Ngân sách đã có, phải “tiêu đúng, tiêu trúng, có hiệu quả”, tránh tình trạng có tiền mà không giải ngân được.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Năng suất lao động của Việt Nam còn thấp

Ngày 19/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm việc với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội về tình hình thực hiện nhiệm vụ của ngành, những nhiệm vụ tồn đọng, cấp bách cần giải quyết, những công việc có ý nghĩa chiến lược, lâu dài, các đề xuất, kiến nghị của ngành.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định trong thời gian vừa qua, Bộ và ngành đã đạt được nhiều kết quả tích cực nổi bật. Giảm nghèo là điểm sáng, được cộng đồng quốc tế ghi nhận, nhân dân đánh giá cao, góp phần vào kết quả chung của cả nước. Thị trường lao động tiếp tục phát triển, nguồn nhân lực tăng lên cả về số lượng và chất lượng, nhân lực trong một số ngành đạt trình độ khu vực và quốc tế.

Chính sách ưu đãi người có công, an sinh xã hội được thực hiện nghiêm túc, có đột phá. Công tác trợ giúp xã hội ngày càng được mở rộng, diện bao phủ tốt hơn. Công tác bình đẳng giới, bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em được quan tâm, đạt nhiều thành quả. Công tác xây dựng Đảng, cải cách hành chính, xây dựng bộ máy đạt được những thành tích nhất định.

Tuy nhiên, Thủ tướng Chính phủ cũng nêu rõ, Bộ và ngành còn những nhóm công việc chưa làm tốt. Thị trường lao động phát triển chưa đồng bộ, chưa hiện đại, thiếu tổng thể, liên thông. Năng suất lao động của Việt Nam còn thấp, điều này phụ thuộc nhiều yếu tố nhưng trong đó có trách nhiệm của Bộ, nhất là trong đào tạo nghề bởi con người với tri thức, trí tuệ, kỹ năng, tay nghề là yếu tố quyết định trong nâng cao năng suất.

Tỷ lệ lao động đã qua đào tạo còn chậm cải thiện, còn khoảng cách lớn với các nước trong khu vực. Việc xuất khẩu lao động còn nhiều yếu kém liên quan đến việc đào tạo tay nghề, kiến thức, luật pháp cho người lao động, lĩnh vực này cũng còn nhiều tiêu cực, cần siết chặt kỷ luật, kỷ cương.

Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm xã hội còn thấp, chính sách bảo hiểm thất nghiệp chưa thực sự trở thành công cụ hiệu quả. Thông tin về thất nghiệp còn chậm được cập nhật.

Các quy định về phòng ngừa, xử lý tai nạn lao động còn chưa đầy đủ, nhiều sơ hở, việc tổ chức thực hiện các quy định này vẫn còn nhiều vấn đề bất cập, tình hình tai nạn lao động, cháy nổ và ô nhiễm môi trường lao động diễn biến phức tạp. Bạo lực giới, bạo lực và xâm hại trẻ em chưa được ngăn chặn, đẩy lùi kịp thời.

Việc triển khai Nghị quyết của Chính phủ về hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi COVID-19 (gói 62.000 tỷ đồng) còn nhiều bất cập. Ngân sách đã có, phải “tiêu đúng, tiêu trúng, có hiệu quả”, tránh tình trạng có tiền mà không giải ngân được.

Cơ chế, chính sách và việc tổ chức thực hiện các biện pháp hỗ trợ người yếu thế trong xã hội còn bất cập; vai trò của nhà nước trong lĩnh vực này chưa nổi bật, trong khi nhiều cá nhân tự phát thực hiện các công việc này.

Công tác cai nghiện còn nhiều hạn chế, đặc biệt là tại nhiều địa phương, cấp ủy, chính quyền không quan tâm đúng mức; Thủ tướng yêu cầu thiết kế công cụ, cơ chế, chính sách để khắc phục.

Việc xây dựng cơ sở dữ liệu chưa được coi trọng, từ lãnh đạo, chỉ đạo cho tới đầu tư, tổ chức thực hiện.

Ngoài những nguyên nhân mà Bộ và các ý kiến tại cuộc họp đã chỉ ra, Thủ tướng nhấn mạnh thêm, tư duy nhận thức, tư tưởng chỉ đạo, tổ chức thực hiện có nơi, có lúc còn chưa theo kịp tình hình, chưa thực sự bám sát thực tiễn. Phải xuất phát từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo.

Công tác tổng kết thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm, nghiên cứu khoa học, bổ sung lý luận, xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, dự báo, xây dựng chiến lược, quy hoạch là khâu đột phá nhưng vẫn còn hạn chế.

