Tại Tọa đàm “Nghị quyết 128 - Hướng tới bình thường mới” ngày 18/10, ông Lưu Bình Nhưỡng, Phó Trưởng ban Dân nguyện của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng nguyên tắc của Nghị quyết 128 là tính thống nhất toàn quốc. Vấn đề này được ghi thành một câu riêng biệt trong Nghị quyết 128 đó là: "Các địa phương không được cục bộ cát cứ và ban hành quy định vượt quá mức cần thiết".

Theo ông Nhưỡng, câu nói này trong Nghị quyết đã khẳng định không được vượt qua các tiêu chuẩn, tiêu chí mà Bộ Y tế ban hành. Những tiêu chí này là những tiêu chí nguyên tắc, các địa phương không được ban hành quy định vượt quá, đấy là tính cần thiết. 

Trong Nghị quyết 128 quy định 9 biện pháp cho 9 lĩnh vực khác nhau, áp dụng 4 cấp độ dịch cho doanh nghiệp, cơ sở, cơ quan, tổ chức và có 4 biện pháp áp dụng cùng 4 cấp độ dịch cho cá nhân.

Lưu thông vận chuyển hàng hóa nội tỉnh, liên tỉnh cấp độ 1, 2, 3 đều được hoạt động bình thường, cấp độ 4 hoạt động với một số điều kiện. Hoặc cơ sở kinh doanh dịch vụ có nguy cơ lây nhiễm thì quy định rất chặt chẽ, bắt đầu từ cấp độ 1 là đã có điều kiện đi kèm rồi, còn đến cấp độ 4 thì phải dừng hoạt động. Vận tải hành khách công cộng hoạt động bình thường, từ cấp độ 2 đến 4 hoạt động có điều kiện hoặc ngừng hoạt động.

"Đây là những nguyên tắc bất di bất dịch, không thể thay đổi", ông Nhưỡng nói.

Vấn đề thứ hai theo ông Nhưỡng là tính linh hoạt. Đó là địa phương phải đưa ra phương án trên cơ sở đánh giá cấp độ dịch của từng nơi và của toàn tỉnh. Đây là những phương án linh hoạt, là yêu cầu "thích ứng linh hoạt" đã được nêu trong Nghị quyết 128 và vấn đề thứ ba là phải kiểm soát được. 

Ông Nhưỡng nhấn mạnh có 3 mảng rất quan trọng hiện nay. Một là đảm bảo mạch máu lưu thông phải thông suốt, không cẩn thận sẽ thành "xơ vữa động mạch giao thông".

"Tôi lấy ví dụ như ở Cần Thơ vừa qua hơn 4.000 xe ùn tắc gây ra 3 nguy cơ lớn: Lây nhiễm chéo, an ninh trật tự và nguy cơ đứt gẫy chuỗi sản xuất", ông Nhưỡng nói.

Mảng thứ hai theo ông Nhưỡng là nền tảng nông nghiệp. Hàng hóa phải lưu thông để sản xuất, hàng nông sản phải vận chuyển ra, không để cho khủng hoảng về lương thực thực phẩm và an sinh. 

Mảng thứ ba theo ông Nhưỡng là phải bảo đảm toàn bộ hệ thống sản xuất và khu công nghiệp hoạt động trở lại. Đây không chỉ là câu chuyện sản xuất mà còn là giải quyết công việc cho người lao động, từ đó tác động trở lại ngân sách và an sinh xã hội. 

"Vừa qua, chúng ta đã có kinh nghiệm, cơ sở từ việc áp dụng Chỉ thị 15, 16, 19 và thêm Nghị quyết 128, Chính phủ cho quyền các địa phương thích ứng mà các địa phương không thích ứng nữa thì có lẽ phải đình chỉ, loại trừ, cách chức một số lãnh đạo không tuân thủ, không hòa cùng "nhịp đập" của cả nước hoặc vì câu chuyện cá nhân hay địa phương của mình mà ngăn cản các địa phương khác, ngăn cản các chủ thể khác, như thế thì không chấp nhận được.

Đặc biệt, không thể để xảy ra tình trạng "trên bảo dưới không nghe", Trung ương điều hành mà địa phương không tuân thủ là việc không thể chấp nhận được", ông Nhưỡng nhấn mạnh.

Phó trưởng ban Dân nguyện của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị các cấp có thẩm quyền, từ Nghị quyết 128 này cần có sự đánh giá chặt chẽ với lãnh đạo địa phương để xác định trách nhiệm, trong trường hợp cần báo cáo cấp có thẩm quyền để xem xét, xử lý, không thể để kết thúc chiến dịch mới làm.

"Vào trận mà không chỉ huy được thì tôi đề nghị lui ra, để người khác làm thay chứ đánh trận mà như vậy chúng ta sẽ thua. Tôi cho rằng tính tuân thủ, tính linh hoạt cần phải được kiểm soát", ông Nhưỡng bày tỏ.

Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, GS. Nguyễn Anh Trí, Đại biểu Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Hội Huyết học-Truyền máu Việt Nam cho rằng dịch ở mỗi địa phương có tính chất, mức độ khác nhau về số lượng, điều kiện, nhưng quan trọng nhất là có những điểm chung, không chỉ ở mỗi địa phương, không chỉ ở Việt Nam mà là điểm chung trên toàn thế giới.

Đó là dịch diễn biến rất phức tạp và lây rất nhanh, khó lường, vì vậy đòi hỏi phải có một quyết định phổ quát để thống nhất về ý chí, thống nhất về hành động, thống nhất về cách làm... tất cả phải đồng bộ.

"Ví dụ, quy định của Bộ Y tế  về xét nghiệm, về kiểm tra người đi từ vùng dịch về thì phải phù hợp, thỏa đáng, để Bộ Giao thông vận dụng hiệu quả", ông Trí nói.

Theo GS. Nguyễn Anh Trí, phải có Nghị quyết 128 như thế này, có tiêu chí rõ ràng, có tính phối hợp cao để tất cả cùng thực hiện. Cụ thể nhất là sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương.

 Tác giả: Xuân Trường