Thủ tướng Pháp Édouard Philippe. (Nguồn: lopinion.fr)

Coi trọng quan hệ hữu nghị, hợp tác truyền thống

Việt Nam và Pháp thiết lập quan hệ ngoại giao ở cấp Đại sứ ngày 12/4/1973 và 40 năm sau (năm 2013) hai nước đã ký Tuyên bố chung về quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Pháp.

Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị, hợp tác truyền thống với Pháp và thúc đẩy đưa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Pháp đi vào chiều sâu.

Trong những năm qua, hai bên đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao và phối hợp nhiều cơ chế hợp tác như: Đối thoại chiến lược an ninh quốc phòng giữa Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Pháp; Đối thoại cấp cao thường niên về kinh tế, do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam và Bộ trưởng Ngoại thương Pháp đồng chủ trì.

Trong lĩnh vực hợp tác an ninh-quốc phòng, Pháp là nước phương Tây đầu tiên có tùy viên quốc phòng tại Việt Nam (năm 1991).

Quan hệ hợp tác này ngày càng phát triển, trao đổi đoàn thường xuyên, tổ chức họp tham mưu hàng năm, đối thoại an ninh, hỗ trợ xuất khẩu trang thiết bị khí tài, đào tạo sỹ quan, chiến hạm của Hải quân Pháp cập cảng Việt Nam.

Trong các chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng hai nước gần đây, hai bên nhất trí Việt Nam và Pháp là quan hệ đối tác chiến lược trong lĩnh vực quốc phòng.

Tháng 11/2009, hai bên đã ký Thỏa thuận giữa hai Bộ Quốc phòng thống nhất tổ chức luân phiên hàng năm Ủy ban hỗn hợp về hợp tác quốc phòng (cấp Thứ trưởng). Cơ chế này được đổi tên thành Đối thoại chính sách quốc phòng và tổ chức phiên họp đầu tiên vào tháng 11/2016.

Thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư

Pháp là đối tác thương mại châu Âu lớn thứ năm của Việt Nam (sau Đức, Anh, Hà Lan, Italy).

Năm 2017, trao đổi thương mại hai chiều đạt 4,6 tỷ USD (tăng 11,6% so với năm 2016), trong đó kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Pháp đạt 3,35 tỷ USD (chủ yếu là giày dép, dệt may, sản phẩm gốm, sứ, mây, tre đan, thủy sản và máy móc thiết bị, linh kiện điện tử).

Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Pháp đạt 1,27 tỷ USD (chủ yếu là thiết bị hàng không, máy công nghiệp, dược phẩm, sản phẩm nông nghiệp, thực phẩm, hóa chất và mỹ phẩm). Trao đổi thương mại hai nước 6 tháng đầu năm 2018 đạt 2,3 tỷ USD.

Về đầu tư, năm 2017, Pháp đứng thứ 3 trong các nước châu Âu (sau Hà Lan và Anh) và đứng thứ 16 trong tổng số 114 quốc gia, lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với 512 dự án đầu tư còn hiệu lực, tổng số vốn đầu tư đăng ký đạt 2,8 tỷ USD.

Đầu tư trực tiếp của Pháp vào Việt Nam tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực: Thông tin và truyền thông, công nghiệp chế biến chế tạo, sản xuất-phân phối điện khí nước điều hòa, phân bổ tại 36 địa phương, dẫn đầu là Bà Rịa-Vùng Tàu (7 dự án trị giá hơn 1 tỷ USD), Thành phố Hồ Chí Minh (188 dự án trị giá 994,6 triệu USD), Hà Nội (96 dự án trị giá 450,1 triệu USD).

Đến nay, các doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư sang Pháp 9 dự án với tổng vốn đầu tư là 3,04 triệu USD.