Nguồn nhân lực chất lượng cao chưa thật tương xứng với nhiệm vụ của ngành và đòi hỏi của thực tiễn.

Trước tình hình trên, “phải nhìn thẳng vào sự thật, nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật, người dân và doanh nghiệp thụ hưởng thật thành quả”, Thủ tướng nêu rõ.

Tỷ lệ lao động qua đào tạo còn thấp.

Không "hy sinh" tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, chính sách xã hội có vai trò rất quan trọng với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm, coi đây vừa là mục tiêu, vừa là động lực để ổn định và phát triển bền vững đất nước, quan điểm này đã được phổ biến, cụ thể hóa, thể chế hóa ngày càng hoàn thiện hơn.

Thủ tướng đề nghị Bộ và ngành tiếp tục thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, trong đó tập trung vào một số tư tưởng chỉ đạo, nhiệm vụ lớn.g

Thứ nhất, Bộ bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, chương trình hành động thực hiện sắp được Chính phủ ban hành và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao để xây dựng, triển khai hiệu quả kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết. Chú trọng tăng cường kỷ luật, kỷ cương đi đôi với xây dựng môi trường khuyến khích đổi mới sáng tạo, hành động thiết thực, hiệu quả, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm. Thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội hài hòa, hợp lý, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh đất nước, phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của của Đảng và Nhà nước. Bảo đảm công khai minh bạch, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm cá nhân, tăng cường giám sát, kiểm tra, kiên quyết xử lý các vi phạm và khen thưởng kịp thời.

Thứ hai, quán triệt sâu sắc và tổ chức thực hiện nghiêm túc quan điểm về chính sách xã hội của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong bài viết "Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, trong đó khẳng định phải gắn kinh tế với xã hội, thống nhất chính sách kinh tế với chính sách xã hội, không "hy sinh" tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Đây là nhiệm vụ lớn, phải thể chế hóa, cụ thể hóa, thực hiện bằng được tư tưởng rất quan trọng được đúc kết từ thực tiễn này.

Thứ ba, phát huy truyền thống, khí thế tốt đẹp của ngành và những thành tựu đạt được, không thỏa mãn, chủ quan, tiếp tục kế thừa, đổi mới, ổn định và phát triển; tất cả vì sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và nhân dân, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, gạt bỏ lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm; khuyến khích những người dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì việc chung. Không ngừng đổi mới, sáng tạo, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, vươn lên từ bàn tay, khối óc, không trông chờ, ỷ lại, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể…

Thứ tư, suy nghĩ phải kỹ lưỡng, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó. “Suy nghĩ không chín, tư tưởng không thông, quyết tâm không cao thì việc gì cũng khó, nỗ lực không lớn thì không thể vượt qua được những khó khăn trong bối cảnh mới, không hành động quyết liệt, hiệu quả, thực hiện không có trọng tâm, trọng điểm thì không ra sản phẩm, không đạt được mục đích trong bối cảnh yêu cầu công việc cao, nhu cầu lớn nhưng nguồn lực, thời gian có hạn”, Thủ tướng phân tích thêm.

Thứ năm, với với những vấn đề phát sinh phải nắm chắc tình hình, bám sát thực tiễn, căn cứ chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước để xử lý sớm, kịp thời. Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần tấn công trong công việc, chống tư tưởng “ngại làm, ngại dấn thân”.

Thứ sáu, bảo đảm thượng tôn pháp luật, xây dựng, hoàn thiện và thực thi tốt pháp luật. Thủ tướng lưu ý, chính sách của ngành liên quan đến mọi ngươi dân, nên mọi chính sách, thông điệp phải giản dị, dễ nghe, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm, dễ giám sát, kiểm tra, đánh giá. Làm tốt công tác truyền thông, truyền cảm hứng để người dân biết, hiểu rõ, đồng tình thực hiện. Trong công việc, phải khiêm tốn học hỏi, lắng nghe ý kiến nhiều chiều, nhất là các ý kiến phản biện, “xây dựng chính sách càng có nhiều ý kiến phản biện, càng có sự tham gia góp ý của các đối tượng bị tác động thì càng tốt”.

Thứ bảy, Thủ tướng yêu cầu có chính sách, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp để khắc phục các thách thức và hậu quả của tình trạng già hóa dân số, nhất là chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi.

Thứ tám, tiếp tục nâng cao nhận thức, quan tâm sâu hơn, đầu tư nhiều hơn, hoàn thiện và tổ chức thực hiện có hiệu quả thể chế, chính sách với người nghèo, người yếu thế.

Tác giả: An Nhiên