Phó Tổng thống Kamala Harris nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Joe Biden, nhưng hiện chưa có gì chắc chắn bà sẽ trở thành đại diện của đảng ra tranh cử Tổng thống.

Quy trình lựa chọn ứng cử viên mới

Theo quy định của đảng Dân chủ, hiện có 2 cách thức để chính thức bầu chọn ra ứng cử viên thay thế Tổng thống Biden ra tranh cử với ứng cử viên Donald Trump của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử Tổng thống vào cuối năm nay.

Cách thức thứ nhất là đảng Dân chủ sẽ bỏ phiếu trực tuyến để lựa chọn một ứng cử viên mới vào đầu tháng 8. Ủy ban luật lệ của Đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ thứ Tư này sẽ triệu tập họp để thảo luận quá trình lựa chọn một ứng cử viên Tổng thống mới thay cho ông Biden và cuộc họp này sẽ được truyền hình trực tiếp trên trang web của Ủy ban này. 

Tổng thống Joe Biden bước xuống từ chuyên cơ Không Lực Một ở Warwick, Rhode Island, ngày 20/7/2022. Ảnh: Getty

Đảng Dân chủ hiện đang thiết lập một hệ thống để tiến hành bỏ phiếu đề cử tổng thống trực tuyến trước khi diễn ra đại hội đảng từ ngày 19-22/08. Ngày bỏ phiếu sẽ được ấn định và khả năng sẽ không sớm hơn ngày 1/8. Các đại biểu sẽ nhận được thông báo 24 giờ trước khi bắt đầu bỏ phiếu và việc bỏ phiếu sẽ diễn ra thông qua các lá phiếu kỹ thuật số được gửi qua email cho các đại biểu, tương tự như cách tiến hành bỏ phiếu trực tuyến trước đại hội năm 2020. Năm 2020, cuộc bỏ phiếu kéo dài gần hai tuần. Năm nay, các đại biểu cũng sẽ có một khoảng thời gian nhất định để bỏ phiếu, nhưng đảng Dân chủ không nêu rõ khoảng thời gian đó sẽ là bao lâu.

Cách thức thứ hai là đảng Dân chủ sẽ tổ chức đại hội mở, một kịch bản mà đảng chưa từng trải qua kể từ năm 1968.

Đại hội mở được tổ chức khi không có ứng cử viên nào đạt được đa số đại biểu rõ ràng, vì vậy sự kiện này trở thành một cuộc bầu cử sơ bộ nhỏ trong đó các ứng cử viên tranh giành để thuyết phục các đại biểu bỏ phiếu cho họ. Nếu đảng Dân chủ tiến hành bỏ phiếu trực tuyến, họ có thể chính thức chốt ứng cử viên trước khi đại hội bắt đầu ngày 19/8 tới và cuộc đua lựa chọn ứng cử viên sẽ kết thúc. Vì vậy, các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ đang cố gắng giải quyết vấn đề đề cử trước Đại hội toàn quốc.

Những gương mặt triển vọng

Phó Tổng thống Kamala Harris hiện đang là ứng cử viên sáng giá nhất để thay thế Tổng thống Biden đại diện đảng Dân chủ trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm nay. Bà Kamala Harris có lợi thế khi cùng Tổng thống Biden chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2020 đồng thời nhận được hàng triệu phiếu bầu trong các cuộc bầu cử sơ bộ năm nay. Bà Harris trong nhiều tháng qua cũng tham gia chiến dịch vận động tranh cử của Tổng thống Biden tại nhiều bang chiến địa. 

Tuy nhiên, giới phân tích Mỹ nhận định việc lựa chọn Phó Tổng thống Harris làm ứng cử viên ra tranh cử vẫn tiềm ẩn rủi ro đối với đảng Dân chủ, một phần vì tỷ lệ tín nhiệm của bà trong các cuộc thăm dò dư luận gần đây không tốt hơn đáng kể so với ông Biden, và một phần vì chiến dịch tranh cử thiếu ấn tượng của bà trong kỳ bầu cử 2020. Do đó cơ hội vẫn dành cho các ứng cử viên khác trong đó nổi bật là Thống đốc bang California Gavin Newsom, Thống đốc bang Michigan Gretchen Whitmer và Thống đốc bang Pennsylvania Josh Shapiro.

