Tin liên quan

Chiến thắng Phai Khắt – Nà Ngần

Trận Phai Khắt và Nà Ngần (diễn ra trong hai ngày 25 và 26/12/1944) là hai trận đánh đầu tiên của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân (VNTTGPQ)- tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với hai chiến thắng ấy, Đội VNTTGPQ đã thực hiện xuất sắc chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng “phải đánh thắng trận đầu”.

Đồn Phai Khắt là một đồn nhỏ nằm tại bản Phai Khắt thuộc xã Tam Lộng (nay là Tam Kim), thuộc châu Nguyên Bình (nay là huyện Nguyên Bình), tỉnh Cao Bằng. Binh lính ở đây có khoảng một trung đội chủ yếu là người bản xứ do một viên sĩ quan Pháp chỉ huy. Đã nhiều năm bị thực dân đàn áp, bóc lột, nên đồng bào các dân tộc trong vùng rất căm thù quân lính trong đồn và luôn hướng theo, ủng hộ Việt Minh. Để trả thù cho đồng bào, Đội VNTTGPQ quyết định chọn Đồn Phai Khắt làm mục tiêu tiến đánh.

Vào 15 giờ ngày 24-12-1944, từ căn cứ địa Cao Bằng, Đội VNTTGPQ do đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy đã tổ chức xuất quân. Đến một quả đồi cách đồn Phai Khắt khoảng 1km về phía nam, đội tổ chức trú quân để chờ trinh thám. Mờ sáng 25-12-1944, đội nhận được tin từ cơ sở báo, tên đồn trưởng vừa cưỡi ngựa lên châu lỵ Nguyên Bình. Để bảo đảm chắc thắng cho trận đánh, Ban chỉ huy đội tiếp tục cử hai đội viên đi nắm thêm tình hình.

Sau khi hoàn tất công tác chuẩn bị, vào 17 giờ ngày 25/12/1944, theo kế hoạch đã xác định, các đội viên Đội VNTTGPQ đóng giả lính khố xanh tháp tùng một "ngài đội sếp" chỉ huy đi tuần rồi bất ngờ tập kích đồn Phai Khắt. Bị đánh bất ngờ, đúng vào lúc tên đồn trưởng đi vắng, nên bọn lính trong đồn cùng một viên cai choáng váng, hoảng sợ vội vã đầu hàng và tất cả răm rắp làm theo lệnh của các đội viên... Trong lúc quân ta đang thu chiến lợi phẩm thì tên đồn trưởng người Pháp cưỡi ngựa cùng một toán binh lính lên châu Nguyên Bình trở về. Vì quá căm thù bọn giặc, không kìm được, một đội viên đã nổ súng giết chết tên đồn trưởng. Các đội viên khác nhanh chóng khống chế toán lính vừa trở về bắt làm tù binh... Trận đánh diễn ra trong vòng mươi phút. Ngay sau khi kết thúc trận đánh, toàn đội hành quân ra vị trí cách đồn chừng 15km để rút kinh nghiệm.

Sơ đồ trận Phai Khắt

Đồn Nà Ngần cách Phai Khắt khoảng 25km. Trong đồn có 22 lính khố đỏ do hai sĩ quan người Pháp chỉ huy. Sáng 26-12, khi sương mù còn chưa tan, các đội viên Đội VNTTGPQ sử dụng ngay trang phục của lính Pháp mới thu được ở đồn Phai Khắt cải trang làm lính dõng và lính tập dẫn theo 3 người dân tộc thiểu số bị trói giật cánh khuỷu ra sau lưng giả làm tù binh, khống chế tên lính gác rồi tiến thẳng vào đồn Nà Ngần... Trận đánh diễn ra trong khoảng 20 phút. Kết quả, quân ta diệt 5 tên, bắt 17 lính, 1 Việt gian, thu 17 súng cùng nhiều đạn và một số chiến lợi phẩm khác.

Các loại vũ khí, đạn dược, quân trang, quân dụng thu hồi được từ hai trận đánh Phai Khắt, Nà Ngần được bổ sung trang bị cho các đội viên. Những vật gì dùng cho đời sống hằng ngày thì để lại cho nhân dân trong bản. Trước hai thắng lợi liên tiếp của Đội VNTTGPQ, bà con các dân tộc rất phấn khởi và tích cực tham gia cùng các đội viên chuyển chiến lợi phẩm vào vùng căn cứ.

Phát triển nhanh về lực lượng

Chiến thắng Phai Khắt, Nà Ngần báo hiệu cho toàn dân tiến lên trên con đường vũ trang tranh đấu để chuẩn bị cho thời kỳ đứng lên giành lấy chính quyền, giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc. Đối với nhân dân Việt Bắc nói chung và đặc biệt là đối với Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh nhà nói riêng, sau những ngày tháng bị thực dân Pháp khủng bố, đàn áp, chiến thắng Phai Khắt - Nà Ngần “như ngọn roi lửa của nhân dân Cao - Bắc - Lạng quật vào mặt quân thù sau một năm bị khủng bố trắng đẫm máu, trận đánh chứng tỏ sức sống kiên cường bất khuất của cách mạng Việt Nam…

Sự xuất hiện bất ngờ của Đội VNTTGPQ với chiến thắng vang dội Phai Khắt, Nà Ngần đã có tác động mạnh mẽ gây hoang mang lo sợ trong hàng ngũ quân địch, đồng thời cổ vũ tinh thần cách mạng của quần chúng, gấp rút chuẩn bị mọi mặt để đón thời cơ vùng dậy đạp đổ xiềng xích của thực dân, phong kiến giành chính quyền cách mạng về tay nhân dân. Tin chiến thắng đầu tiên này nhanh chóng lan đi trong nhân dân khu du kích và khơi lên một làn sóng nhiệt tình, phấn chấn chưa từng thấy.

Lực lượng đội Việt Nam tuyên truyền giải phòng quân ngày càng lớn mạnh

2 chiến thắng Phai Khắt, Nà Ngần chính là 2 ngôi sao sáng soi tỏ lối đi cho đội quân du kích trên con đường chiến đấu đầy gian lao, nguy hiểm, đã mở đầu truyền thống đánh thắng trận đầu, đánh liên tục và nhiệm vụ nào cũng hoàn thành của quân đội ta. Chiến thắng Phai Khắt - Nà Ngần đã làm sáng rực ý chí bách chiến bách thắng của quân đội cách mạng. Chiến thắng đã mở đầu cho cuốn “Lịch sử bằng vàng” ghi những trang chói lọi của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.

Sau ngày nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà ra đời, lực lượng ấy không ngừng phát triển và trưởng thành, trở thành Quân đội quốc gia Việt Nam. Thời gian từ năm 1945 đến năm 1954 là thời kỳ phát triển vượt bậc cả về số lượng và khả năng chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam. Chỉ một thời gian ngắn, từ khi đất nước giành được độc lập đến tháng 11 năm 1945, Giải phóng quân đã phát triển từ một đội quân nhỏ trở thành Quân đội Quốc gia Việt Nam với quân số khoảng 50.000 người, tổ chức thành 40 chi đội.

Năm 1950, Quân đội Quốc gia Việt Nam đổi tên thành Quân đội nhân dân Việt Nam. Cũng thời gian này, các đại đoàn (đơn vị tương đương sư đoàn) chủ lực quan trọng như các đại đoàn 308, 304, 312, 320, 316, 325, 351 lần lượt được thành lập, đến nay vẫn là những đơn vị chủ lực của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Thu Thủy (TH)