Có thể đa số sẽ phải đồng ý với nhận định rằng Trung Quốc cần nhận thức được vấn đề nợ khổng lồ của nó - ước tính hơn ba lần kích thước của nền kinh tế - và đặt nó dưới sự kiểm soát.

Nhưng nỗ lực đó cũng được xem là quá tải trọng cả một khu vực rộng lớn gồm các doanh nghiệp vừa và nhỏ của đất nước trong bối cảnh chúng đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng hàng đầu bởi cuộc chiến thương mại đang diễn ra với Hoa Kỳ.

Không chỉ vậy, các công ty vừa và nhỏ chiếm đa số trong số các công ty Trung Quốc và là những nhà tuyển dụng lớn nhưng có truyền thống phải đối mặt với những thách thức vô cùng lớn khi cạnh tranh với các doanh nghiệp nhà nước lớn của Trung Quốc đối với các khoản vay ngân hàng. Hơn nữa, các công ty nhỏ hơn thường là một phần của chuỗi cung ứng toàn cầu phức tạp đóng vai trò trung tâm trong xuất khẩu của Trung Quốc, và do đó dễ bị xung đột thương mại với Hoa Kỳ.

"Cuộc đàn áp các ngân hàng bóng đã ‘tước đoạt’ các công ty nhỏ và vừa khỏi việc tiếp cận nguồn vốn lưu động có giá trị cũng như các nguồn tài chính dài hạn", Carlos Casanova, nhà kinh tế châu Á - Thái Bình Dương.

Nỗ lực cắt giảm nợ của Trung Quốc đã khiến các công ty nhỏ "tranh giành để tiếp cận nguồn lực tài chính nhằm đáp ứng nhu cầu vốn lưu động và nhu cầu mở rộng dài hạn của họ", hãng bảo hiểm tín dụng thương mại Pháp Coface cho biết.

Một yếu tố quan trọng của chiến dịch cắt nợ nhắm vào hệ thống ngân hàng bóng của Trung Quốc đó là việc thành lập một trang web về cho vay được thực hiện bởi các công ty hoạt động bên ngoài khu vực ngân hàng chính thức và do đó chịu mức giám sát thấp hơn và rủi ro cao hơn.

Tuy nhiên, cuộc đàn áp lên các ngân hàng bóng đó đã có tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hay các SMEs, theo Coface. "Cuộc đàn áp lên các ngân hàng bóng tối đã tước đoạt các SMEs khỏi việc tiếp cận nguồn vốn lưu động có giá trị cũng như các nguồn tài chính dài hạn", Carlos Casanova, nhà kinh tế châu Á - Thái Bình Dương tại Coface, cho biết trong báo cáo.

Casanova cũng cho biết thêm, nền kinh tế đang phát triển chậm lại và cuộc chiến thương mại đã buộc các nhà chức trách phải hạ thấp cuộc chiến nợ để thúc đẩy tăng trưởng, nhưng các công ty nhỏ vẫn phải đối mặt với những khó khăn về hệ thống trong việc tiếp cận tín dụng ngân hàng.

Ông trích dẫn một ví dụ: giới hạn lãi suất khiến các ngân hàng miễn cưỡng cho các công ty nhỏ hơn vay, mà các ngân hàng thường có xu hướng xem đây là người vay rủi ro hơn so với những ông lớn thuộc sở hữu nhà nước. Đồng thời, việc cho phép các ngân hàng lớn hơn thiết lập lãi suất "sẽ cho phép cán bộ tín dụng ghi nợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ một cách khéo léo,g ây ấn tượng bằng sự cân bằng giữa rủi ro và phần thưởng", Casanova nói.

William Ma, một giám đốc đầu tư tại Noah Holdings ở Hồng Kông,cũng đồng ý rằng các công ty nhỏ đang gặp bất lợi so với các công ty nhà nước về nguồn tài trợ.

"Tóm lại, tôi nghĩ thách thức chính đối với các SMEs là việc thiếu các kênh tài trợ phù hợp với một lãi suất thị trường hợp lý để hỗ trợ cho doanh nghiệp của họ", ông nói với CNBC hôm qua ngày 20/11.

Các nhà chức trách nhận thức rõ ràng rằng đó là một vấn đề nan giải và đã đưa ra tuyên bố công khai về tầm quan trọng của việc hỗ trợ các công ty nhỏ hơn. Vào ngày 19 tháng 10, Phó Thủ tướng Liu He cũng đã khẳng định với các phóng viên rằng các công ty nhỏ và vừa cần được giúp đỡ.

"Chúng ta cần chú ý nhiều đến những khó khăn mà các doanh nghiệp nhỏ và vừa phải đối mặt và phải đưa ra các biện pháp chính xác và hiệu quả để giúp họ", ông Liu nhận xét.

Tiếp theo đó là một cuộc họp vào ngày 1 tháng 11 giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và các đại diện của các công ty ngoài quốc doanh, trong đó ông tuyên bố các biện pháp hỗ trợ cho các doanh nghiệp này bao gồm cải thiện khả năng tiếp cận tài chính.

Để đạt được hiệu quả thì chắc hẳn còn tốn rất nhiều thời gian nhưng những can thiệp như vậy đã được các nhà đầu tư đón nhận và được coi là vấn đề thiết yếu.

"Đó là một sự thay đổi trong trò chơi", William Ma nói về sự can thiệp bậc cao của Chủ tịch Tập.

"Rất quan trọng để gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ rằng chính phủ Trung Quốc đang tập trung (vào) và hỗ trợ khu vực tư nhân," ông nói. "Đó là một thông điệp rất có ý nghĩa và mang tính biểu tượng”.

                                                                                                        Hải Yến/Theo CNBC