Theo báo cáo mới công bố của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), xuất khẩu tôm Việt Nam tháng 1/2024 đạt 242 triệu USD, tăng 71% so với cùng kỳ năm 2023.

Ngoại trừ việc năm 2023 Tết Nguyên đán rơi vào tháng 1, nếu so sánh với cùng kỳ những năm trước đó, doanh số xuất khẩu tôm tháng 1/2024 vẫn là một tín hiệu tích cực khởi đầu cho xuất khẩu tôm năm 2024. Giá tôm nguyên liệu ở một số địa phương cũng có xu hướng nhích lên trong tháng đầu năm.

VASEP nhận định, các sản phẩm tôm chân trắng và tôm sú xuất khẩu ghi nhận tăng trưởng 2 con số, giá trị xuất khẩu tôm loại khác tăng trưởng 3 con số. Các sản phẩm tôm tươi/đông lạnh tăng trưởng mạnh hơn các sản phẩm tôm chế biến.

Trong số các thị trường nhập khẩu chính, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc ghi nhận tăng trưởng mạnh nhất 275% đạt 42 triệu USD trong tháng 1/2024. Nhờ tăng trưởng mạnh, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam trong tháng 1/2024, chiếm tỉ trọng 17,5%.

Các chuyên gia nhận định, xuất khẩu tôm của Ecuador (đối thủ cạnh tranh chính của tôm Việt Nam tại thị trường Trung Quốc) năm nay dự kiến không mấy suôn sẻ do phải đối mặt với tình trạng mất an ninh trong ngành tôm và khó khăn chung của ngành tôm toàn cầu.

Cùng với nhu cầu lớn từ Trung Quốc và chính sách ưu tiên nhập khẩu của nước này, đây có thể được coi là cơ hội cho xuất khẩu tôm Việt sang Trung Quốc trong năm 2024.

Bên cạnh đó, tiếp nối đà tăng trưởng từ những tháng cuối năm 2023, tháng 1/2024, xuất khẩu tôm sang Mỹ tăng 77% đạt 41 triệu USD. Ngoài ra, xuất khẩu tôm sang Nhật Bản và Hàn Quốc trong tháng đầu năm nay tăng trưởng lần lượt 30% và 21% đạt 37 triệu USD và 23 triệu USD.

Sau khi liên tục sụt giảm trong năm 2023, xuất khẩu tôm sang EU đã ghi nhận tăng 22% đạt 30 triệu USD trong tháng đầu năm nay.

Các chuyên gia VASEP chia sẻ, sau con số tăng trưởng trong tháng đầu năm, nhìn vào bức tranh chung của thị trường và của ngành tôm năm 2024, đa số các doanh nghiệp đều nhìn thấy còn nhiều thách thức và khó khăn làm chậm khả năng phục hồi sản xuất, xuất khẩu.

Theo đó, một số doanh nghiệp tôm cho biết đơn hàng đầu năm vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện vì sức mua của thị trường vẫn yếu. Vẫn còn những vấn đề như: Lượng tồn kho nhiều, giá mua thấp, khó cạnh tranh với tôm Ấn Độ, Ecuador…

Có một số doanh nghiệp nhìn thấy tín hiệu khả quan hơn về đơn hàng, nhưng lo lắng về nguồn nguyên liệu vì đang mùa nghịch, lại dịch bệnh nên sản lượng tôm thấp.

Theo VASEP, lo ngại về nguy cơ bị áp thuế chống trợ cấp cũng là một rào cản đối với nhà nhập khẩu ở Mỹ và các công ty xuất khẩu Việt Nam. Giá chào bán tôm Việt Nam vẫn khá cao so với các nước khác, gây tâm lý e ngại cho nhà nhập khẩu.

Ngoài ra, tôm Việt Nam tiếp tục phải cạnh tranh tôm với Ecuador, Ấn Độ về giá và nguồn cung, tình trạng dư cung và chu kỳ giảm giá có thể vẫn tiếp diễn tới ít nhất nửa đầu năm 2024. Tỉ lệ nuôi thành công thấp, giá thành cao cộng với bất ổn kinh tế, chính trị trên thế giới, doanh nghiệp xuất khẩu tôm mong đợi những biện pháp bình ổn chi phí đầu vào cho sản xuất như giá thức ăn nuôi tôm, tăng cường kiểm soát chất lượng con giống.

Tác giả: Nguyễn Phương Anh