Những ngày gần đây, một số vụ việc “bốc hơi” tiền gửi của khách hàng tại ngân hàng khiến dư luận liên tục đặt ra dấu hỏi lớn đối với sự an toàn trong quy trình giao dịch gửi, rút tiền.

Mới đây nhất là sự việc một khách hàng đã gửi hơn 58 tỷ đồng tại Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam (MSB). Ngày 12/10/2023, vị khách đến chi nhánh MSB tại Hà Nội yêu cầu được sao kê tài khoản từ khi mở (tháng 3/2021) đã phát hiện ra trên tài khoản của mình chỉ còn 93.640 đồng.

Nâng cao ý thức về bảo mật an ninh

Trao đổi với Người Đưa Tin, Chuyên gia kinh tế TS.Nguyễn Trí Hiếu nhận định, nguyên nhân khiến tiền gửi ngân hàng của khách hàng bỗng nhiên biến mất có thể đến từ việc bảo mật chưa tốt, dẫn đến việc tội phạm công nghệ cao có thể hack được tài khoản.

Thứ 2 là có những trường hợp, cán bộ ngân hàng tiếp tay cho tội phạm hoặc chính bản thân cán bộ là tội phạm. Cán bộ ngân hàng và giao dịch viên không chấp hành đúng quy định của ngân hàng ban hành dẫn tới lợi dụng, tham ô.

Ông Hiếu chia sẻ, bản thân cũng đã rơi vào tình trạng tài khoản tại ngân hàng cũng đã bị hack mất gần 500 triệu đồng. “Khách hàng chỉ nên giữ một số tiền nhỏ trong tài khoản của mình để giao dịch trên Internet Banking. Khi có thông tin từ ngân hàng báo qua điện thoại hay bất kỳ thiết bị nào, cần phải kiểm tra ngay những giao dịch đó”, ông khuyến cáo.

Về phía ngân hàng, vị chuyên gia cho rằng cũng cần hết sức thận trọng với những giao dịch chuyển tiền, đặc biệt là những khoản tiền lớn, cần bảo đảm khớp 100% với lệnh của khách hàng.

Trao đổi thêm với Người Đưa Tin, Luật sư Trương Anh Tú - Chủ tịch TAT Law firm cho biết, đối với những người dân chuẩn bị có dự định làm thủ tục gửi tiền ở ngân hàng, người gửi không nên giao dịch ngoài trụ sở mà đến thẳng các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng để trực tiếp giao dịch.

Khi nộp tiền khách hàng lưu ý ghi đầy đủ thông tin và thông số vào các chứng từ; chỉ nhận lại chứng từ, văn bản khi có chữ ký của giao dịch viên và dấu xác nhận của ngân hàng. Người gửi tiền có thể lưu giữ lại bằng chứng bằng việc sử dụng thiết bị di động, điện tử quay lại video clip toàn bộ quá trình giao dịch của mình.

Nếu giao dịch số tiền lớn, người gửi tiền nên cân nhắc về việc mời đơn vị thừa phát lại đến ngân hàng để lập vi bằng toàn bộ quá trình giao dịch của mình. Việc lập vi bằng sẽ phát sinh chi phí, tuy nhiên so với những rủi ro tiềm ẩn cho số tiền gửi của mình, thì những chi phí phát sinh đó không hề là cao. Ngoài ra, người dân nên chọn những ngân hàng uy tín trong hệ thống và chưa phát sinh những tiền lệ thất thoát tiền của người gửi để giao dịch.

Đối với những khách hàng đang có tiền gửi tại các ngân hàng, tổ chức tín dụng, cần nâng cao ý thức về an ninh bảo mật và tôn trọng, tuân thủ đầy đủ đúng quy trình giao dịch với ngân hàng. Tuyệt đối không ký khống bất cứ giấy tờ gì kể cả khi được nhân viên ngân hàng yêu cầu, nếu không thực sự hiểu rõ.

Tuyệt đối không cung cấp mật khẩu giao dịch ngân hàng điện tử cho người khác, không truy cập các đường link lạ có nguy cơ bị hacker xâm nhập tài khoản đánh cắp dữ liệu. Khách hàng cần đăng ký biến động số dư qua tin nhắn SMS, thường xuyên kiểm tra số dư tài khoản, sổ tiết kiệm và ngay lập tức liên hệ với ngân hàng khi phát hiện những bất thường đối với tài khoản của mình.

Ngân hàng phải có trách nhiệm bồi thường

Trong trường hợp tiền gửi ngân hàng đột ngột “bốc hơi”, Luật sư Trương Anh Tú đưa ra lời khuyên, khách hàng cần bình tĩnh tập hợp đầy đủ các hồ sơ chứng từ, tài liệu giao dịch với ngân hàng và tìm đến một đơn vị cung cấp dịch vụ pháp lý uy tín để tiến hành thủ tục mời luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình.

Khách hàng tuyệt đối không tham gia vào vụ án hình sự liên quan đến cá nhân cán bộ ngân hàng có hành vi sai phạm làm thất thoát tiền của mình.

Bởi lẽ, những vụ việc cán bộ ngân hàng có vi phạm làm thất thoát tiền thì thường là những hành vi có dấu hiệu của tội “Trộm cắp tài sản”, “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, “Tham ô tài sản”, “Tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” mà nạn nhân ở đây là Ngân hàng, khách gửi tiền “nằm ngoài” vòng xoáy tố tụng này bởi khách gửi tiền có quan hệ với Ngân hàng trong một quan hệ pháp luật khác.

Luật sư Trương Anh Tú - Chủ tịch TAT Law firm.

Tiếp theo, khách hàng thu thập tài liệu để tiến hành khởi kiện vụ án dân sự đòi lại tiền mà đối tượng kiện là ngân hàng. Bởi mối quan hệ giữa khách gửi tiền và Ngân hàng là giao dịch dân sự nhận tiền gửi.

Nếu rơi vào tình huống này, khách hàng cùng luật sư của mình phải đấu tranh quyết liệt để tòa án không được từ chối thụ lý vụ án dân sự với lập luận: Tranh chấp giữa khách gửi tiền và ngân hàng là quan hệ tranh chấp về hợp đồng cho vay tài sản.

Đồng thời, theo vị luật sư, ngân hàng phải có trách nhiệm bồi thường và khách gửi tiền hoàn toàn có quyền khởi kiện dân sự yêu cầu ngân hàng thanh toán số tiền thất thoát cho mình.

Theo quy định tại Điều 87 Bộ Luật Dân sự 2015: “Pháp nhân phải chịu trách nhiệm dân sự về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện nhân danh pháp nhân”. Bởi, dưới góc độ kinh tế, việc gửi tiền vào các tổ chức tín dụng được coi là hành vi cất giữ tiền của mình.

Còn dưới góc độ luật dân sự, việc gửi tiền vào ngân hàng, tổ chức tín dụng phải luôn được hiểu là hợp đồng cho vay tài sản. Theo đó, sau khi gửi tiền vào Ngân hàng thì chính ngân hàng sẽ trở thành chủ sở hữu khoản tiền đó và phải chịu rủi ro đối với nó.

Người gửi chấm dứt quyền sở hữu đối với số tiền vừa gửi, trở thành bên cho vay, có quyền yêu cầu ngân hàng thanh toán khoản tiền khác tương đương theo thời hạn thỏa thuận.

Tác giả: Nguyễn Thị Thu Hương