Tuyến giao thông mới, vai trò vượt khỏi biên giới

Dự án đường bộ cao tốc Vinh – Thanh Thủy, vừa được Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An thống nhất chủ trương đầu tư ngày 7/8/2025, được xác định là một trong những công trình hạ tầng giao thông chiến lược, không chỉ đối với tỉnh Nghệ An mà còn với cả khu vực Bắc Trung Bộ và hành lang kinh tế Việt – Lào.

Cao tốc Vinh – Thanh Thủy bắt đầu từ nút giao Hưng Tây (huyện Hưng Nguyên, Nghệ An) và kết thúc tại khu vực Cửa khẩu Thanh Thủy (biên giới Việt – Lào). Tuyến đường sẽ đi qua địa phận 9 xã của tỉnh Nghệ An, gồm: Hưng Nguyên, Kim Liên, Đại Huệ, Vạn An, Nam Đàn, Xuân Lâm, Hoa Quân, Sơn Lâm và Kim Bảng.

Cao tốc Vinh - Thanh Thủy có tổng chiều dài khoảng 60 km, tổng mức đầu tư gần 24.000 tỷ đồng, được thiết kế với 6 làn xe hoàn chỉnh, vận tốc tối đa 100 km/h (đoạn khó khăn 60-80 km/h). Tổng diện tích đất chiếm dụng khoảng 615 ha. Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sẽ được tách thành các dự án thành phần để các địa phương trực tiếp thực hiện.

Đây là cấu phần quan trọng của tuyến cao tốc Hà Nội – Viêng Chăn, đóng vai trò then chốt trong việc kết nối hai thủ đô Việt – Lào, đồng thời mở rộng không gian kinh tế sang Trung Lào và Đông Bắc Thái Lan. Với tầm ảnh hưởng vượt khỏi ranh giới quốc gia, tuyến đường này được kỳ vọng sẽ trở thành hạ tầng động lực xuyên biên giới của khu vực Đông Nam Á.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An thông qua hồ sơ chủ trương đầu tư dự án cao tốc Vinh – Thanh Thủy, sáng 7/8/2025 (Ảnh: Phạm Bằng)

Theo định hướng phát triển được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trình bày tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, đầu tư hạ tầng – đặc biệt là các dự án giao thông trọng điểm – là một trong những trụ cột giúp đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025, đưa quy mô nền kinh tế Việt Nam vượt 500 tỷ USD.

Cao tốc Vinh – Thanh Thủy, trong bối cảnh đó, là một mắt xích quan trọng góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông liên vùng và liên quốc gia, đồng thời tạo trục phát triển kinh tế mới theo hướng từ Đông sang Tây, từ thành phố Vinh lên đến cửa khẩu quốc tế, vươn sang Lào.

Dự án quan trọng quốc gia Nghệ An từng được triển khai

Tỉnh Nghệ An được Trung ương được giao chủ trì triển khai dự án. Theo Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đức Trung, đây là dự án quan trọng quốc gia, có quy mô vốn, quy mô đầu tư lớn nhất mà tỉnh Nghệ An được giao chủ trì triển khai.

Với lợi thế về diện tích tự nhiên, tài nguyên, quỹ đất và vị trí chiến lược, Nghệ An có đủ điều kiện để trở thành cực tăng trưởng mới của Bắc Trung Bộ. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông vẫn là nút thắt lớn, và tuyến cao tốc Vinh – Thanh Thủy chính là chìa khóa tháo gỡ.

Dự án khi hoàn thành sẽ kết nối nhanh với các KCN lớn như VSIP, WHA, Nam Cấm…, đồng thời tạo sức hút đầu tư vào các vùng khó khăn như Thanh Chương. Đặc biệt, tuyến đường mở ra cơ hội phát triển mạnh khu vực cửa khẩu Thanh Thủy vốn đang bị cản trở bởi hạ tầng yếu kém để thành trung tâm giao thương sôi động với nước bạn Lào.

Phối cảnh cao tốc Vinh - Thanh Thủy (Ảnh: Báo Nghệ An)

Không chỉ mang giá trị kinh tế, tuyến cao tốc còn có ý nghĩa chính trị, quốc phòng quan trọng: tăng cường kiểm soát biên giới, chống buôn lậu, thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa các tỉnh giáp biên Việt – Lào, biến biên giới thành cầu nối phát triển.

Với tổng vốn gần 24.000 tỷ đồng, dự án đối mặt nhiều thách thức: vốn, giải phóng mặt bằng, tiến độ, chất lượng thi công… Song kinh nghiệm từ các dự án cao tốc Bắc – Nam cho thấy, với quyết tâm chính trị và sự phối hợp đồng bộ, những mục tiêu lớn hoàn toàn có thể hiện thực hóa.

Quá trình chuẩn bị bài bản của Nghệ An – từ lập hồ sơ đến giải trình, xin chủ trương là minh chứng cho cam kết này. Cao tốc Vinh – Thanh Thủy không chỉ là một dự án giao thông, mà là bước ngoặt phát triển, là đòn bẩy đưa địa phương hội nhập sâu hơn vào chuỗi phát triển khu vực ASEAN.

Trong bối cảnh cả nước đẩy mạnh các đột phá chiến lược, tuyến đường này nếu được hoàn thành đúng tiến độ sẽ trở thành “mạch máu giao thông” mới của hành lang Đông – Tây, khơi thông dòng chảy đầu tư, thương mại và khát vọng vươn lên mạnh mẽ của vùng đất Nghệ An.

Phan Huy