Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Dự thảo quy hoạch này đã nghiên cứu một số nội dung để định hướng kết nối, bảo đảm đồng bộ, thống nhất tại một số khu vực trọng điểm và với các phương thức, trong đó có đường sắt khu đầu mối Hà Nội.

Theo quy hoạch, trong 10 năm tới, các tuyến đường sắt quốc gia không xuyên tâm qua ga Hà Nội như hiện nay.

Cụ thể, theo quy hoạch phát triển GTVT Thủ đô Hà Nội, ga Hà Nội có diện tích dự kiến khoảng 15 ha chỉ lập tàu khách và là ga trung tâm trung chuyển của đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị và hệ thống giao thông công cộng khác.

Quy hoạch chung xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội cho thấy quy hoạch đường sắt khu đầu mối thành phố Hà Nội dự kiến xây dựng tuyến đường sắt vành đai phía Đông để khép kín vành đai, tạo điều kiện nối thông đường sắt quốc gia qua địa bàn thành phố Hà Nội.

Theo đó sẽ hình thành các trung tâm tiếp vận nhằm phân phối và trung chuyển hành khách, hàng hóa giữa các loại hình vận tải đường sắt với đường bộ gắn với hệ thống ga đầu mối như: Ga Ngọc Hồi, ga Bắc Hồng, ga Cổ Bi, ga Tây Hà Nội.

Trên cơ sở đó, dự thảo quy hoạch Bộ GTVT vừa trình Thủ tướng đề xuất đường sắt quốc gia không đi xuyên tâm qua ga Hà Nội như hiện nay mà đi theo tuyến Bắc Hồng - Văn Điển, hoặc tuyến vành đai phía Đông qua Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Bắc Hồng.

Các ga chính kết nối đường sắt quốc gia và đường sắt đô thị khu vực Hà Nội gồm: Ngọc Hồi, Lạc Đạo, Yên Viên, Bắc Hồng.

Sau khi hoàn thành đoạn tuyến đường sắt vành đai phía Đông (Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Yên Viên - Bắc Hồng) sẽ chuyển đổi 2 đoạn Ngọc Hồi - Yên Viên và Gia Lâm - Lạc Đạo thành đường sắt đô thị và bàn giao cho UBND thành phố Hà Nội.

Dự thảo quy hoạch vừa trình Thủ tướng cũng đề xuất xây dựng tổ hợp ga Ngọc Hồi là điểm đầu cho tuyến đường sắt quốc gia Hà Nội - TPHCM, có chức năng ga lập tàu của đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị, depot tàu đô thị - cơ sở toa xe, là nơi quản lý, dừng đỗ và bảo dưỡng sửa chữa toa tàu của hệ thống giao thông đường sắt đô thị. Ga Bắc Hồng có chức năng ga lập tàu hàng (thay thế cho ga Việt Hùng theo quy hoạch hiện nay).

Khi năng lực tuyến vành đai phía Đông không còn khả năng đáp ứng nhu cầu vận tải, sẽ hình thành đoạn tuyến đường sắt phía Tây (Ngọc Hồi - Thạch Lỗi) để kết nối đường sắt liên vùng, dự kiến bố trí ga Tây Hà Nội.

Dự thảo quy hoạch cũng nêu rõ đề xuất ưu tiên nguồn lực với nhu cầu vốn toàn tuyến khoảng 8.100 tỷ đồng để đầu tư tuyến vành đai phía Đông, nhằm triển khai trong giai đoạn 2026-2030, kết nối tuyến Hà Nội - TPHCM hiện có với các tuyến phía Bắc như Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Đồng Đăng…

Bộ GTVT nêu rõ, mạng lưới đường sắt quốc gia thời kỳ 2021-2030 được quy hoạch theo 16 tuyến với chiều dài 4.871 km, trong đó có 7 tuyến chính hiện hữu với chiều dài 2.440 km và quy hoạch để chuẩn bị thực hiện đầu tư 9 tuyến đường sắt với chiều dài 2.431 km.

Giai đoạn 2021-2030 ưu tiên vốn đầu tư hoàn thiện đối với tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sẽ triển khai đầu tư 2 đoạn ưu tiên Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TPHCM. Tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - cảng Cái Lân đang được đầu tư, xây dựng dở dang.

Tác giả: Châu Như Quỳnh