Giải trình ý kiến các đại biểu Quốc hội về dự toán thu từ hoạt động xuất nhập khẩu năm 2023 chưa bảo đảm mức tăng 4-6% so với ước thực hiện năm 2022, Bộ Tài chính cho hay đó là do mức thuế suất ưu đãi ngày càng giảm dần.

Theo đó, thuế nhập khẩu ưu đãi trung bình đến năm 2027 dự kiến giảm một nửa so với mức thuế suất hiện hành. Cụ thể, thuế suất trung bình năm 2022 là 14,8%; năm 2023 là 10,1%; năm 2024 là 9,6%; năm 2025 là 8,4%; năm 2026 là 8% và năm 2027 là 7,5%.

Đối với mặt hàng xăng dầu, Bộ Tài chính cho biết theo cam kết trong ASEAN thì đến năm 2023, thuế suất thuế nhập khẩu xăng là 5%, dầu DO, FO là 0%; năm 2024 mặt hàng xăng là 0%.

Do đó, Bộ Tài chính đánh giá các doanh nghiệp sẽ chuyển hướng nhập khẩu từ Hàn Quốc (vẫn 10%) sang các nước ASEAN. Điều này dự kiến làm giảm thu do thực hiện các FTAs từ xăng dầu (tính theo giá dầu thô tương ứng 70 USD/thùng) và hàng hóa khác làm giảm thu khoảng 18.500 tỷ đồng.

Loại trừ yếu tố này, dự toán thu năm 2023 tăng 5,6% so với ước thực hiện năm 2022.

Thuế nhập khẩu xăng trong ASEAN sẽ giảm về 5%, thấp hơn mức nhập từ Hàn Quốc (10%). Ảnh: Chí Hùng

Về dự toán thu dầu thô năm 2023 ở mức thấp, Bộ Tài chính lý giải, theo thông tin của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) giá dầu thô kế hoạch năm 2023 được xây dựng và tính toán theo 3 kịch bản: 70 USD/thùng, 75 USD/thùng và 80 USD/thùng.

Theo dự báo của một số tổ chức và chuyên gia quốc tế, tại thời điểm tháng 6-7/2022, dự báo giá dầu thô năm 2023 ở mức 70-80 USD/thùng. Sang đến tháng 9/2022, một số tổ chức dự báo giá dầu Brent năm 2023 ở khoảng 90-100 USD/thùng.

Đồng thời, giá dầu có thể tăng trở lại mức trên 100 USD/thùng với hai điều kiện: Trung Quốc dỡ bỏ các lệnh phong tỏa liên quan tới Covid-19; Fed tiết chế hoặc ngưng tăng lãi suất để nền kinh tế có cơ hội tăng trưởng trở lại.

Tuy nhiên, trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến khó lường, thế giới tiềm ẩn nguy cơ suy thoái, 2023 là năm tính lại tỷ lệ điều tiết nên Bộ Tài chính cho rằng thu ngân sách được dự toán thận trọng, với giá dầu thô ở mức 70 USD/thùng (kịch bản thấp của PVN).

Điều này nhằm giữ chủ động trong điều hành ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Nếu dự toán giá dầu năm 2023 ở mức cao để tính thu ngân sách và tỷ lệ điều tiết cho ngân sách địa phương, trường hợp kinh tế thế giới ổn định và giá dầu giảm, sẽ khó khăn cho các địa phương trong cả kỳ ổn định ngân sách.

Tác giả: Lương Bằng