Sự sụp đổ của hàng loạt sàn Forex đang biến hoạt động đầu tư ngoại hối trở thành điểm nóng tại thị trường Việt Nam. Tuy không được pháp luật công nhận, nhiều sàn Forex vẫn tiếp tục mọc lên, hoạt động trái phép, thậm chí sản sinh ra một số mô hình biến tướng hòng che mắt, chiếm đoạt tài sản của người chơi.

Tháng 6/2021, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao (PA05) Công an TP Hà Nội phát hiện gần 300 sàn giao dịch ngoại hối bất hợp pháp. Câu chuyện Forex không hề mới. Hình thức đầu tư này đã xuất hiện từ lâu và nhận được không ít cảnh báo của cơ quan quản lý.

Tuy nhiên, bằng cách nuôi dưỡng giấc mơ làm giàu nhanh chóng, viễn cảnh bánh vẽ, bỏ 1 ăn 10 hấp dẫn, một số sàn Forex hiện nay vẫn đang sống khỏe, thu hút đông đảo người chơi và dòng tiền đầu tư khổng lồ.

Sau nhiều lần bị công an TP.HCM và truyền thông phản ánh, ngày 25/6, sàn giao dịch Forex FX Trading Markets tuyên bố dừng hoạt động, website chính thức của sàn cũng không thể truy cập. Đây là sàn Forex đăng ký trụ sở tại Anh, máy chủ đặt tại Mỹ và hiện có hơn 40.000 người tham gia.

Một buổi hội thảo huy động vốn của Lion Group, hay còn gọi là Lion Team. Ảnh: Facebook.

Thủ đoạn cũ, nạn nhân mới

Trước khi biến mất, Iker Phương (tên thật Hồ Ngọc Phương) - người sáng lập đội nhóm Lion Group, đồng thời là một trong những đối tượng đứng sau FX Trading Markets - vẫn gửi tâm thư trấn an nhà đầu tư, đồng thời khẳng định “lộ trình nhóm đang đi rất đúng hướng và tập thể đang có nhiều thành tựu vang dội”.

Lion Group là đội nhóm có nhiệm vụ quảng bá, mời chào người chơi tham gia FX Trading Markets thông qua các hội thảo huy động vốn, livestream hướng dẫn đầu tư trên mạng xã hội. Ngoài ra, Lion Group thường dẫn dụ nhà đầu tư đến các nhóm kín chia sẻ cách kiếm tiền, phím lệnh.

Sự mập mờ của FX Trading Markets hiện rõ ngay từ cách mời chào đầu tư đến giao diện hệ thống. Để mở tài khoản, nhà đầu tư cần có đường dẫn giới thiệu từ người chơi trước. FX Trading Markets có mô hình kinh doanh đa cấp 5 bậc. Theo đó, mỗi cấp trên sẽ nhận hoa hồng dựa vào lượng giao dịch/nạp tiền của cấp dưới.

Thay vì cung cấp nhiều công cụ giao dịch ngoại hối, FX Trading Markets chỉ sử dụng duy nhất quyền chọn nhị phân (Binary Option) với 8 cấp ngoại tệ. Đáng nói, sàn Forex này không có bất kỳ chỉ báo kỹ thuật nào ngoài đường biến động cơ bản.

Sàn có mô hình hoạt động tương tự tài xỉu. Trong 30 giây, nhà đầu tư sẽ đặt lệnh dự đoán tỷ giá lên xuống của cặp ngoại tệ. Nếu lệnh đúng, nhà đầu tư nhận thêm 95% giá trị đặt cọc và sẽ mất hết tiền cược nếu thua.

Với lời hứa giúp nhà đầu tư đạt lợi nhuận từ 0,8-1%/ngày, tức 20-24%/tháng, Lion Group lôi kéo người dùng tham gia vào hình thức giao dịch hộ, giao dịch ủy thác. Tuy nhiên, để tham gia vào nhóm kiếm tiền của đội nhóm này, nhà đầu tư cần nạp tối thiểu 1.000 USD và chuyển thông tin tài khoản đến cái gọi là “ban chuyên gia”.

Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO công ty quản lý tài chính AFA Capital, khác với loại hình kinh doanh ngoại hối có đầy đủ chứng từ và chuyển tiền của ngân hàng, dịch vụ mà các đối tượng lừa đảo cung cấp thực chất là hợp đồng chênh lệch giá (CFD). Đây vốn không phải xu hướng đầu tư bền vững và tiềm tàng rủi ro cao.

Không chỉ thế, các sàn Forex lừa đảo đang đánh tráo khái niệm tài chính. Cụ thể, sàn giao dịch Forex phải là nơi kết nối người bán và người mua. Tuy nhiên, sàn Forex mà nhà đầu tư đang tham gia thực chất là công cụ kết nối giữa chủ sàn cung cấp CFD và người mua.

“CFD tập trung vào chênh lệch giá, có đòn bẩy cao và không phải sản phẩm tiêu chuẩn để giao dịch trên sàn. Tại Việt Nam, mô hình CFD có nhiều dấu hiệu liên quan đến đa cấp. Nhà đầu tư tham gia thường dễ cuốn vào những lời hứa hẹn như chia phần trăm lợi nhuận khủng, đánh lệnh bao lãi”, ông Tuấn nói với Zing.

Cạm bẫy đợi nhà đầu tư

Sau khi nạp tiền vào FX Trading Markets, nhà đầu tư cần quy đổi sang FXT, một loại token do sàn phát hành. Kể từ thời điểm sàn thông báo dừng hoạt động, giá token FXT đã giảm mạnh xuống còn 0,003 USD/đồng.

Đáng nói, FXT là một trong những loại token được một số người nổi tiếng ở Việt Nam như Kiều Minh Tuấn, Ngọc Trinh, Lê Dương Bảo Lâm… quảng bá, ủng hộ đầu tư. Nhờ đó, giá loại token có lúc lập đỉnh 0,4255 USD/đồng. Nếu mua loại token này ở mức đỉnh, tính đến thời điểm hiện tại, nhà đầu tư có thể mất 133 lần tài sản.

Bên cạnh đó, nhiều người chơi tham gia sàn cho biết token FXT không có tính thanh khoản, tức không thể bán, quy đổi sang tiền pháp định. Ông Tuấn nhận định đây là một hình thức biến tướng mới của sàn Forex. Theo đó, bản chất các đồng token này là đơn vị giao dịch nội bộ trên sàn, tiền quy đổi ra token sẽ rơi trực tiếp vào túi đối tượng lừa đảo.

Cũng trong tháng 6, công an TP Hải Phòng triệt phá thành công đường dây Forex Hitoption. Theo kết quả điều tra, cơ quan chức năng phát hiện thêm 16 sàn giao dịch điện tử khác do những đối tượng thành lập Hitoption điều hành, ghi nhận hơn 115.000 tài khoản người dùng cùng tổng số dư khoảng 7.500 tỷ đồng, hơn 600 tỷ đồng đã được rút ra.

Token FXT được một số nghệ sĩ Việt Nam quảng cáo, kêu gọi đầu tư.

Hitoption có công cụ giao dịch chênh lệch giá tương tự FX Trading Markets. Thay vì ủy thác đầu tư cho đội nhóm hay “ban chuyên gia” riêng, người chơi được cam kết hưởng lãi suất từ 6-15%/tháng nếu ủy thác cho hệ thống robot đánh lệnh tự động.

Đối tượng đứng sau sàn có thể can thiệp vào chế độ chơi tự động, khiến khách hàng thắng thua tùy ý. Nếu có ý định rút tiền, đối tượng dùng thủ đoạn điều chỉnh chế độ robot sao cho người chơi lỗ liên tục, cháy tài khoản.

