Trao đổi với báo chí trưa ngày 9/8, ông Mai Văn Trinh thông tin cơ quan điều tra đã xác định được các đối tượng liên quan sai phạm điểm thi ở Hòa Bình và Sơn La. Vụ việc đang được điều tra, làm rõ. 

Bên cạnh đó, Bộ GD&ĐT sẵn sàng hỗ trợ các trường đại học trong việc rà soát thí sinh trúng tuyển có nghi vấn liên quan sai phạm.

Đang điều tra chứng cứ pháp luật

Sau khi các trường công bố điểm chuẩn, dư luận lại đặt câu hỏi với những thủ khoa đến từ Sơn La, Hòa Bình. Bộ GD&ĐT đang làm gì để trả lại điểm thật cho thí sinh ở 2 địa phương này, thưa ông?

Các đối tượng đã sửa bài thi trắc nghiệm trước khi mang vào máy quét, vì vậy quá trình xử lý sẽ khác.

Trước mắt, chúng tôi chấp nhận kết quả hiện nay để thực hiện việc tuyển sinh của các trường. Đây chỉ là kết quả tạm thời. Vụ việc đang được điều tra, về nguyên tắc, Bộ GD&ĐT không được phép chia sẻ nhiều thông tin.

Hiện tại, các đối tượng đã có lời khai, cũng như đã có danh sách những người có sai phạm. Cơ quan chức năng đang điều tra, dùng các biện pháp kỹ thuật, kể cả công nghệ cao để sớm có giải pháp.

Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm và Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ rất quyết tâm, xác định bằng nỗ lực cao nhất về công nghệ và con người để xác minh làm rõ. Có kết quả sẽ đối chiếu trong quy chế để xử lý.

Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý Chất lượng, Bộ GD&ĐT - khẳng định cơ quan điều tra đã xác định được các đối tượng liên quan sai phạm điểm thi ở Hòa Bình và Sơn La.

Ngoài Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình, liệu còn những tỉnh khác có sai phạm về điểm thi THPT quốc gia?

Bộ GD&ĐT và Bộ Công an luôn xác định rà soát các tỉnh sai phạm là nhiệm vụ trọng tâm. Bộ Công an đang nỗ lực cao nhất về nguồn lực con người và kỹ thuật, tài chính để sớm xác minh những bất thường và có câu trả lời.

Những sai phạm ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình chắc chắn là cá biệt, không thể nói cả 63 tỉnh thành đều như vậy. Các sở GD&ĐT, những người trong cuộc cũng rất bất bình, phản đối, không thể tin có sai phạm như thế và quan điểm nếu có thì phải xử lý.

Khi đang xét tuyển mà sai phạm chưa được làm rõ, học sinh khác có mất cơ hội vào đại học không, thưa ông?

Mỗi năm có khoảng gần 460.000 thí sinh trúng tuyển vào các trường đại học. Số thí sinh tăng điểm nhờ gian lận đương nhiên không nhiều. Về lý thuyết, có tỷ lệ nào đó gọi là "mất chỗ" nhưng thực tiễn là ít.

Vấn đề thứ hai thuộc về các trường đại học trên yêu cầu về tuyển sinh. Nếu câu chuyện này xảy ra, các trường đại học sẽ có ý kiến, trực tiếp trao đổi với Bộ GD&ĐT và đơn vị liên quan như Bộ Công an.

Bộ GD&ĐT sẽ hỗ trợ nếu trường rà soát thí sinh trúng tuyển

hông tin các trường an ninh, quân đội có nhiều thí sinh ở Hòa Bình, Sơn La, Lạng Sơn trúng tuyển với điểm rất cao. Quan điểm của Bộ GD&ĐT như thế nào?

Đó là thực tế và báo chí đã đưa ra những con số tôi cho là rất xác đáng. Như tôi nói khi còn ở Sơn La, chúng ta đừng đặt vấn đề tất cả học sinh đều liên quan gian lận thi cử, như thế rất tổn thương các em.

Chúng ta đang trong quá trình xử lý. Do đó, trước mắt tạm thời chấp nhận kết quả để tuyển sinh và thực tế các em đã được xét tuyển. Có kết quả điều tra sẽ soi chiếu quy chế để xử lý, lúc đó sẽ trả về thực tế, thậm chí xử lý ở mức độ cao nhất.

Nếu các trường có đề xuất rà soát thí sinh nghi vấn, Bộ GD&ĐT sẽ xử lý như thế nào?

