Tin liên quan

Cuộc đàm phán đã diễn ra vào tối muộn tại thủ đô Vienna của Áo, với sự tham gia của ngoại trưởng các bên để giải quyết những vấn đề còn đang xung đột. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ cho biết, không có gì có thể đảm bảo rằng một thỏa thuận cuối cùng sẽ được đưa ra kịp hạn chót là nửa đêm (22:00 GMT).

Sau khi bị lỡ hạn cuối vào tuần trước (Thứ 3/30/06/2015), các cuộc đàm phán giữa các bên về vấn đề hạt nhân của Iran đã được tăng cường. Nhóm P5+1 gồm Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc, và Nga cùng với Đức, muốn Iran thu hẹp những hoạt động nhạy cảm liên quan đến hạt nhân để đảm bảo rằng sẽ không có một cuộc chiến tranh hay tấn công bằng hạt nhân có thể xảy ra.

Phụ trách chính sách đối ngoại của EU Federica Mogherini trả lời phỏng vấn. PHOTO: Bloomberg

Nhóm P5 + 1 - Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Nga cùng với Đức - muốn Iran thu hẹp lại hoạt động hạt nhân nhạy cảm của mình để ngăn chặn việc chế tạo và sử dụng vũ khí hạt nhân vào mục đích chiến tranh. Ngược lại, Iran, quốc gia đã bị làm cho tê liệt vì lệnh trừng phạt quốc tế luôn nhấn mạnh rằng chương trình hạt nhân của họ mang mục đích hòa bình và không gây tổn hại đến bất cứ quốc gia nào.  

Đại diện từ hai phía cho biết rằng họ đã gần như tiến tới một thỏa thuận trong cuộc đàm phán tại khách sạn Palais ở Vienna vào hôm thứ Hai (06/07/2015). Tuy nhiên, tiến trình vẫn đang trên bàn đàm phán - một tờ báo của Iran cho rằng đã có sự thống nhất về những nội dung chính của bản hiệp định cùng với bốn trong số năm phụ lục đi kèm. Nhưng vẫn còn nhiều điểm bất đồng cần phải giải quyết, bao gồm giới hạn về việc nghiên cứu và phát triển hạt nhân tại Iran cũng như những quyền hạn về thẩm định và kiểm tra của các bên liên quan.

Tehran cũng đang đưa ra yêu cầu về việc dỡ bỏ lệnh cấm của Liên Hợp Quốc về vấn đề xuất nhập khẩu vũ khí thông thường và tên lửa đạn đạo, và đây cũng là một phần trong thỏa thuận, theo một quan chức cấp cao của Iran cho biết vào hôm thứ Hai vừa qua. Các văn bản về những biện pháp giải quyết mới đang được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc soạn thảo, nhưng Hoa Kỳ và các đồng minh châu Âu lại phản đối việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí, do Iran bị cáo buộc về tình trạng chính trị bất ổn và những cuộc nổi loạn kích động ở Trung Đông.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry mong muốn thỏa thuận sẽ được hoàn tất muộn nhất là vào thứ Tư tuần này (08/07/2015) để có thể kịp đệ trình lên Quốc hội Mỹ chính thức vào thứ Năm (09/07/2015). Nếu bỏ lỡ, thời gian để xem xét và đánh giá sẽ tăng lên gấp đôi, mất khoảng từ 30 lên 60 ngày.

Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier khẳng định, nếu đàm phán thất bại, tất cả các bên đều là người thua cuộc. Iran sẽ vẫn bị cô lập và sẽ xuất hiện một cuộc đua vũ trang mới trong khu vực, tạo ra những hậu quả khó lường. 

Tuy nhiên, một quan chức Iran đã nói với các phóng viên: "Nếu thỏa thuận không thể kết thúc trong ngày 09/7/2015, chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục làm việc để đi đến kết quả sớm nhất."

Các quan chức của cơ quan giám sát hạt nhân toàn cầu, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cũng có buổi thảo luận “căng thẳng" với các quan chức ở Tehran về quy mô quân sự cho phép của chương trình hạt nhân ở Iran.

IAEA cho biết Iran đã thất bại trong việc đưa ra một lời giải thích thỏa đáng về việc nghiên cứu của mình về kíp nổ có thể được sử dụng để kích hoạt một vũ khí hạt nhân hoặc giải thích về các nghiên cứu có thể giúp tính toán khả năng và mức nguy hại mà nó có thể gây ra.

Bất chấp những nỗ lực gần 1 năm đàm phán, vào thời điểm cuối cùng trước giờ G, các cụm từ “khác biệt lớn”, “lựa chọn khó khăn” vẫn được sử dụng để đánh giá về các cuộc đàm phán đang diễn ra, khiến nhiều nhà ngoại giao cho rằng hạn chót 30 tháng 6 này sẽ tiếp tục bị bỏ lỡ.

Thúy Anh (Bloomberg)