Sáng 14/9, tại phiên họp thứ 3, sau khi nghe Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Sỹ Thanh báo cáo về công tác năm 2021 của Kiểm toán nhà nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến.

Trong báo cáo thẩm tra, ông Nguyễn Phú Cường - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội nhận định, các cuộc kiểm toán kết thúc cơ bản thực hiện đúng mục tiêu, tiến độ đề ra.

Tuy nhiên, tỉ lệ thực hiện các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán nhà nước năm 2021 thấp hơn so với các năm trước. Cơ quan thẩm tra đề nghị Kiểm toán Nhà nước bổ sung, làm rõ chi tiết danh mục các văn bản kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ, thay thế, bổ sung báo cáo việc kiểm tra, đôn đốc thực hiện các kết luận, kiến nghị còn tồn đọng từ những năm trước.

Làm rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan và cung cấp danh sách cụ thể các cơ quan, đơn vị không thực thiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán nhà nước qua từng năm.

Phải công khai minh bạch hoạt động kiểm toán

Đóng góp ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị, phải công khai minh bạch hoạt động kiểm toán vì đây là vũ khí rất quan trọng. Hoạt động kiểm soát phải toàn diện hơn, đồng thời phải có trọng tâm trọng điểm, sắc sảo, quyết liệt hơn, phải bám sát quy định của pháp luật.

“Việc công khai minh bạch kiểm toán một mặt có tác động siết chặt kỷ luật, kỷ cương về thực hiện ngân sách, thực hiện các kiến nghị kiểm toán. Mặt khác qua công khai, người dân trở lại giám sát hoạt động của kiểm toán. Điều này có tác dụng rất tốt cho hoạt động kiểm toán cho nên cần công khai bằng nhiều cách”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu Kiểm toán nhà nước phải tăng cường công khai minh bạch trong hoạt động kiểm toán (ảnh: Quochoi.vn).

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu làm rõ thêm việc phát hành trái phiếu Chính phủ cho đầu tư xây dựng cơ bản, mức độ, tiến độ thế nào trong khi giải ngân đầu tư công rất thấp. Đặc biệt, cần phải tập trung làm rõ tổng mức cơ cấu, chất lượng của tín dụng.

“Tín dụng mà chỉ nói tổng mức cũng chưa phản ánh gì nhiều. Cơ cấu các hình thức tín dụng thế nào? Trong đó còn có cơ cấu theo khách hàng, chỉ cần một khách hàng, tập đoàn, doanh nghiệp nợ quá nhiều, lâm vào tình trạng đổ vỡ sẽ tạo tác động dây chuyền. Nếu vay nhiều quá, nợ nhiều quá, dòng tiền ách tắc sẽ gây hệ lụy rất lớn cho nền kinh tế”, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.

Ông cũng yêu cầu làm rõ thêm việc phát hành trái phiếu Chính phủ cho đầu tư xây dựng cơ bản, mức độ, tiến độ thế nào trong khi giải ngân đầu tư công rất thấp.

“Đầu tư công 8 tháng mới được hơn 40%, nhất là ODA rất thấp. Trong khi phát hành trái phiếu phải trả lãi. Tiền để đấy nhưng không giải ngân, không tiêu được”, ông Huệ nói.

Đáng chú ý, Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm rõ việc sử dụng quỹ dành cho cải cách tiền lương để chi cho đầu tư xây dựng cơ bản, trong khi nguồn sử dụng cho cải cách tiền lương chưa đảm bảo.

“Thẩm quyền, trách nhiệm như thế nào, phải làm rõ ra. Các đồng chí nói còn đủ nguồn để cải cách tiền lương nhưng ai chịu trách nhiệm về câu còn đủ nguồn ấy? Các đồng chí phải làm rõ cái này ra trong mục tiêu kiểm toán”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Còn về việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp, Chủ tịch Quốc hội đánh giá đây là "vấn đề rất nóng khi Bộ Tài chính liên tục cảnh báo về trái phiếu doanh nghiệp".

Phải làm rõ việc phân bổ và sử dụng nguồn lực chống dịch

Tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Kiểm toán nhà nước làm rõ việc huy động, phân bổ và sử dụng các nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19.

“Mục đích sử dụng và hiệu quả của nó thế nào? Chúng ta là nước nghèo, chống dịch phải hiệu quả nhưng chi phí thấp, phải tiết kiệm chi phí. Mà cái này có thể phải trường kỳ kháng chiến chứ không phải ngày một, ngày hai. Mẫu đơn, mẫu gộp thế nào, test nhanh thế nào, một mẫu PCR mất nhiều tiền, đắt hơn vắc-xin nhiều”, Chủ tịch Quốc hội nói và cho rằng việc tập trung mọi nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch, từ tài lực, nhân lực, vật lực là đúng.

Bởi theo người đứng đầu Quốc hội đây là “nhiệm vụ quan trọng hàng đầu nhưng sử dụng phải tiết kiệm, đúng mục tiêu, kể cả nguồn lực nhà nước và các nguồn lực xã hội huy động được”.

Toàn cảnh Phiên họp sáng nay 14/9 (ảnh: Quochoi.vn).

Về công tác đầu tư, Chủ tịch Quốc hội đề nghị chú trọng kiểm toán công tác chuẩn bị đầu tư, phân bổ và giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản, kể cả Trung ương và địa phương.

“Theo số liệu sơ bộ, khả năng năm 2021 có khoảng 80.000 tỷ vốn đầu tư không tiêu được, tức là chưa có đối tượng phân bổ. Đầu tư công vừa rồi còn 70, 80 dự án lớn chưa có chuẩn bị đầu tư, đây là một khuyết điểm phải tập trung vào để đánh giá lại”, Chủ tịch Quốc hội nói và dẫn chứng chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 hiện chưa phân bổ được đồng nào.

Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội đề nghị hết sức cân nhắc kiểm toán các dự án dở dang, nhất là dự án có yếu tố nước ngoài.

“Nửa chừng mình vào kiểm toán, đưa ra những ý kiến kiến nghị đề xuất, lại liên quan đến cơ chế tài chính trong nước và ngoài nước, nếu vướng mắc không giải quyết được thì tác động rất lớn đến tiến độ thực hiện dự án. Những cái đó cứ để làm cho xong đi rồi mình vào kiểm toán một thể”, ông yêu cầu.

Trọng điểm kiểm toán của năm 2022, Chủ tịch Quốc hội đề nghị đánh giá việc thực thi chính sách các gói hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, xem quy định có hợp lý không, tổ chức thực hiện thế nào, có đúng mục đích không.

Mục tiêu chung của kiểm toán 2022 vẫn phải lấy tăng cường củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô lên hàng đầu. Cảnh báo việc nợ xấu có xu hướng tăng lên do tác động của tình hình dịch Covid-19, các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, nợ xấu cho vay BOT…