình Thuận phản ánh việc gặp khó khăn liên quan đến vay vốn hỗ trợ lãi suất 2%.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng, thực hiện Nghị quyết 43/2022 của Quốc hội, Chính phủ ban hành Nghị định 31/2022 về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh.

Nhiều giải pháp được Ngân hàng Nhà nước đưa ra, hướng dẫn các ngân hàng thương mại triển khai gói hỗ trợ này.

Khẳng định đây là chính sách mà ngành ngân hàng triển khai đồng bộ với tinh thần quyết liệt, khẩn trương nhất từ trước đến nay, nhưng lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước thừa nhận kết quả thực hiện gói này thấp, chưa được như kỳ vọng.

Nguyên nhân có nhiều như bối cảnh nền kinh tế đã khác so với khi đề xuất xây dựng chương trình phục hồi kinh tế và phát triển kinh tế - xã hội. Mặt khác, là do tâm lý e ngại của khách hàng và ngân hàng thương mại với các thủ tục thanh tra, kiểm toán sau này; cũng như e ngại khi đánh giá "khả năng phục hồi" của khách hàng.

Để tháo gỡ vướng mắc liên quan đến quy định đánh giá khách hàng "có khả năng phục hồi", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết Ngân hàng Nhà nước đã có phương án xử lý, sửa đổi Nghị định 31 và ngành ngân hàng quyết tâm thực hiện chương trình này.

Tuy nhiên, theo khảo sát thực tế từ ngân hàng thương mại và khách hàng, mức độ hấp thụ, giải ngân và kết quả hỗ trợ lãi suất vẫn phụ thuộc lớn vào tâm lý khách hàng, họ không muốn tham gia hỗ trợ lãi suất.

Mức độ hấp thụ, giải ngân và kết quả hỗ trợ lãi suất vẫn phụ thuộc lớn vào tâm lý khách hàng, họ không muốn tham gia hỗ trợ lãi suất.

Qua khảo sát và báo cáo các ngân hàng thương mại, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh các tỉnh, thành phố, trong số khách hàng thuộc ngành, lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất và đáp ứng điều kiện được hỗ trợ lãi suất, có khoảng 67% khách hàng phản hồi "không có nhu cầu".

Thống đốc cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục xác định triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất là nhiệm vụ trọng tâm cần đẩy mạnh triển khai; thành lập các đoàn khảo sát liên ngành tiếp tục đôn đốc, nắm tình hình tại các địa phương để kịp thời tiếp nhận, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong thực thi chính sách.

Trước đó, theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2% "rất chậm", khi đến cuối 2022 mới đạt 134 tỷ đồng. Dự kiến năm nay gói này giải ngân thêm được 2.345 tỷ đồng. Như vậy, sẽ còn dư 37.521 tỷ đồng dự kiến không giải ngân hết.

Cũng liên quan đến gói hỗ trợ lãi suất, tại thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ về tình hình kinh tế xã hội tháng 2; thực hiện chương trình phục hồi kinh tế, Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước sớm báo Thủ tướng phương án phù hợp liên quan đến gói hỗ trợ 2% lãi suất.

Ngân hàng Nhà nước được giao đánh giá kỹ khả năng giải ngân để nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền phương án điều chuyển nhiệm vụ chi hỗ trợ lãi suất sang hình thức, chính sách khác, trong đó, phương án được xem xét là chuyển sang cho vay nhà ở xã hội.

Tác giả: Lê Thanh Hồng