Tin liên quan

Trên cơ sở chất vấn của đại biểu gửi đến giữa 2 kỳ họp, ý kiến thảo luận của đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, kiến nghị của cử tri cả nước, Ủy ban thường vụ Quốc hội tổ chức phiên chất vấn tại phiên họp thứ 36 vào sáng 13/3.

Đăng đàn trả lời chất vấn, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Trương Hòa Bình cho biết, những năm qua, công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án nói chung và giải quyết, xét xử các vụ án hình sự nói riêng tiếp tục có sự chuyển biến tích cực, chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án được đảm bảo và có những tiến bộ nhất định.

Tỷ lệ các bản án, quyết định hình sự bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án thời gian qua luôn ở mức thấp và giảm so với các năm trước. Để nâng cao hơn chất lượng xét xử, tránh xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm, Chánh án Trương Hoà Bình nhấn mạnh việc tăng cường công tác giám sát việc xét xử của toà án cấp trên đối với các toà án cấp dưới.
Theo đó, tất cả các vụ án hình sự lớn, trọng điểm dư luận xã hội quan tâm, các vụ án về tham nhũng, các vụ án mà bị cáo bị kết án với mức hình phạt cao nhất, quá trình giải quyết có khiếu nại, tranh chấp kép dài, ông Bình quán triệt, phải được Tòa án chủ động kiểm tra, tự rà soát theo trình tự kiểm tra việc xét xử, không đợi có đơn đề nghị của đương sự thì mới xem xét.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Trương Hòa Bình

Trả lời về việc giải quyết vụ án của ông Nguyễn Thanh Chấn, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Trương Hòa Bình khẳng định: “Các cơ quan tố tụng đã tiến hành giải quyết rất quyết liệt, chỉ cần gia đình ông Chấn giao nộp các tài liệu chứng minh sẽ đạt kết quả cuối cùng. Cơ quan điều tra xác định lại vụ án ông Chấn đúng là oan và đã có đình chỉ điều tra, khẳng định ông Chấn không phạm tội. Vướng trong bản án hình sự là khoản bồi thường dân sự mà trước đây bản án buộc ông Chấn phải bồi thường. Tòa án nhân dân tối cao cũng đã hủy bản án để xác định ông Chấn không phải bồi thường, mà thủ phạm xác định lại trong vụ án này sẽ phải bồi thường”.

Phía tòa án đã giải quyết vấn đề pháp lý giải quyết thực hiện việc bồi thường với ông Chấn. Tòa án cũng đã nhiều lần gửi văn bản đền ông Chấn đề nghị ông cung cấp các tài liệu, để tòa xem xét đền bù theo quy định Nhà nước. Tuy nhiên, gia đình ông Chấn vẫn chưa cung cấp các tài liệu cho Tòa án – ông Bình cho biết.

Trả lời rõ hơn về những vấn đề này, Thượng tướng Lê Quý Vương – Thứ trưởng Bộ Công an cho biết: “Dư luận có nêu đến vấn đề bức cung nhục hình dẫn đến oan sai, qua kiểm tra đúng là có tình trạng đó xảy ra, nhất là các vụ ở cấp huyện dẫn chứng vụ ở Phú Yên có xảy ra nhục hình và đã xử lý 5 cán bộ. Qua các việc xảy, Bộ Công an đều kiểm tra, xem xét xử lý nghiêm minh chống bức cung, nhục hình, liên quan đến oan sai”.

Thượng tướng Lê Quý Vương – Thứ trưởng Bộ Công an chỉ ra nguyên nhân dẫn đến oan sai

Đưa ra nguyên nhân, Thứ trưởng Bộ Công an cũng chỉ rõ: “Thu thập chứng cứ vẫn tập trung chủ yếu vào lời khai, còn tang chứng, vật chứng có vấn đề khác có liên quan cần xem xét rõ hơn.

Tại sao có xảy ra oan sai trong công tác điều tra, cơ bản trong công tác này là việc chưa tôn trọng chứng minh sự thật khách quan, đặc biệt là quan điểm đánh giá, xem xét chứng cứ, chủ yếu coi trọng lời khai, quan trọng cung hơn chứng cứ, nguyên tắc là phải trọng chứng cứ, không dễ tin lời khai.

Vấn đề là có thiếu sót ngay trong công tác tố tụng, mới chỉ tập trung vào công tác lấy lời khai của các đối tượng mà chưa đề cập nhiều đến chứng cứ vật chất: đó là khám nghiệm hiện trường, thu thập chứng cứ, giám định, thu giữ, bảo quản vật chứng…Nguyên nhân chủ quan về cán bộ điều tra, cơ bản là do năng lực, phẩm chất, trách nhiệm trong công tác điều tra không tuân thủ đúng. Một vài vụ việc do nôn nóng, có tư tưởng thành tích mà dẫn đến sai phạm”.

Đối với 5 vụ án mà các đại biểu nêu lên, thực chất từ sau vụ Nguyễn Văn Chấn có oan sai, có một số trường hợp các phạm nhân có đơn thư kêu oan sai. 5 vụ án mà phạm nhân có đơn kêu oan sai xảy vào thời điểm khá lâu, lâu nhất là vụ án Huỳnh Văn Én từ năm 1998, những vẫn đề nêu lên có đơn từ kêu oan thì hiện nay Viện kiểm sát Nhân dân tối cao chủ trì, cùng với Tòa án Nhân dân tối cao, Bộ Công an, cơ quan điều tra xem xét đánh giá thận trọng, cụ thể.

Về quy định của luật, các vụ án đã được Viện kiểm sát đưa ra truy tố, tòa án xét xử và có hiệu lực thi hành. Có vấn đề bức cung, nhục hình để các đối tượng nhận tội hay không, cần phải xem xét cụ thể, đánh giá toàn diện. Các đơn kêu oan của các phạm nhân chủ yếu được gửi qua trại giam rồi đến Viện kiểm sát Nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao. Riêng vụ của Nguyễn Thanh Chấn, Bộ Công an có nhận được đơn thư vào thời điểm năm 2013 đã kịp thời chỉ đạo Công an tỉnh Bắc Giang xem xét, giải quyết kịp thời.

Hiện nay, qua xem xét, thì vụ Nguyễn Thanh Chấn là có oan sai. Vụ Huỳnh Văn Én đang xem xét đơn của ông Thành để làm rõ có oan hay không. Bộ Công an cũng đang phối hợp với Viện kiểm sát, Tòa án về vụ Hồ Duy Hải, xem xét chứng cứ, về cơ bản vẫn chứng minh Hồ Duy Hải là thủ phạm trong vụ án. 

Thu Thủy