Theo định nghĩa, giá cổ phiếu tăng, hoặc là do thu nhập công ty phải tăng, hoặc do chỉ số giá so với thu nhập phải tăng. Do vậy, để dự báo cho hiệu suất tăng trưởng trung hạn 6 - 12 tháng, chúng tôi chia các yếu tố liên quan đến hoạt động của thị trường thành 2 thành phần: tăng trưởng lợi nhuận và chỉ số giá so với lợi nhuận mỗi cổ phiếu (P/E). Kể từ giữa năm 2011 đến giữa năm 2013, các công ty niêm yết đều ghi nhận lợi nhuận giảm.           

 
            Theo VPBS, tăng chỉ số P/E có thể giúp thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng hơn nữa      

Diễn biến đó tương đồng với sự suy giảm của tăng trưởng GDP, đặc biệt từ khu vực nội địa, tương đồng với lạm phát cao và mặt bằng lãi suất cao. Trong năm 2013, tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp đã được cải thiện do tình hình kinh tế vĩ mô ổn định, tăng hơn 15% trong quý III.
 
Trong năm 2014, các công ty quay trở lại với mức tăng trưởng lợi nhuận rất thấp. Điều đó tương đồng với những yếu tố vĩ mô. Tăng trưởng GDP đã chậm lại. Mặc dù mức tăng 5,5 - 6% là không tồi, nhưng đóng góp cho tăng trưởng lại chủ yếu đến từ khu vực vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Doanh nghiệp FDI có mức tăng trưởng xuất khẩu ròng lớn hơn rất nhiều so với các công ty trong nước, trong khi nhu cầu tiêu dùng trong nước lại giữ ở mức thấp. Vì vậy, xu hướng của tình hình kinh tế vĩ mô cho thấy, cả nền kinh tế nói chung và các công ty trong nước nói riêng đang không tăng trưởng. Chưa thấy lý do nào cho xu hướng này thay đổi trong ngắn đến trung hạn và do đó, không thể cho rằng, tăng trưởng lợi nhuận là động lực tăng giá cổ phiếu trong thời gian tới.
 
Tốc độ tăng trưởng lợi nhuận thấp diễn ra rộng khắp ở các lĩnh vực, nhưng tài chính lại là một ngoại lệ đáng chú ý. Ngân hàng được hưởng lợi từ lãi suất tiền gửi giảm, trong khi các công ty chứng khoán hưởng lợi từ sự tăng giá của thị trường chứng khoán và khối lượng giao dịch tăng cao.
 
Chỉ số P/E đang tăng cao hơn mức tăng của thu nhập. Chỉ số P/E của sàn HSX tăng đều đặn từ mức gần 10 lần trong năm 2011, lên hơn 14 lần ở thời điểm hiện tại. Một lần nữa, các điều kiện kinh tế vĩ mô được đề cập bên trên là những nhân tố hỗ trợ cho xu hướng này. Lãi suất giảm cải thiện việc định giá doanh nghiệp. Lạm phát thấp và tăng dự trữ ngoại hối cải thiện hình ảnh Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài.
 
Chúng tôi nhận thấy, xu hướng đó vẫn đang tiếp tục. Lãi suất có thể giảm thêm 100 điểm cơ bản và hoạt động thương mại tiếp tục được tăng cường khi nền kinh tế Mỹ và các nước châu Âu đang phục hồi. Do đó, rất hợp lý để tin rằng, tăng chỉ số P/E có thể giúp thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng hơn nữa. Tuy nhiên, khả năng P/E sẽ tăng kịch trần từ ngắn đến trung hạn. Từ năm 2014, sàn HSX bắt đầu giao dịch tại chỉ số P/E trên 12 lần. Điều đó giúp HSX tương đối rẻ so với các chỉ số tương tự trong khu vực Đông Nam Á. Nhưng do giá hiện tại cao hơn 14 lần, nên nó không còn rẻ nữa. Điều đó đặc biệt đúng khi cân nhắc rằng, mặc dù lãi suất của Việt Nam đang giảm, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với các nước láng giềng. Do chúng ta đang tiến gần mức P/E 15 lần (tương đương chỉ số VNI khoảng 620), chỉ số VN-Index có thể bắt đầu trở nên đắt và lực mua từ các nhà đầu tư nước ngoài có thể chậm lại.
 
Cuối cùng, chúng tôi tin rằng, chỉ số VN-Index có thể tiếp tục tăng trong ngắn hạn, khi chỉ số P/E tăng lên. Nhưng trong trung hạn, thị trường đang quá mua và sẽ điều chỉnh trở lại ở mức định giá hợp lý trong khoảng 560 - 580, tương ứng mức lợi nhuận năm 12 - 15% và chỉ số P/E 13,5 - 14 lần.
 
Như chúng tôi đã nói trước đó, điều kiện kinh tế vĩ mô của Việt Nam khá vững mạnh và thị trường đang tăng trưởng tốt, bền vững trong dài hạn, đặc biệt là nếu công ty trong nước có thể tham gia vào sự gia tăng doanh thu của khối đầu tư nước ngoài. Họ có thể thực hiện bằng cách trở thành nhà cung cấp đầu vào cho các công ty FDI, hoặc hưởng lợi từ việc tăng lương nhân công trong khu vực FDI.
 
Theo Báo Đầu Tư