Một số dự án lớn như: Hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa Tổng Công ty Bưu chính Viễn thông và FCR Vietnam (Chi nhánh của France Telecom tại Việt Nam), cấp phép năm 1997, đầu tư 615 triệu USD vào lĩnh vực dịch vụ viễn thông; dự án Công ty cổ phần Cảng Cái Mép, cấp phép năm 2008, do Terminal Link của Pháp đầu tư 520 triệu USD vào hoạt động dịch vụ khai thác cảng; dự án Nhà máy điện Phú Mỹ 2, cấp phép năm 2001, do Tập đoàn Điện lực Pháp (EDF) liên kết với Nhật Bản, tổng vốn đầu tư là 480 triệu USD.

Pháp là nhà tài trợ châu Âu song phương ODA hàng đầu cho Việt Nam và Việt Nam đứng thứ hai trong số các nước hưởng ODA của Pháp tại châu Á với tổng số vốn cam kết lên đến 18,4 tỷ USD (tính từ năm 1993).

Việt Nam là một trong số ít nước được hưởng cả ba kênh viện trợ tài chính của Pháp là viện trợ phát triển chính thức, cho vay ưu đãi từ Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) và từ Quỹ Đoàn kết ưu tiên (FSP).

Đến nay, Pháp đã cung cấp cho Việt Nam và cho vay ưu đãi tổng số 2,2 tỷ euro.

Trước đây, các dự án thường có mức vốn trung bình (tối đa 55 triệu euro/dự án). Nay Pháp cam kết mức vốn lớn tới 280 triệu euro/dự án và quan tâm nhiều đến các dự án hạ tầng quy mô lớn.

Một số dự án trọng điểm là dự án vệ tinh nhỏ VNREDSat-1 (57,8 triệu euro), Trường Đại học Khoa học Công nghệ Hà Nội (100 triệu euro), tầu điện ngầm Hà Nội (335 triệu euro)...

Mở rộng hợp tác nhiều lĩnh vực

Từ đầu những năm 1980, hợp tác giáo dục, đào tạo Việt Nam-Pháp đã hình thành và phát triển.

Pháp luôn coi giáo dục, đào tạo là mục tiêu ưu tiên trong hoạt động hợp tác của mình tại Việt Nam, tập trung chủ yếu vào việc giảng dạy và phát triển tiếng Pháp, đào tạo nguồn nhân lực ở bậc đại học, sau đại học trong nhiều lĩnh vực: Quản lý kinh tế, ngân hàng, tài chính, luật, công nghệ mới…

Hai bên đã triển khai một số dự án trọng điểm trong lĩnh vực đào tạo như: Chương trình đào tạo kỹ sư chất lượng cao tại Việt Nam, dự án thành lập hai Trung tâm Đại học Pháp tại Đại học Quốc gia Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, Viện tin học Pháp ngữ (IFI).

Tháng 10/2010, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, do Pháp tài trợ 100 triệu Euro, đã khai giảng khóa học đầu tiên.

Hàng năm, Chính phủ Pháp dành 80 suất học bổng cho sinh viên Việt Nam sang Pháp học tập, nhằm giúp Việt Nam trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Chính sách học bổng của Pháp tập trung chủ yếu cho các chương trình đào tạo ở bậc học thạc sỹ và tiến sỹ.

Trong vòng 10 năm qua, số lượng sinh viên Việt Nam du học tại Pháp tăng khoảng 40%. Pháp là nơi có lượng du học sinh Việt Nam lớn thứ 3 trên thế giới với trên 7.000 sinh viên.

Bên cạnh đó, giao lưu văn hóa giữa hai nước ngày càng phát triển. Hàng năm, Chính phủ Pháp dành khoảng 5 triệu Euro cho các hoạt động hợp tác văn hóa với Việt Nam, điển hình là việc hỗ trợ hoạt động của Trung tâm văn hóa Pháp tại Hà Nội, Viện trao đổi văn hóa Pháp tại Thành phố Hồ Chí Minh, Huế và Đà Nẵng.

Pháp đứng thứ 7 trong các nước, vùng lãnh thổ có đầu tư nhiều nhất vào lĩnh vực du lịch tại Việt Nam, với 14 dự án tổng trị giá 188 triệu USD.

