Kết quả thanh tra

Thanh tra tỉnh Nghệ An cho rằng, công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch xây dựng tại Khu Kinh tế Đồng Nam đã tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Luật Xây dựng và Luật Quy hoạch đô thị, đảm bảo phù hợp với các quy hoạch cấp trên. Tuy nhiên, quá trình thanh tra đã chỉ ra một số tồn tại và hạn chế cần khắc phục.

Một trong những vấn đề nổi bật là tính phù hợp của quy hoạch với quy hoạch cấp trên. Trong 14 quy hoạch được thanh tra, có 1 quy hoạch bố trí không gian và kiến trúc cảnh quan chưa phù hợp với quy hoạch chi tiết 1/2000 của Khu công nghiệp Nam Cẩm.

Cụ thể, quy hoạch tiểu dự án Khu Công nghiệp WHA Hemaraj 1 với diện tích 148 ha tại Nghệ An vẫn chưa đạt được sự đồng bộ với quy hoạch chung. Việc lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch vẫn còn nhiều điểm cần hoàn thiện.

Trong số các quy hoạch được kiểm tra, có 2 quy hoạch thiếu thuyết minh đồ án, 8 quy hoạch không có bản vẽ thẩm định, 5 quy hoạch thiếu văn bản thẩm định nên không thể hiện rõ việc đáp ứng các điều kiện cần thiết.

Đáng chú ý, 3 quy hoạch chưa thực hiện đánh giá môi trường chiến lược, một yêu cầu quan trọng để đảm bảo tính bền vững của dự án.

Toàn cảnh Khu Công nghiệp VSIP

Thanh tra cũng phát hiện 1 quy hoạch chưa bố trí đủ diện tích đất cây xanh và đất giao thông tối thiểu theo quy chuẩn quốc gia. Một số quy hoạch khác bố trí cơ sở hạ tầng chưa hợp lý, chẳng hạn như trạm xử lý nước thải và bãi đậu xe phòng cháy chữa cháy lại nằm trong phần đất cây xanh cách ly.

Trong số 14 quy hoạch được thanh tra, 8 quy hoạch đã được điều chỉnh từ 1 đến 3 lần. Các điều chỉnh này phần lớn để đáp ứng nhu cầu về nhà ở xã hội hoặc do điều chỉnh quy hoạch cấp trên. Tuy nhiên, 5 trong số 8 quy hoạch điều chỉnh này không rõ căn cứ theo quy định của Luật Xây dựng, dẫn đến những bất cập trong quá trình thực hiện.

Quá trình lấy ý kiến quy hoạch từ các cơ quan, tổ chức và công dân đã được thực hiện nhưng vẫn còn một số hạn chế. Một số quy hoạch chưa ban hành kế hoạch thực hiện theo quy định, và việc triển khai cắm mốc quy hoạch cũng chưa được thực hiện đầy đủ.

Dù đa số các quy hoạch đã được thực hiện theo đúng kế hoạch, vẫn còn một số trường hợp chưa thực hiện đầy đủ, đặc biệt là trong việc bố trí khu vực cây xanh cách ly. Một số dự án còn gặp khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng và hoàn thiện thủ tục đất đai, làm chậm tiến độ triển khai.

Công tác rà soát quy hoạch được BQL Khu kinh tế Đồng Nam tiến hành nhưng chưa đạt hiệu quả cao. Trong 14 quy hoạch được thanh tra, chỉ có 1 quy hoạch được rà soát, cho thấy sự thiếu đồng bộ trong công tác quản lý.

Việc thẩm định thiết kế cơ sở và cấp phép xây dựng cơ bản tuân thủ quy định, tuy nhiên vẫn còn một số trường hợp chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục cần thiết trước khi điều chỉnh thiết kế cơ sở.

Danh sách những quy hoạch của các dự án có sai phạm mà Thanh tra tỉnh Nghệ An nêu tên: 

Quy hoạch chi tiết tỷ lệ xây dựng tỷ lệ 1/500 dự án nhà máy chế biến tạo các sản phẩm phầm tử, phương tiện thiết bị mạng; Điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu công nghiệp Bắc Vinh, tỉnh Nghệ An; Quy hoạch chi tiết xây dựng Dự án đầu tư khu kho vận SIS Nghệ An tại KCN VSIP Nghệ An, xã Hưng Tây và thị trấn Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An; Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 dự án Nhà máy sản xuất Thức ăn chăn nuôi Công ty TNHH CARGILL Việt Nam tại Nghệ An; Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 dự án phát triển công nghiệp thuộc khu Tam Nghệ Masan Bắc tại khu B - KCN Nam Cẩm; QH chi tiết XD tỷ lệ 1/500 Dự án Luxshare ICT (Nghệ An) tại khu công nghiệp, đô thị và DV VSIP Nghệ An; Dự án 35 – Công ty CP BCI tại KCN VSIP Nghệ An, xã Hùng Tây, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An; Dự án Công ty TNHH Công nghệ Everwin Precision (Việt Nam) tại KCN, đô thị và dịch vụ VSIP Nghệ An; Quy hoạch tổng mặt bằng xây dựng dự án Nhà máy sản xuất phụ tùng và bộ phận phụ trợ cho xe ô tô và xe cơ động cơ khác, Kyunshin Nghệ An tại Tiểu dự án khu công nghiệp 143ha thuộc Dự án WHA Industrial Zone; Dự án nhà máy sản xuất sản phẩm phầm tử, phương tiện thiết bị mạng của Luxshare ICT (Nghệ An) tại khu công nghiệp, đô thị và dịch vụ VSIP Nghệ An; Dự án công ty CP BCI tại KCN VSIP Nghệ An, xã Hùng Tây, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An; Dự án công ty TNHH công nghệ Everwin Precision (Việt Nam) tại KCN, đô thị và dịch vụ VSIP Nghệ An; Dự án nhà máy sản xuất phụ tùng và bộ phận phụ trợ cho xe ô tô và xe cơ động cơ khác, Kyunshin Nghệ An tại Tiểu dự án khu công nghiệp 143ha thuộc Dự án WHA Industrial Zone; Dự án nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi của Công ty TNHH CARGILL Việt Nam tại Nghệ An.

