Sau biến động giảm mạnh của đồng đô la Mỹ trên thị trường ngoại hối tuần qua, ba phiên giao dịch gần đây lại chứng kiến hiện tượng tỷ giá USD/VND đảo chiều tăng đột ngột.

Đặc biệt, trong ngày hôm qua (13/10), đợt sóng tỷ giá dâng cao thêm 130-160 đồng cả hai chiều và đến sáng nay vẫn tiếp tục tăng thêm 20-30 đồng trên thị trường chính thức và  thị trường tự do.

Cụ thể, khảo sát lúc 10h sáng ngày 14/10, Vietcombank niêm yết giao dịch đồng bạc xanh ở mức 22.380 – 22.460 đồng/USD sau khi liên tiếp điều chỉnh tăng trong ba ngày đầu tuần. So với cuối tuần trước, cả hai chiều mua vào – bán ra đã tăng thêm 180 đồng.

Các ngân hàng TMCP như Techcombank, Eximbank… cũng đồng loạt áp dụng mức giá quy đổi 22.370 đồng/USD chiều mua và 22.460 đồng/USD chiều bán – cách trần giao dịch cho phép của NHNN còn 87 đồng.

Trên thị trường tự do, giá đô la Mỹ cũng liên tục tăng giá từ đầu tuần đến nay. Sáng ngày 14/10, 1 USD “ăn” 23.800 đồng mua vào và 24.100 đồng bán ra.

Trao đổi về hiện tượng biến động mạnh của tỷ giá USD/VND gần đây, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính  - ngân hàng giải thích: “Các biện pháp của NHNN đã tác động rõ rệt trong việc làm giảm nhiệt thị trường ngoại hối và hiện tượng đầu cơ đô la Mỹ thông qua quyết định giảm lãi suất tiền gửi USD xuống còn 0-0,25% đồng thời ban hành thông tư 15 về găm giữ ngoại tệ”.

Bên cạnh đó, “ngày 05/10 vừa qua, Việt Nam đã hoàn tất đàm phán hiệp định TPP với một trong những quy định yêu cầu các nước thành viên không được phá giá đồng bản tệ với mục tiêu giúp hàng hóa của nước mình có lợi thế hơn khi xuất khẩu cũng là động thái tích cực khiến tỷ giá giảm trong tuần trước”.

Nhưng cũng theo vị chuyên gia này, “những nguyên tắc cơ bản trên thị trường ngoại hối vẫn còn tồn tại, tỷ giá vẫn chịu áp lực từ nhiều phía”.

TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, tỷ giá USD/VND cuối năm chịu áp lực từ nhiều phía

Đầu tiên phải kể đến áp lực từ nhập siêu năm nay, theo báo cáo của Bộ Công Thương, dự báo tổng kim ngạch xuất khẩu cả năm 2015 đạt 165-166 tỷ USD, tăng khoảng 10% so với năm 2014. Tuy nhiên, kim ngạch nhập khẩu dự báo đạt 171 tỷ USD, tăng 16,5% so với 2014 và kéo giá trị nhập siêu cả nước năm 2015 khoảng 5,5 - 6 tỷ USD, tương đương 3,3-3,6% xuất khẩu.

Kế đến, áp lực từ nhu cầu ngoại tệ thời điểm cuối năm cũng là nguyên nhân khiến giá đô vẫn neo cao sau các chính sách quyết liệt của Ngân hàng Nhà nước. Các doanh nghiệp, tổng công ty nhập khẩu sẽ cần lượng lớn ngoại tệ để mua hàng phục vụ dịp lễ Tết đồng thời trả nợ ngoại tệ từ nay đến hết năm.

Ngoài ra, thông tin Chính phủ sẽ thông qua Bộ tài chính vay ngân hàng TMCP Vietcombank thêm 1 tỷ USD với lãi suất 3-4% cũng đẩy đường cầu ngoại tệ đi lên bất thường, hệ quả khiến giá USD/VND tăng là điều dễ hiểu. Trước đó, từ hồi tháng 5/2015, Bộ Tài chính đã từng bán 1 tỷ USD trái phiếu Chính phủ cho Vietcombank với lãi suất 4,8% kỳ hạn 5 - 10 năm.

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, việc phát hành trái phiếu Chính phủ thời gian qua chưa đạt như kỳ vọng, đặc biệt là huy động ngoại tệ. Báo cáo của Chính phủ hôm 12/10 vừa qua cho biết, tổng giá trị trái phiếu Chính phủ được phát hành thành công trên thị trường sơ cấp chỉ đạt khoảng 127.473 tỉ đồng, đạt 51% kế hoạch phát hành cả năm

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách Phùng Quốc Hiển, nếu tiếp tục thực hiện phát hành trái phiếu Chính phủ chỉ từ 5 năm trở lên thì từ nay đến cuối năm 2015 sẽ không huy động đủ lượng vốn cần thiêt để đáp ứng nhu câu chi thực hiện các mục tiêu phát triên kinh tế - xã hội theo Nghị quyết của Quốc hội.

Mặt khác, cân đối ngân sách cũng bị hụt thu khoảng 32.000 tỷ đồng do giá dầu thô trên thị trường thế giới giảm mạnh (theo tính toán trong 6 tháng đầu năm dầu giảm giá so với dự kiến).

 “Hiện tượng tỷ giá USD/VND quay đầu tăng mạnh có thể là phản ứng nhất thời của thị trường nhưng các áp lực lên giá đô vẫn còn tồn tại từ nay đến cuối năm nên sẽ khó có thể kéo giá đô đứng ở mức thấp như tuần trước” – TS Nguyễn Trí Hiếu nhận định.

Hoa Liên