Các nhà nhập khẩu xe hơi “không chính hãng” lại có cơ may "sống lại" sau khi Bộ Công Thương đưa ra công văn số 4582/BCT-XNK chính thức cho phép các doanh nghiệp tiếp tục nhập khẩu xe cho dù không phải là nhà phân phối chính thức. 

Mẫu xe hạng sang Lexus RX350 trước đây được các doanh nghiệp nhập khẩu nhiều do bán tốt Ảnh: bonbanh.vn

Bắt đầu từ đầu tháng 6-2014, các lô xe nhập khẩu bị ách tắc ở nước ngoài do Thông tư 20 của Bộ Công Thương trước đó sẽ được nhập khẩu vào Việt Nam.

Trước đó, các đơn vị nhập khẩu nếu không có giấy uỷ quyền phân phối từ các nhà sản xuất sẽ không được phép nhập xe về Việt Nam. Đó là nội dung của Thông tư số 20/2011/TT-BCT ban hành vào ngày 12-5-2011 nhằm siết chặt quản lý xe hơi nhập khẩu.

Theo Bộ Công Thương, có 10 doanh nghiệp đã thanh toán tiền với đối tác nước ngoài trước ngày ban hành Thông tư 20/2011/TT-BCT (ngày 12-5-2011). Số tiền mà các doanh nghiệp đã thanh toán cho đối tác nước ngoài mà bị từ chối hoàn trả là hơn 25 triệu đô la Mỹ. Trong đó, số tiền mà các doanh nghiệp chưa nhập khẩu được xe gần 18 triệu đô la Mỹ.

Ước tính, số lượng xe chưa kịp nhập khẩu (do thực hiện Thông tư 20 của Bộ Công Thương) dù đã ký hợp đồng và đóng tiền cho đối tác nước ngoài vào khoảng 1.500-2000 chiếc. Một số doanh nghiệp thậm chí còn chưa kịp nhập khẩu do đối tác cung cấp xe không đáp ứng kịp các yêu cầu về chủng loại, số lượng, năm sản xuất…

Vì thế, vào cuối tháng 5-2014, Bộ Công Thương tiếp tục có công văn số 4582/BCT-XNK nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp nhập khẩu xe hơi mà không có giấy ủy quyền.

Cụ thể, đối với các hợp đồng nhập khẩu xe hơi chở người loại 9 chỗ ngồi trở xuống, chưa qua sử dụng đã ký trước ngày ban hành Thông tư 20 và có chứng từ thanh toán trước ngày 12-5-2011, thương nhân được làm thủ tục nhập khẩu tại cơ quan hải quan theo quy định, không phải thực hiện theo quy định tại Thông tư 20.

Bộ Công Thương thông báo, các doanh nghiệp nhập khẩu xe hơi phải đảm bảo các lô hàng về đến cảng Việt Nam chậm nhất vào ngày 28-5-2015. Như vậy, trong vòng một năm (từ 28-5-2014 đến 28-5-2015) các doanh nghiệp này phải đưa hết các lô xe đã mua từ nước ngoài về Việt Nam.

Trước đó, theo Thông tư 20, từ ngày 26-6-2011, để nhập khẩu các loại xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống các doanh nghiệp phải nộp bổ sung một số loại giấy tờ như: Giấy chỉ định hoặc giấy ủy quyền của nhà nhập khẩu, nhà phân phối từ hãng sản xuất hay hợp đồng đại lý của nhà sản xuất được hợp pháp hóa theo pháp luật.

Trong vòng ba năm qua (2011-2014), Bộ Công Thương đã nhiều lần ra các công văn gia hạn nhằm “giải cứu” cho Thông tư 20, sau khi ban hành đã đóng cánh cửa nhập khẩu đối với các doanh nghiệp không phải là nhà phân phối chính thức của các hãng xe hơi trên thế giới.

Tổng cục Hải quan cũng cho rằng, cần điều chỉnh Thông tư 20 theo hướng không đưa ra điều kiện các nhà nhập khẩu xe hơi phải có giấy ủy quyền là nhà nhập khẩu, phân phối của chính hãng.

Dù Bộ Công Thương tiếp tục gia hạn cho các lô xe nhập khẩu đang bị "kẹt" ở nước ngoài nhưng theo một số doanh nghiệp xuất nhập khẩu thì việc nhập các lô xe này về theo hợp đồng cũ để bán không dễ dàng.

Theo đại diện một công ty xuất nhập khẩu xe hơi tại TPHCM thì dù quyết định này có hỗ trợ nhập khẩu xe mà không cần giấy uỷ quyền chính hãng thì sau ba năm các dòng xe định nhập về trước đó đã bị lỗi thời, khó tiêu thụ. Đồng thời, giá bán lại thay đổi trong ba năm qua, không thể nhập khẩu trở lại các dòng xe đã ký hợp đồng trước đó. Do đó, các nhà nhập khẩu sẽ tiếp tục kiến nghị để có thể thay đổi đời xe, dòng xe khác rồi mới nhập về Việt Nam để bán.

Một số nhà phân phối xe hơi nhập khẩu khác cũng cho rằng, lúc này không dễ nhập khẩu trở lại các dòng xe đã ký hợp đồng trước đó. Các mẫu xe này đã lạc hậu so với thời điểm hiện tại, không phù hợp với nhu cầu của khách hàng. Đồng thời, giá bán của các dòng xe này thường đã bị áp giá mới (cao hơn giá khai báo 2-3 năm trước) từ một số nhà phân phối chính thức tại Việt Nam nên nếu các công ty cứ nhập khẩu dòng xe cũ về sẽ không thể tiêu thụ được (do mức giá áp thuế nhập khẩu tăng).

Để tạo điều kiện nhập khẩu xe không bị lỗi thời, Bộ Công Thương cho phép các doanh nghiệp được gia hạn hợp đồng và ký phụ lục để điều chỉnh các thông số như năm sản xuất, đời xe, số lượng, đơn giá tương ứng với các loại xe được nêu trong các hợp đồng thanh toán trước ngày 12-5-2011, nhưng các doanh nghiệp không được đổi chủng loại, dòng xe khác trừ trường hợp chủng loại, dòng xe nêu trong hợp đồng không còn được sản xuất.

Đồng thời, tổng trị giá của các lô hàng nhập khẩu sẽ không được vượt quá số tiền còn lại mà doanh nghiệp đã thanh toán trước ngày 12-5-2011 (ngày ban hành Thông tư 20) và được ngân hàng thương mại xác nhận.

Bộ Công Thương cũng đề nghị Tổng cục Hải quan giám sát, thống kê tình hình nhập khẩu của các doanh nghiệp nhập khẩu thuộc trường hợp kể trên và gửi báo cáo về Bộ Công Thương.