Đối với câu hỏi liệu Thượng viện có thẩm quyền và có thể tiến hành luận tội ông Trump hay không, kết quả bỏ phiếu là 56-44.

Sáu thượng nghị sĩ Cộng hòa đã tham gia cùng toàn bộ 50 thượng nghị sĩ Dân chủ để ủng hộ việc tiến hành phiên tòa, theo New York Times.

Kết quả này có nghĩa là Thượng viện đồng ý cân nhắc cáo buộc luận tội ông Trump, và bác bỏ nỗ lực của 44 thượng nghị sĩ bảo vệ cựu tổng thống và muốn ngăn phiên tòa vì cho rằng ông Trump không còn tại vị, nên việc xét xử ông là vi hiến.

56 thượng nghị sĩ, bao gồm 6 nghị sĩ Cộng hòa, đồng ý tiến hành phiên tòa xem xét cáo buộc cựu Tổng thống Trump có hành vi kích động bạo loạn ngày 6/1. Ảnh: Reuters.

Đây là phiên tòa mang tính lịch sử, vì đó là lần đầu tiên một cựu tổng thống Mỹ bị luận tội.

Thượng viện đã dành trọn bốn giờ đồng hồ để tranh luận về tính hợp hiến của việc luận tội một tổng thống không còn đương nhiệm.

Sau đó, mỗi bên (nhóm nghị sĩ Hạ viện trình bày về cáo buộc, và bên luật sư bào chữa bào chữa cho ông Trump) sẽ có 16 giờ đồng hồ để trình bày lập luận trước các thượng nghị sĩ.

100 thượng nghị sĩ đóng vai trò bồi thẩm đoàn để định đoạt phiên tòa.

Tại buổi xét xử, nhóm hạ nghị sĩ Dân chủ trình bày lập luận cáo buộc tại Thượng viện đã đưa ra bằng chứng cho thấy cựu Tổng thống Trump kích động đám đông người biểu tình tuần hành đến Điện Capitol hôm 6/1.

Hạ nghị sĩ Jamie Raskin được cho là có phần trình bày rất cảm xúc, thuật lại những trải nghiệm của ông vào ngày 6/1, theo New York Times.

Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Jamie Raskin phát biểu tại phiên tòa luận tội ông Trump lần hai ở Thượng viện hôm 9/2. Ảnh: AP.

Ông Raskin nói: "Đây rõ ràng là hành vi phạm tội. Nếu đây không phải là hành vi đáng bị luận tội thì chẳng điều gì xứng đáng hơn".

Ông Raskin từng đưa cả gia đình cùng đến Điện Capitol hôm 6/1, khi ông tham dự phiên họp toàn thể chứng nhận kết quả bầu cử năm 2020.

Hạ nghị sĩ này kể lại rằng sau khi bạo loạn nổ ra, con gái và con rể ông phải trốn trong văn phòng và lo sợ cho an nguy của chính họ.

“Các thượng nghị sĩ, đây không thể là tương lai của chúng ta. Đây không thể là tương lai của nước Mỹ”, nghị sĩ Raskin vừa nói vừa khóc, theo AP.

Phản bác lại cáo buộc ông Trump kích động người biểu tình, nhóm luật sư lập luận rằng những phát biểu của cựu tổng thống vào ngày 6/1 (trước khi vụ bạo loạn xảy ra) chỉ thể hiện quyền tự do ngôn luận đối với ngôn ngữ chính trị thông thường, và không kích động bạo lực.

Họ cho rằng phiên tòa luận tội lần hai là cuộc tấn công đảng phái, xuất phát từ thù hằn chính trị.

Luật sư Bruce Castor, thành viên nhóm bào chữa cho ông Trump, nói về ngày đầu tiên của phiên tòa rằng "chúng tôi có ngày làm việc tích cực". Ông khẳng định sẽ không thay đổi chiến thuật ở phiên tòa, vì "chúng tôi đã lên kế hoạch từ cả tuần trước". Ảnh: CNN

Nhóm luật sư của ông Trump nói phiên tòa sẽ tạo tiền lệ cho những vụ trừng phạt chính trị, mỗi khi quyền lực về tay một đảng khác sau kỳ bầu cử.

Trước đó, đoàn luật sư biện hộ cho ông Trump chủ yếu nhắm vào tính hợp hiến của phiên tòa (vì ông Trump không còn giữ chức). Cơ sở này phù hợp với nguyện vọng của những nghị sĩ Cộng hòa muốn ông Trump được trắng án, nhưng cũng không muốn bị xem là đồng tình với hành vi của cựu tổng thống.

Để có thể luận tội ông Trump, phe Dân chủ cần thuyết phục ít nhất 17 thượng nghị sĩ Cộng hòa bỏ phiếu kết tội cựu tổng thống.

Tháng trước, 45 trong tổng số 50 thượng nghị sĩ Cộng hòa đã bỏ phiếu ủng hộ kiến nghị đòi bãi bỏ phiên tòa, cho rằng xét xử một cựu tổng thống là trái hiến pháp.

Con số trên cho thấy nhiều khả năng ông Trump sẽ một lần nữa được tha bổng.

Vấn đề không đơn giản chỉ là ông Trump có tội hay trắng án, mà phán quyết, và quá trình dẫn tới phán quyết ấy, sẽ còn bị đánh giá nghiêm khắc trong nhiều thế hệ tới, theo AP.

Dù kết quả phiên tòa ngày 9/2 thế nào, phiên tòa luận tội sẽ là bài kiểm tra liệu những lợi ích đảng phái có vượt lên trên giá trị của nền dân chủ và các nguyên tắc thượng tôn pháp luật, điều mang lại sự thịnh vượng mà người Mỹ tự hào trong hơn 300 năm, hay không.

Tác giả: Hương Ly