Thủ tướng Phạm Minh Chính trình bày báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2021; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022. Ảnh: TTXVN

Phát biểu tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XV, diễn ra sáng 20/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nêu bật nhiều kết quả về kinh tế-xã hội dù dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp; trong đó ước thực hiện cả năm dự kiến đạt và vượt 8/12 chỉ tiêu chủ yếu đề ra.

Kinh tế vĩ mô ổn định

Thủ tướng nhấn mạnh kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 9 tháng chỉ tăng bình quân 1,82%, cả năm ước tăng dưới mức Quốc hội giao.

Đặc biệt, các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm. Thu ngân sách Nhà nước 9 tháng đạt trên 80%, cả năm ước vượt dự toán, cơ bản bảo đảm nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch bệnh và các nhiệm vụ cấp bách khác; bội chi ngân sách Nhà nước trong phạm vi dự toán (4% GDP). Huy động vốn đầu tư toàn xã hội ước cả năm đạt khoảng 35% GDP.

Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa 9 tháng đạt trên 240 tỷ USD, cả năm ước tăng khoảng 10,7%. Mặt bằng lãi suất giảm; tỷ giá, thị trường ngoại tệ ổn định, dự trữ ngoại hối nhà nước tiếp tục được củng cố.

Công tác an sinh xã hội, hỗ trợ người dân, người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh được triển khai tích cực, hiệu quả. Công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân tiếp tục được quan tâm; đẩy mạnh kết nối liên thông nền tảng hỗ trợ tư vấn khám, chữa bệnh trực tuyến; khuyến khích nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và sản xuất vaccine, thuốc, sinh phẩm trong nước.

Cũng theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, cải cách hành chính, nhất là thủ tục hành chính tiếp tục được đẩy mạnh về phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước và cơ chế tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; tiếp tục rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy bên trong của các bộ, ngành, địa phương gắn với tinh giản biên chế.

Đặc biệt, quốc phòng, an ninh được giữ vững; trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm; xử lý linh hoạt, phù hợp, hiệu quả các tình huống phức tạp trên biển và tuyến biên giới; tăng cường các biện pháp bảo đảm an ninh chính trị, trật tự,an toàn xã hội.

Bên cạnh đó, thông tin, truyền thông ngày càng đổi mới tích cực, kịp thời, góp phần tạo đồng thuận xã hội, nhất là trong phòng, chống dịch bệnh và phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội.

Sức ép lạm phát tăng

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng cho biết dự kiến có 4/12 chỉ tiêu kinh tế-xã hội chủ yếu chưa đạt mục tiêu đề ra. Tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm đạt 5,64%, tuy nhiên quý III giảm 6,17% do ảnh hưởng nghiêm trọng của đợt dịch bùng phát lần thứ tư nên tính chung 9 tháng GDP chỉ tăng 1,42%.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro, sức ép lạm phát tăng, xuất khẩu giảm tốc và tiếp tục xu hướng nhập siêu, xuất nhập khẩu vẫn phụ thuộc vào khu vực FDI và một số ít thị trường. Trong khi đó, do ảnh hưởng bởi dịch bệnh nên trong nức đã xuất hiện tình trạng đứt gãy một số chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động.

“Thị trường tài chính, bất động sản, chứng khoán có thời điểm tăng nóng. Tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chậm, nhất là vốn ODA và vay ưu đãi . Khu vực dịch vụ gặp khó khăn nghiêm trọng, đặc biệt là du lịch, lưu trú, ăn uống, vận tải hành khách. Lao động, việc làm bị ảnh hưởng nặng nề...,” Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: TTXVN)

Người đứng đầu Chính phủ cũng thừa nhận sức chống chịu của nền kinh tế suy giảm mạnh; số lượng người lao động tạm ngừng việc, thiếu, mất việc làm gia tăng. Đời sống tinh thần, tâm lý của người dân bị ảnh hưởng, nhất là tại các địa bàn thực hiện giãn cách xã hội kéo dài.

Đáng chú ý, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh, tạm ngừng hoạt động hoặc chờ giải thể tăng và ở mức khá cao (mặc dù thấp hơn số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động.) Tỷ lệ nợ xấu có xu hướng tăng, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Những tồn tại, hạn chế nêu trên, theo Thủ tướng về khách quan là do dịch COVID-19 diễn biến nhanh, phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng và gây hậu quả nặng nề, khiến 23 địa phương phải thực hiện giãn cách, tăng cường giãn cách xã hội trong thời gian dài; trong đó có các trung tâm kinh tế lớn, vùng động lực tăng trưởng.

Mặt khác, các yếu tố từ bên ngoài như chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn, đứt gãy; giá nguyên, nhiên, vật liệu, cước, phí vận chuyển hàng hóa quốc tế tăng cao; việc huy động chuyên gia, nhà quản lý, nhà thầu nước ngoài, máy móc, thiết bị nhập khẩu bị gián đoạn; dòng vốn đầu tư toàn cầu phục hồi chậm đã ảnh hưởng đến tình hình thu hút FDI... cũng đã gây sức ép không nhỏ lên nền kinh tế.

“Nguyên nhân chủ yếu là do công tác chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện có lúc, có nơi còn lơ là, mất cảnh giác, chủ quan, bị động, lúng túng hoặc cứng nhắc, chưa đồng bộ trong lãnh đạo, chỉ đạo xử lý các tình huống cụ thể, đột xuất; còn hạn chế, bất cập trong phân tích, dự báo tình hình để xây dựng và triển khai thực hiện các kế hoạch, phương án vừa phòng, chống dịch, vừa phát triển kinh tế-xã hội,” Thủ tướng nêu rõ.

Để hoàn thành các chỉ tiêu trong năm nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định cả nước cần tập trung nỗ lực cao nhất cho phòng, chống dịch COVID-19; trong đó khẩn trương xây dựng và tổ chức thực hiện các phương án, kịch bản cụ thể, sát hợp với tình hình thực tế.

Cùng với đó, các bộ, ngành cần tiếp tục thúc đẩy nhập khẩu vaccine, nghiên cứu chuyển giao công nghệ và sản xuất trong nước, đẩy nhanh tiến độ bao phủ tiêm vaccine; có lộ trình thích ứng an toàn, linh hoạt, phấn đấu kiểm soát hiệu quả dịch bệnh trên phạm vi toàn quốc để tập trung khắc phục hậu quả của dịch bệnh và khôi phục, phát triển kinh tế-xã hội.

Song song với đó, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát, tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc về thể chế; giảm thiểu các thủ tục và chi phí sản xuất kinh doanh; điều chỉnh linh hoạt chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách khác để giữ vững ổn định vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; thúc đẩy mạnh mẽ xuất khẩu; kiểm soát chặt chẽ giá cả, thị trường.

Bên cạnh đó, các công tác ủng cố, giữ vững quốc phòng, an ninh; triển khai ngoại giao vaccine, ngoại giao kinh tế; đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế… cũng sẽ tiếp tục được Chính phủ thúc đẩy.

Nhóm PV