Hợp tác Việt-Pháp trong lĩnh vực khoa học và công nghệ hiện được thực hiện thông qua các dự án do Quỹ Đoàn kết Ưu tiên (FSP) của Pháp tài trợ. Đây thường là các chương trình lớn, dài hạn về nghiên cứu, phát triển công nghệ, đào tạo phục vụ phát triển kinh tế- xã hội; phát huy giá trị văn hóa; tăng cường năng lực về pháp luật và hành chính...

Tháng 3/2007, Hiệp định hợp tác khoa học và công nghệ giữa hai Chính phủ đã được ký kết nhằm tạo môi trường thuận lợi cho các chuyên gia, cơ quan, tổ chức khoa học và công nghệ hai nước tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác.

Hợp tác trong lĩnh vực ứng dụng hạt nhân ngày càng được tăng cường trong khuôn khổ Thỏa thuận giữa Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam và Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Pháp (CEA).

Tháng 11/2009, hai bên đã ký Hiệp định hợp tác về sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, tạo khuôn khổ pháp lý cần thiết và những điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức khoa học và công nghệ, các cơ sở giáo dục và đào tạo, các doanh nghiệp hai nước liên quan đến năng lượng hạt nhân tiến hành các hoạt động hợp tác và đầu tư.

Khởi xướng từ đầu những năm 1990, hợp tác giữa các địa phương trở thành nét đặc thù trong quan hệ Việt-Pháp. Hiện có 38 địa phương của Pháp có quan hệ đối tác với 18 tỉnh, thành phố của Việt Nam.

Từ năm 1990, giữa các địa phương hai nước có 235 dự án hợp tác phi tập trung, trong lĩnh vực y tế, giáo dục, nước và vệ sinh, bảo tồn di sản, phát triển nông thôn... quy mô không lớn nhưng nhìn chung có tác dụng tốt.

Từ năm 1996, hai nước tổ chức gặp gỡ và thảo luận về tình hình hợp tác giữa các địa phương nhằm đánh giá hoạt động hợp tác và trao đổi kinh nghiệm hợp tác giữa các địa phương hai nước.

Tính đến năm 2016, hai nước đã phối hợp tổ chức thành công 10 kỳ họp luân phiên tại Pháp và Việt Nam. Kỳ họp lần thứ 11 dự kiến sẽ được tổ chức tại Thành phố Toulouse (Pháp) vào năm 2019.

Trong lĩnh vực y tế, hai nước hiện có 30 dự án hợp tác đào tạo y học và cận y học như đào tạo bác sỹ nội trú tại các bệnh viện Pháp.

Các dự án hợp tác này được tài trợ từ các Quỹ đối tác bệnh viện của Bộ Ngoại giao Pháp, Chương trình liên đới mạng điều trị (ESTHER) và quỹ riêng của các bệnh viện Pháp. Hợp tác y tế Việt-Pháp ưu tiên đào tạo ngành y, củng cố đào tạo nhân viên chăm sóc, củng cố khả năng quản lý bệnh viện.

Đều là thành viên của Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ, hai nước có nhiều hoạt động hợp tác trong khuôn khổ tổ chức Pháp ngữ, đặc biệt trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Pháp, giảng dạy đại học, các hoạt động nghị viện…

Hiện nay, tại Pháp có khoảng 300 nghìn người Việt Nam sinh sống, học tập và làm việc. Tri thức được coi là thế mạnh của cộng đồng người Việt tại Pháp.

Hiện có khoảng 40.000 Việt kiều có trình độ đại học hoặc trên đại học thuộc nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác nhau, chiếm 12% trong cộng đồng người Việt Nam tại Pháp.

Một số có trình độ chuyên môn cao, là chuyên gia giỏi, có kinh nghiệm làm việc tại các trường đại học, Trung tâm nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp (CNRS), các viện nghiên cứu, các cơ quan hành chính, kỹ thuật…

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Cộng hòa Pháp diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 5 năm quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Pháp.

Chuyến thăm thúc đẩy quan hệ chính trị-ngoại giao, mở rộng quan hệ kinh tế-thương mại, đồng thời đẩy mạnh hợp tác an ninh-quốc phòng, giáo dục, đào tạo, khoa học-công nghệ, năng lượng.

Theo TTXVN