Đây là quan điểm của tổng giám đốc HSBC Việt Nam khi đưa dự báo về tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm nay, trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp và Chính phủ đang đẩy mạnh công tác tiêm vaccine phòng Covid-19.

Cụ thể, ông Evans cho rằng sau năm 2020 nằm trong số ít quốc gia đạt mức tăng trưởng dương nhờ kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, nền kinh tế Việt Nam đã khởi đầu năm 2021 rất thuận lợi với xuất khẩu tăng tích cực và hưởng lợi từ các Hiệp định Tự do Thương mại đã ký.

Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu của HSBC đã dự báo tăng trưởng GDP năm nay của Việt Nam có thể đạt 7,1%.

Tuy nhiên, điều không ai lường trước là sự xuất hiện của biến chủng Delta với khả năng lây lan rất nhanh. Biến chủng này đã lan rộng khắp Việt Nam, đặc biệt ở miền Nam vốn là trung tâm kinh tế của cả nước, buộc các cơ quan quản lý phải triển khai các đợt giãn cách và ban hành những quy định hạn chế di chuyển.

Ông Tim Evans, Tổng giám đốc Ngân hàng HSBC Việt Nam. Ảnh: HSBC.

Tiêu dùng cá nhân giảm 40%

Theo ông Evans, tình trạng kể trên đã dẫn đến sự suy giảm trong đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam. Cụ thể, tổng vốn đăng ký FDI đã giảm 11,1% trong 7 tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm 2020, trong đó, riêng tháng 7 đã giảm tới 53,8%.

“Tuy nhiên, điểm tích cực là vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện lại tăng 3,8% trong 7 tháng đầu năm nay. Phần lớn nguồn vốn này được rót vào lĩnh vực sản xuất và chế biến, sau đó là mảng sản xuất và phân phối điện”, CEO HSBC Việt Nam cho biết.

Cũng theo ông Evans, một tác động khác của quy định giãn cách xã hội là tiêu dùng bị ảnh hưởng nặng. Trong đó, doanh số ngành bán lẻ đã giảm 19,8% trong tháng 7, mức thấp nhất kể từ tháng 4/2020.

Tương tự, doanh số bán xe hơi giảm 15,9% trong tháng 6 so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi mảng xe kinh doanh vận tải cũng giảm 1,8%.

Thậm chí, tác động đối với lĩnh vực sản xuất còn nghiêm trọng hơn trong tháng 8 khi nhiều doanh nghiệp đang phải tạm đóng cửa, trong khi các biện pháp giãn cách xã hội và hạn chế di chuyển dẫn đến sụt giảm về sản lượng, đơn hàng mới, sức mua và việc làm.

“Tất cả điều kể trên đã gây ra tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng chưa từng thấy. Kết quả là sản lượng công nghiệp giảm lần đầu tiên trong 5 tháng do sản lượng sản xuất suy yếu”, ông Evans cho hay.

Doanh số bán lẻ tại TP.HCM đã giảm 51% trong tháng 8 do phải áp dụng các quy định giãn cách xã hội chặt chẽ. Ảnh: Phương Lâm.

Theo tổng giám đốc HSBC Việt Nam, khó khăn hiện tại tập trung chủ yếu trong lĩnh vực da giày và dệt may do các tỉnh Đông Nam Bộ vốn là trung tâm sản xuất quan trọng của thế giới, nhưng lại bị ảnh hưởng nặng nề bởi đợt bùng dịch lần này.

Tuy vậy, một điểm sáng là xuất khẩu mặt hàng điện thoại di động lại trụ vững giai đoạn này với nguyên nhân là các cụm lắp ráp chủ yếu tập trung ở miền Bắc, nơi hoạt động sản xuất đã dần trở lại bình thường sau 2 đợt bùng dịch trong tháng 5 và 6.

Vị tổng giám đốc ngân hàng cũng đánh giá tác động của đợt bùng dịch này nghiêm trọng hơn giai đoạn giãn cách xã hội cả nước trong 3 tuần hồi tháng 4/2020.

Trong đó, tiêu dùng cá nhân trong nước đã bị ảnh hưởng nặng nề khi khả năng đi lại của người dân bị hạn chế 60% so với trước dịch. Điều này đồng nghĩa với mức sụt giảm 40% của ngành bán lẻ so với cùng kỳ.

Tình hình tại TP.HCM còn tiêu cực hơn khi khả năng đi lại của người dân giảm gần 90%, khiến doanh số bán lẻ giảm 51% so với cùng kỳ.

