Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm ở Bangalore, Ấn Độ (Ảnh: EPA).

Các dấu hiệu của làn sóng Covid-19 thứ 3 đã xuất hiện ở Ấn Độ, khi ít nhất 10 bang, bao gồm Tamil Nadu, Karnataka và Kerala ở phía nam, báo cáo sự gia tăng hệ số lây nhiễm (hệ số R) trong 3 tháng qua. Hệ số lây nhiễm tăng tại nhiều địa phương đồng nghĩa với việc mỗi người mắc Covid-19 đang lây nhiễm virus cho nhiều người hơn.

Hệ số R được xem là công cụ quan trọng để các nhà dịch tễ học và các nhà hoạch định chính sách sử dụng để đánh giá sự phổ biến và tốc độ lây lan của Covid-19.

Hệ số R 1,3 có nghĩa là cứ 10 người mắc Covid-19 sẽ lây nhiễm cho 13 người khác, và những người này sẽ tiếp tục lây nhiễm cho 16 hoặc 17 người khác.

Hệ số R trung bình của Ấn Độ hiện là 1,01. Bang miền trung Madhya Pradesh có hệ số R cao nhất là 1,31, tiếp theo là Himachal Pradesh (1,3) và bang phía đông bắc Nagaland (1,09).

Khi làn sóng Covid-19 thứ 2 càn quét Ấn Độ hồi tháng 5, hệ số R vào khoảng 1,4, nhưng hệ số này đã giảm xuống còn khoảng 0,9 vào một tháng trước. Hệ số R tăng cao hơn khiến các chuyên gia y tế lo lắng, vì nó báo hiệu tỷ lệ lây nhiễm ngày càng tăng.

"Hệ số R tăng lên có thể là tín hiệu cảnh báo sớm về sự khởi đầu của làn sóng Covid-19 thứ 3", tiến sĩ Samiran Panda, trưởng nhóm dịch tễ học tại Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ (ICMR) ở New Delhi, cảnh báo.

Tuy nhiên, theo chuyên gia Panda, để hiểu bản chất của làn sóng Covid-19 tiếp theo, cần phải xem xét sự khác biệt về tình trạng lây nhiễm ở mỗi bang.

Gần 80% số ca lây nhiễm trong làn sóng Covid-19 thứ 2 ở Ấn Độ được ghi nhận ở 10 bang, bao gồm Maharashtra và Delhi. Trong khi đó, những bang ghi nhận ít ca nhiễm và tử vong hơn trong làn sóng thứ 2, bao gồm Kerala, Tamil Nadu, Karnataka và Jammu và Kashmir, lại đang cho thấy hệ số R cao hơn. Kerala, bang được đánh giá là xử lý tốt làn sóng Covid-19 thứ nhất và thứ hai, hiện có hệ số R là 1,06.

Tính đến nay, Ấn Độ đã ghi nhận 32 triệu ca nhiễm và 429.000 trường hợp tử vong vì Covid-19. Vào giai đoạn đỉnh điểm hồi tháng 5, Ấn Độ ghi nhận hàng nghìn người chết mỗi ngày.

Các chuyên gia cho rằng số ca nhiễm đang gia tăng tại Ấn Độ do nước này nới lỏng hạn chế đi lại, người dân lơ là với các biện pháp phòng chống Covid-19 như không đeo khẩu trang và biến chủng Delta với khả năng lây nhiễm cao.

"Các biện pháp hạn chế ban đầu đã ngăn chặn thành công làn sóng Covid-19 thứ 2 ở một số bang, nhưng chính những bang này đang có các nhóm dân cư bị lây nhiễm, khi các lệnh phong tỏa được dỡ bỏ và mọi người không tuân thủ các biện pháp phòng ngừa an toàn", tiến sĩ Panda cho biết.

Theo nghiên cứu được công bố hồi tháng 7, khoảng 2/3 người Ấn Độ trên 6 tuổi đã phát triển kháng thể. Con số này tăng so với khoảng 1/4 người có kháng thể hồi tháng 1. Tuy nhiên, vẫn còn hơn 400 triệu người Ấn Độ không có kháng thể và dễ có nguy cơ bị lây nhiễm.

Nhà khoa học WHO Soumya Swaminathan cho rằng làn sóng Covid-19 thứ 3 tại Ấn Độ "có thể không tàn khốc như làn sóng thứ 2", vì nhiều người hiện đã được tiêm chủng và các cơ sở y tế điều trị Covid-19 vẫn đang hoạt động ở nhiều bang.

Tuy nhiên, Ấn Độ vẫn đang đối mặt với tình trạng thiếu vắc-xin do 2 nhà sản xuất vắc-xin đã được phê duyệt của Ấn Độ không đạt được mục tiêu sản xuất. Nhiều bang ở Ấn Độ cho biết tình trạng thiếu vắc-xin trầm trọng đang cản trở nỗ lực đối phó Covid-19 của họ.

Tác giả: Thành Đạt