Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa ban hành quyết định công bố 8 sự kiện nổi bật của ngành Tài nguyên và Môi trường năm 2023.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh (Ảnh: Khương Trung).

Thứ nhất, trên 12 triệu lượt đóng góp ý kiến cho dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Đây thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị sôi nổi, rộng lớn của cả nước về sự kiện pháp lý quan trọng.

Bên cạnh xây dựng, hoàn thiện Luật Đất đai (sửa đổi) và kịp thời tháo gỡ các nút thắt, khó khăn, vướng mắc trong thực thi chính sách pháp luật, Chính phủ ban hành Nghị định số 10/2023 với nhiều nội dung chính sách quan trọng, trong đó hướng dẫn cụ thể việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Thứ hai, Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) với nhiều nội dung mới, bước tiến lớn trong phương thức quản trị hiệu quả, bền vững tài nguyên nước. Luật đã thể chế hóa quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về quản lý, bảo vệ tài nguyên nước thông qua 4 nhóm chính sách lớn gồm: Đảm bảo an ninh nguồn nước; xã hội hóa ngành nước; kinh tế tài nguyên nước; bảo vệ tài nguyên nước.

Đặc biệt, thay đổi tư duy, phương thức quản trị, quản lý tổng hợp, thống nhất, bằng công cụ kinh tế trên nền tảng công nghệ số và hệ thống công cụ hỗ trợ ra quyết định; đảm bảo hiệu quả an ninh nguồn nước quốc gia tiệm cận các nước tiên tiến trên thế giới.

Thứ ba, phân bổ, phát huy nguồn lực tài nguyên trong tầm nhìn dài hạn theo quản trị chiến lược. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng; Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo; Chiến lược tiến đến làm chủ công nghệ đo đạc bản đồ và hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia; Đề án hiện đại hóa ngành khí tượng thủy văn và cảnh báo sớm sạt lở đất, lũ quét khu vực miền núi, trung du Việt Nam; Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản; Quy hoạch điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản và nhiều chiến lược quy hoạch quan trọng khác.

Trong đó Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là nhiệm vụ khó, phức tạp, liên ngành cao đã lần đầu được thực hiện ở nước ta.

Thứ 4, Việt Nam công bố kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện JETP tại COP28 lớn nhất lịch sử. Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng nguyên thủ và người đứng đầu chính phủ của hơn 140 quốc gia tham dự Hội nghị Thượng đỉnh COP28 lớn nhất lịch sử, giới thiệu 12 biện pháp lớn Việt Nam thực hiện từ sau COP26, nhấn mạnh cần đa dạng hóa huy động nguồn lực từ các nước phát triển tăng cường hỗ trợ các nước đang phát triển để ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tại COP28, Việt Nam công bố Kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP); cùng cộng đồng quốc tế thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, phát thải ròng bằng 0.

Thứ 5, đề xuất các giải pháp đột phá quản lý, phát triển bền vững tài nguyên và môi trường giai đoạn tới. Sau 10 năm tổ chức thực hiện, đã tổ chức tổng kết Nghị quyết số 24-NQ/TW của BCH Trung ương Đảng khóa XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trên nhiều phương diện, xác định các xu hướng phát triển mới. Đó là cơ sở để tham mưu, đề xuất các định hướng, giải pháp đột phá phát triển bền vững tài nguyên và môi trường giai đoạn tới.

Thứ 6, chủ động ứng phó thiên tai cực đoan, bất thường do tác động kép của El Nino và biến đổi khí hậu. Dưới tác động kép của El Nino và biến đổi khí hậu làm cho năm 2023 là năm nóng nhất trong lịch sử quan trắc, kỷ nguyên "Nung nóng toàn cầu" đã được Tổ chức Khí tượng thế giới cảnh báo.

Ở Việt Nam, giá trị nhiệt độ cao mức kỷ lục tại huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An đạt cực trị 44,2 độ C vào ngày 5/7/2023 và là giá trị nhiệt độ trong ngày cao nhất trên cả nước đã từng được quan trắc.

Mưa lũ cực đoan, thời đoạn ngắn diễn ra ở nhiều địa phương, điển hình đợt mưa lớn bất thường trên diện rộng, liên tục từ ngày 12-16/11/2023 tại các tỉnh ven biển Trung Bộ với cường độ mưa trong 24 giờ ở một số nơi đạt đến gần 1.000mm và lần đầu tiên ngành khí tượng thủy văn ban hành cấp độ rủi ro thiên tai cao nhất do mưa lớn (cấp 4) đối với địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế và Đà Nẵng.

Tình trạng mưa lớn cục bộ, dồn dập trong thời gian ngắn là tác nhân chính gia tăng tình trạng sạt lở đất, lũ quét nghiêm trọng ở một số tỉnh, thành trong năm 2023 (Ảnh: Đặng Dương).

Thứ 7, kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn: Hướng đi cho phát triển bền vững. Diễn đàn kinh tế tuần hoàn 2023 chủ đề "Xây dựng kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn" đưa ra các giải pháp trọng tâm đổi mới mô hình, nâng cao chất lượng tăng trưởng, sản xuất và tiêu dùng theo hướng xanh, bền vững; giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa kinh tế với môi trường; ứng phó hiệu quả với thách thức khan hiếm nguồn tài nguyên, suy thoái, ô nhiễm môi trường.

Thứ 8, dấu ấn chuyển đổi số, cải cách hành chính và phát triển ngành tài nguyên và môi trường địa phương. Bộ Tài nguyên và Môi trường tiên phong, tích cực thực hiện chuyển đổi số, xây dựng mô hình, cấu trúc Chính phủ điện tử và cải cách hành chính; xếp hạng 6/17 Chỉ số Cải cách hành chính (PAR index); 3/17 Chỉ số đánh giá chuyển đổi số (DTI); 2/17 Chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin, truyền thông (ICT index)...

Các trường thông tin dữ liệu tài nguyên và môi trường được chuyển đổi số, tích hợp, hỗ trợ hiệu quả các tương tác hành chính lĩnh vực tài nguyên và môi trường các cấp.

Tác giả: Phùng Minh