Kết quả là HSBC đã phải điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP năm nay của Việt Nam xuống 5,1%, phản ánh tác động của đợt bùng dịch thứ tư này.

Hai viễn cảnh tăng trưởng kinh tế

Theo tổng giám đốc HSBC Việt Nam, cách duy nhất để vượt qua tình thế hiện nay là chủ động triển khai tiêm phòng và đảm bảo ngành y tế có đủ nguồn lực điều trị cho các bệnh nhân nặng.

Sau những chậm trễ ban đầu, hiện Việt Nam đã có được số lượng vaccine lớn, chương trình tiêm cũng đã tăng tốc tại nhiều địa phương. Trong đó, riêng TP. HCM - đang là tâm dịch - đã tiêm phòng mũi 1 cho gần 90% đối tượng đủ điều kiện và dự kiến tiêm mũi 2 cho phần lớn dân số vào cuối tháng 9.

“Các cơ quan quản lý cũng đã bắt đầu thảo luận về việc từng bước mở cửa lại nền kinh tế và theo dự báo của chúng tôi, quá trình này sẽ được đẩy nhanh dần từ tháng 10 trở đi”, ông Evans cho hay.

Theo vị này, viễn cảnh kinh tế đến cuối năm phụ thuộc rất nhiều vào hiệu quả triển khai tiêm vaccine kết hợp với mở cửa lại nền kinh tế đúng thời điểm.

Tuy nhiên, ông cho rằng Việt Nam sẽ chưa thể trở lại bối cảnh hoàn toàn bình thường trong tương lai gần, vì vậy, ông cùng các chuyên gia nghiên cứu của HSBC đưa ra 2 viễn cảnh cho nền kinh tế Việt Nam năm 2021.

Ở viễn cảnh 1, HSBC dự báo tăng trưởng GDP năm nay của Việt Nam sẽ nằm trong ngưỡng 5-5,5%, phụ thuộc vào tiến độ và mức hiệu quả của chương trình tiêm vaccine, việc mở cửa lại nền kinh tế cùng với khả năng phục hồi và khởi động lại các thị trường xuất khẩu lớn.

Trong khi đó, ở viễn cảnh 2, nếu chương trình tiêm vaccine triển khai không đủ nhanh, trong khi giãn cách kéo dài, nền kinh tế sẽ chịu thêm nhiều tác động nặng nề và thêm áp lực lên chuỗi cung ứng, GDP có thể chỉ tăng trưởng ở mức 3,5-4%.

“Dù trong viễn cảnh nào, nền kinh tế cũng cần được mở cửa trở lại, và triển khai một cách thận trọng và bài bản theo lộ trình. Tại nhiều thị trường khác, các hoạt động kinh tế có xu hướng phục hồi mạnh mẽ ngay thời điểm kinh tế mở cửa và chúng tôi kỳ vọng nhìn thấy điều tương tự ở Việt Nam”, ông Evans nhấn mạnh.

Tổng giám đốc HSBC Việt Nam cũng cho biết các giải pháp lãi suất và tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước sẽ giúp nền kinh tế bật tăng trở lại ngay khi đợt dịch này được khống chế.

Tương tự, khi nền kinh tế mở cửa trở lại, các khó khăn của chuỗi cung ứng sẽ sớm được giải quyết, đơn hàng sẽ lại đổ về và FDI cũng phục hồi.

Hiện, các nhà đầu tư Hàn Quốc vẫn tiếp tục hoạt động mở rộng đầu tư vào Việt nam. Trong đó, Samsung dự kiến chuẩn bị mở rộng nhà máy điện thoại trong các tháng cuối năm nay nhằm tăng sản lượng điện thoại màn hình gập 47%, lên 25 triệu chiếc.

LG Display cũng vừa được duyệt một khoản đầu tư bổ sung 1,4 tỷ USD cho nhà máy ở Hải Phòng.

“Ngày càng nhiều nền kinh tế bắt đầu mở cửa trở lại trong khu vực sau khi triển khai tiêm vaccine diện rộng, cùng với nhu cầu hiện tại của thị trường châu Âu và Bắc Mỹ, sẽ mang lại tác động tích cực lên xuất khẩu hàng công nghệ, máy móc, da giày, dệt may, nội thất, thực phẩm và nông sản”, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam cho biết.

Với các kỳ vọng kể trên, HSBC dự báo tăng trưởng GDP Việt nam sẽ đạt 6,8% trong năm 2022.

Tác giả: Quang Thắng