Thống đốc Gavin Newsom đã nắm quyền lãnh đạo bang California - bang đông dân nhất nước Mỹ - trong 5 năm tính tới hiện tại. Kể từ sau kết quả đáng thất vọng trong cuộc tranh luận Tổng thống giữa ông Joe Biden và ông Donald Trump, ông Newsom vẫn luôn kiên định ủng hộ ông Biden và bác bỏ các cuộc đàm phán về việc thay thế ông trước khi ứng viên đảng Dân chủ rút lui.

Một nhân vật nhận được nhiều sự chú ý khác là bà Gretchen Whitmer, Thống đốc bang Michigan và là một đảng viên Dân chủ nổi bật. Michigan là một trong những bang chiến trường quan trọng do bang này sở hữu tầng lớp lao động đông đảo và các cộng đồng lớn người Mỹ gốc Phi và người Mỹ gốc Arab - tất cả đều là những nhóm cử tri chủ chốt mà ông Biden phải đấu tranh để lôi kéo.

Một ứng cử viên tiềm năng nữa của đảng Dân chủ là Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro, người đã nhận được sự chú ý sau khi đánh bại đối thủ cực hữu trong cuộc đua giành chức thống đốc bang hồi tháng 11/2022, giúp Đảng Dân chủ giữ vững ghế thống đốc tại một bang quan trọng.

Ngoài ra, một số các tên khác đang được các nhà quan sát cân nhắc bao gồm Thống đốc bang Illinois JB Pritzker, Thống đốc bang Maryland Wes Moore và Thống đốc bang Kentucky Andy Beshear.

Trên đây là một số tên tuổi đáng chú ý phía đảng Dân chủ nhưng hầu hết số này mới đây đều đã lên tiếng ủng hộ Phó Tổng thống Harris, như vậy, tới thời điểm này có thể nói rằng bà Harris là ứng cử viên duy nhất cho suất đề cử của đảng Dân chủ. Điều này là một yếu tố tích cực cho phó Tổng thống Harris khi bà sẽ có được sự ủng hộ thống nhất và đoàn kết trong đảng để cạnh tranh với đối thủ Donald Trump.

Bất lợi cho ứng viên mới?

Với việc đương kim Tổng thống Joe Biden kết thúc nỗ lực tái tranh cử và đề cử Phó Tổng thống Kamala Harris làm ứng cử viên ra tranh cử, đảng Dân chủ sẽ phải đối mặt với chặng đường đầy chông gai trước mắt khi phải giải quyết hàng loạt vấn đề từ hậu cần, tài chính cho đến các hậu quả chính trị tiềm tàng. Trong bối cảnh chỉ còn hơn ba tháng trước ngày bầu cử, việc Tổng thống Biden rút lui đã đặt phe Dân chủ vào tình thế rất khó khăn. Thời gian này là rất ngắn để các ứng cử viên thể hiện và gom đủ sự ủng hộ của cử tri nhằm hướng tới ngày tổng tuyển cử trong tháng 11.

Về mặt logic, Phó Tổng thống Harris là người thừa kế đương nhiên tấm vé với tư cách là người đồng hành cùng Tổng thống Biden. Sau tuyên bố rút khỏi cuộc đua, của ông Biden, bà Harris cho biết có kế hoạch tìm kiếm đề cử của đảng Dân chủ và nỗ lực để trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên và người Mỹ gốc Á đầu tiên dẫn đầu tấm vé của một đảng chính trị lớn.

Tổng thống Biden đã giành chiến thắng ở gần như mọi cuộc bầu cử sơ bộ và họp kín ở các bang vào đầu năm nay với ít nhất 3.896 đại biểu đã cam kết ủng hộ. Nội quy hiện tại của đảng không cho phép ông Biden chuyển các cam kết này cho ứng cử viên khác.

Nếu bà Kamala Harris được chọn làm làm ứng cử viên Tổng thống trong Đại hội toàn quốc sắp tới thì vấn đề được quan tâm nhiều nhất sẽ là việc ai sẽ trở thành liên danh tranh cử. Hiện đã có một số cái tên được đề cử làm ứng cử viên Phó Tổng thống bao gồm Thống đốc bang Michigan Gretchen Whitmer, Thống đốc bang Pennsylvania Josh Shapiro. Một số ý kiến khác cho biết, một số gương mặt khác cũng có tiềm năng như Roy Cooper, Thống đốc bang Bắc Carolina, Thượng nghị sĩ Mark Kelly bang Arizona hay Thống đốc bang Kentucky Andy Beshear, thậm chí là Bộ trưởng Giao thông vận tải Pete Buttigieg.