Nhằm mở rộng quy mô, những đối tượng đứng sau Hitoption còn thành lập công ty với gần 100 nhân viên chuyên gọi điện hoặc sử dụng mạng xã hội để quảng cáo, tư vấn, kêu gọi người đầu tư tham gia.

Vì sao người Việt vẫn tham gia Forex?

“Forex lừa đảo ngày nay đang thích nghi với sự thay đổi của thị trường. Những đối tượng này có thể lợi dụng sự phát triển của tiền mã hóa hay các sản phẩm tài chính mới để qua mắt nhà đầu tư”, ông Tuấn nhận định.

Chia sẻ với Zing, CEO AFA Capital cho rằng những nạn nhân của Forex thường thiếu hiểu biết về tài chính, không có kinh nghiệm giao dịch và không nhận thức được rủi ro. Họ dễ bị cuốn theo những viễn cảnh bỏ ít lãi nhiều mà tư vấn viên đặt ra. Ngoài ra, đường dây Forex lừa đảo có xu hướng xây dựng các hệ thống chiêu mộ viên lớn để lôi kéo người dùng.

Để chiếm đoạt lòng tin cũng như đánh vào sự tò mò của nạn nhân, các chiêu mộ viên có xu hướng đánh bóng hình ảnh của bản thân. Bên cạnh những bài viết khoe kiếm hàng triệu đồng một ngày, đi xe sang hay du lịch đắt tiền, những chiêu mộ viên không quên nhấn mạnh những thành quả đạt được là nhờ đầu tư Forex.

Bên cạnh đó, một số hội nhóm còn tổ chức các buổi chiêu đãi lớn, sang trọng nhằm gây ấn tượng với nhà đầu tư. Dưới dạng tư vấn viên hỗ trợ giao dịch, nhiệm vụ của những đối tượng này là mời người chơi lập tài khoản, tham gia các hội nhóm kín và nhận hoa hồng giới thiệu.

Văn phòng Công ty TNHH MTV ANT Group do Hitoption đứng sau. Ảnh: Công an cung cấp.

Thực tế, hoạt động quảng cáo chơi Forex vẫn diễn ra phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt trên các mạng xã hội như Facebook, YouTube, TikTok... Chỉ cần một vài từ khóa, người dùng có thể tìm thấy hàng chục hội nhóm chia sẻ kinh nghiệm, dạy làm giàu nhờ Forex với hàng trăm nghìn thành viên.

Không khó để tìm thấy những lời gợi ý của chiêu mộ viên như "bỏ 50.000 USD thu 7.000 USD tháng", "bao lợi nhuận từ 15-20%/tháng" hay bài viết quảng cáo do chính nền tảng mạng xã hội tiếp tay cho các sàn Forex.

“Người dùng Việt Nam đang thiếu những nguồn thông tin chính thống để có thể đánh giá các kênh đầu tư uy tín trên thị trường. Cơ quan quản lý nhà nước cũng cần có nhiều biện pháp hơn nữa để quản lý, giám sát hoạt động dòng tiền, máy chủ của các sàn Forex và hạn chế hành vi quảng cáo tràn lan sản phẩm Forex lừa đảo”, đại diện AFA Capital nhấn mạnh.

Theo quy định hiện hành, nhà nước chỉ cho phép các ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài được kinh doanh ngoại hối tại Việt Nam. Ngoài ra, mọi hành vi kinh doanh ngoại tệ của cá nhân, tổ chức khác đều là vi phạm pháp luật.

Các tổ chức, cá nhân tham gia, vận động người tham gia đầu tư thông qua các sàn đầu tư tài chính này đều có thể bị xử lý hình sự. Mức xử phạt lên tới 5 tỷ đồng hoặc 5 năm tù giam theo Điều 217a Bộ Luật Hình sự về tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp.

Tác giả: Minh Khánh