Tuyển sinh của các trường đại học, cao đẳng hiện nay trên tinh thần tự chủ. Chẳng hạn, phương thức thế nào, sử dụng hình thức tuyển sinh ra sao, kết quả của kỳ thi THPT quốc gia ở mức độ nào… là quyền của các trường.

Đương nhiên, chăm lo cho chất lượng, các trường có giải pháp riêng như sơ tuyển, đánh giá năng lực hoặc hệ số điểm cho môn chính. Nói chung, hình thức rất đa dạng. Nếu cần, Bộ GD&ĐT hỗ trợ tùy vào yêu cầu của từng trường. Khi có kết quả cụ thể của các trường, Bộ GD&ĐT sẽ xem xét.

Tuy nhiên, một giải pháp căn cơ, bài bản mà chúng tôi rất muốn làm là các trường phải siết chặt đào tạo, sàng lọc chuẩn xác, để đến lúc nào đó tuyển sinh trở nên nhẹ nhàng, học sinh không cần phải gian lận.

Nhiều thay đổi trong kỳ thi THPT quốc gia 2019

Với những bất cập, gian lận của kỳ thi THPT quốc gia 2018, Bộ GD&ĐT có kế hoạch gì để kỳ thi năm sau trong sạch hơn?

Thứ nhất, chúng ta đang trong lộ trình hoàn thiện hình thức thi tốt nghiệp và tuyển sinh cao đẳng, đại học theo tinh thần của Nghị quyết 29.

Chúng ta cũng đang trong bước chuẩn bị thực hiện chương trình SGK mới với mục tiêu rõ ràng, đó là hình thành phân cấp và năng lực. Kéo theo đó là hoạt động kiểm tra, đánh giá. Kỳ thi THPT quốc gia cũng thuộc bước chuyển đó.

Thứ hai, cũng cần khẳng định nếu so với trước đây, kỳ thi THPT quốc gia hiện nay phù hợp hơn. Không có phương án thi nào hoàn hảo 100%, nhất là trong điều kiện cụ thể. Kỳ thi THPT quốc gia sẽ được tiếp tục trong những năm tới.

Thứ ba, những hạn chế đều đã thấy và phải nghiêm túc, quyết tâm sửa đổi. Có quốc gia mất 70-80 năm để hoàn thiện hình thức thi. Về đề thi, chúng ta phải tiếp tục làm giàu ngân hàng câu hỏi, tăng số lượng, chất lượng để phù hợp tính chất của kỳ thi.

Bên cạnh đó, giải pháp kỹ thuật cần được hoàn thiện, tăng cường bảo mật, hạn chế nguy cơ bị lợi dụng dẫn đến sai phạm.

Công tác phân cấp, kiểm tra, giám sát, thanh tra cần thực hiện kỹ hơn nữa. Tất cả khâu như đề thi, coi thi, lưu trữ bài thi, chấm thi phải được đẩy lên một bước. Đây cũng là dịp rà soát toàn bộ quy trình, quy chế, kỹ thuật để hoàn thiện kỳ thi với tinh thần nghiêm túc.

Tôi mong người dân sẽ biết được tinh thần này tạo nên hứng khởi khi bước vào năm học mới. Kỳ thi THPT quốc gia 2019 sẽ hoàn thiện hơn năm 2018.

Hiện Bộ GD&ĐT có những kế hoạch dài hơi như thế nào về đề thi THPT quốc gia?

Tất nhiên phải có kế hoạch dài hơi về đề thi, tuy nhiên nói kỳ thi “hai trong một” không phản ánh đầy đủ. THPT quốc gia là kỳ thi để đo lường, đánh giá chất lượng của học sinh sau 12 năm học. Đây không phải kỳ thi tốt nghiệp, không phải kỳ thi đại học mà lấy kết quả để xét tốt nghiệp và tuyển sinh đại học.

Xa hơn, qua kết quả này, chúng ta sẽ có những phân tích để hoạch định, điều chỉnh quá trình dạy và học, chuyển từ hướng chú trọng kiến thức sang đánh giá năng lực, sao cho sớm đi vào thực tiễn giáo dục.

Để thực hiện điều đó, quá trình thực hiện đề thi rất khó khăn. Chúng tôi sẽ có những cách làm linh hoạt hơn để huy động được trí tuệ quốc gia.

Hơn nửa tháng điều tra sai phạm điểm thi ở Sơn La Cơ quan công an đã khởi tố vụ án liên quan sai phạm điểm thi ở Sơn La, bắt tạm giam 3 người nhưng chưa có kết luận cụ thể về số bài bị sửa điểm.