Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu dự án luật trên tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, sáng 29/3, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, một số ý kiến đề nghị không nên tiếp tục trích nộp Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm quy định tại Điều 111 của dự thảo Luật. Ý kiến khác cho rằng, nên có quy định về trích lập Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm nhưng cần đánh giá nguồn hình thành quỹ.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Tại Báo cáo số 340/BC-CP ngày 24/9/2021 về tiếp thu, giải trình chi tiết ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự án Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi), trong đó có giải trình về việc dừng trích Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm, Chính phủ cho rằng trước đây, khi áp dụng mô hình vốn tối thiểu (mức vốn cố định, không gắn quy mô kinh doanh và rủi ro của doanh nghiệp bảo hiểm) và Nhà nước chỉ can thiệp sau khi doanh nghiệp bảo hiểm có vấn đề (mất khả năng thanh toán), cần thiết phải có cơ chế bổ sung để bảo vệ người tham gia bảo hiểm khi doanh nghiệp bảo hiểm mất khả năng thanh toán, phá sản.

Do đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm (Luật số 61/2010/QH12) đã có quy định đóng góp thành lập Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm. Tuy nhiên, sau gần 12 năm trích nộp, Quỹ này chưa phải sử dụng và ít có khả năng phải sử dụng.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật đã chuyển từ phương thức can thiệp sau (khi doanh nghiệp bảo hiểm đã mất khả năng thanh toán) sang phương thức can thiệp sớm và kết hợp mô hình quản lý trên cơ sở rủi ro, do đó đã nâng cao tính chủ động của doanh nghiệp trong quản trị doanh nghiệp và kiểm soát tài chính, tăng cường yêu cầu đối với doanh nghiệp, doanh nghiệp phải thực hiện các biện pháp can thiệp sớm.

Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy, Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành và dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm có quy định về Quỹ dự trữ bắt buộc và Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm. Mục đích thiết lập của 2 Quỹ này đều hướng tới bảo đảm trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm khi mất khả năng thanh toán, góp phần bảo vệ người tham gia bảo hiểm.

”Cùng với những lý do nêu trên, việc duy trì đồng thời cả 2 Quỹ là không cần thiết, tạo gánh nặng cho cả doanh nghiệp bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm vì số tiền trích nộp quỹ được tính theo tỷ lệ phần trăm của phí bảo hiểm do bên mua bảo hiểm đóng theo hợp đồng bảo hiểm. Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế thống nhất với quan điểm đề nghị dừng trích nộp Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm, đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý và sử dụng số dư Quỹ, bảo đảm việc xử lý số dư của Quỹ đúng mục đích ban đầu khi thành lập Quỹ” – ông Vũ Hồng Thanh nói.

Tại Phiên họp thứ 9 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (sáng ngày 22/3/2022), đa số ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí dừng trích nộp Quỹ trên, tuy nhiên Bộ Tài chính đề xuất tiếp tục duy trì Quỹ.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp, Ủy ban Kinh tế đã có công văn số 759/UBKT15 ngày 23/3/2022 gửi Chính phủ đề nghị Chính phủ có ý kiến bằng văn bản về vấn đề này và gửi lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước ngày 01/4/2022. Sau khi có ý kiến của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Kinh tế sẽ tổng hợp, báo cáo về việc tiếp thu, chỉnh lý nội dung này.

Tham gia thảo luận, đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Bình Phước) bày tỏ đồng tình với phân tích của Uỷ ban Kinh tế là không cần duy trì cả hai quỹ nên đề nghị không nên tiếp tục quy định về Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm tại dự thảo.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (đoàn Thái Nguyên) cho rằng, nếu đề nghị giữ Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm thì cơ quan soạn thảo cần báo cáo, giải trình rõ hơn về hoạt động của Quỹ và khi chuyển sang phương thức can thiệp sau (khi doanh nghiệp bảo hiểm đã mất khả năng thanh toán) sang phương thức can thiệp sớm và kết hợp mô hình quản lý trên cơ sở rủi ro thì Quỹ này sẽ thế nào.

Theo đại biểu, nếu trích nộp quỹ mà cứ tính vào phần của người tham gia bảo hiểm là chưa phù hợp, nên chăng trích từ thuế của cơ quan kinh doanh bảo hiểm.

Giải trình thêm về nội dung này tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh hai quỹ trên cùng mục tiêu nhưng việc hình thành lại khác nhau. Quỹ dự trữ bắt buộc là từ trích 5% lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp, do cơ quan bảo hiểm quản lý. Còn Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm hiện là trích 0,3% và tài khoản do Bộ Tài chính quản lý.

“Từ khi hình thành đến nay có hơn 1000 tỷ đồng. Chúng tôi muốn giữ quỹ này để trong trường hợp doanh nghiệp phá sản gặp khó khăn do bất khả kháng thì Nhà nước chủ động can thiệp bằng Quỹ này nhằm bảo vệ quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm” – ông Hồ Đức Phớc phân tích./.

Tác giả: Ngọc Thành