Kết luận và kiến nghị của thanh tra

Quá trình lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch xây dựng tại Khu Kinh tế Đông Nam đã gặp phải nhiều tồn tại và hạn chế, gây ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện các dự án. Những vấn đề này cần được xem xét và khắc phục để đảm bảo quá trình quy hoạch diễn ra minh bạch, đúng quy định và mang lại hiệu quả cao.

Trong công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch xây dựng, vẫn còn tồn tại nhiều thiếu sót về hồ sơ và thủ tục. Một số quy hoạch không thể hiện đầy đủ nội dung đánh giá năng lực của đơn vị thiết kế, thiếu văn bản thẩm định do chính đơn vị thẩm định và phê duyệt không thực hiện đầy đủ quy trình. Bên cạnh đó, một số quy hoạch không lựa chọn tổ chức tư vấn phù hợp và chưa thực hiện đánh giá môi trường chiến lược, gây ra những bất cập trong việc bảo đảm tính bền vững của dự án.

Một số quy hoạch chưa đáp ứng đầy đủ các quy chuẩn quốc gia, như chưa bố trí đủ diện tích đất cây xanh, đất giao thông, và dải cây xanh cách ly theo quy định. Việc bố trí trạm xử lý nước thải, sân diễn tập và bãi đậu xe cũng chưa đúng chuẩn, gây ảnh hưởng đến hạ tầng kỹ thuật và môi trường xung quanh. Ngoài ra, chiều dài của dãy nhà liền kế trong một số quy hoạch cũng chưa đảm bảo tính phù hợp với quy định hiện hành.

Trong quá trình điều chỉnh quy hoạch, có 5 quy hoạch đã được điều chỉnh mà không nêu rõ căn cứ điều chỉnh. Điều này dẫn đến sự thiếu minh bạch và gây khó khăn trong việc kiểm soát, quản lý quy hoạch.

Một số quy hoạch đã không thực hiện đầy đủ quy trình lấy ý kiến từ cộng đồng dân cư, cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan. Thiếu các văn bản tiếp thu và thống nhất ý kiến, cũng như chưa ban hành quy định quản lý và kế hoạch thực hiện quy hoạch. Điều này gây ra sự thiếu sự đồng thuận và khó khăn trong quá trình triển khai dự án.

Việc công khai quy hoạch chưa được thực hiện đầy đủ, khi chưa được công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. Một số quy hoạch còn chậm trong việc triển khai cắm mốc giới, trồng cây xanh cách ly theo quy định, và chưa chú trọng đến công tác rà soát quy hoạch. Điều này ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và tính bền vững của các dự án.

Những tồn tại và hạn chế nêu trên thuộc trách nhiệm của Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam, các chủ đầu tư và các tổ chức, cá nhân có vi phạm.

Thanh tra tỉnh Nghệ An kiến nghị Ban Quản lý Khu Kinh tế Đông Nam chỉ đạo khắc phục các tồn tại và hạn chế trong quá trình lập, thẩm định, và phê duyệt quy hoạch xây dựng như đã nêu trong Kết luận thanh tra. Điều này bao gồm việc nâng cao chất lượng công tác tham mưu, thẩm định và phê duyệt quy hoạch; đảm bảo lưu trữ hồ sơ đầy đủ và quản lý xây dựng theo đúng quy hoạch được duyệt. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra để phát hiện và xử lý kịp thời các công trình vi phạm trật tự xây dựng. Việc công khai các quy hoạch phải được thực hiện đầy đủ theo quy định, cùng với việc bố trí kinh phí và thực hiện cắm mốc cho các quy hoạch đã được phê duyệt.

Về xử lý trách nhiệm, cần tổ chức kiểm điểm và làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức liên quan để xảy ra các tồn tại, hạn chế trong lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện quy hoạch xây dựng.

Ban Quản lý cũng sẽ phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường để hướng dẫn Tổng công ty Lắp máy Việt Nam lập hồ sơ và trình phê duyệt giá đất, làm căn cứ xác định tiền thuê đất cho Quy hoạch chi tiết xây dựng Khu công nghiệp Bắc Vinh tỷ lệ 1/500.

Phan Huy