Phủ Na còn được gọi là Na Sơn Động Phủ, là quần thể di tích văn hóa, danh lam thắng cảnh nằm dưới chân núi Nưa, thuộc địa phận xã Xuân Du, huyện Như Thanh (Thanh Hóa). 

Khu di tích được xây dựng vào năm 1909 theo kiến trúc thời Nguyễn. Sau hơn 1 thế kỷ tồn tại, Phủ Na vẫn là khu di tích văn hóa tâm linh nổi tiếng xứ Thanh, được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử văn hóa và thắng cảnh vào năm 1993.

Du khách đến dâng hương cầu may mắn, tài lộc tại Phủ Na

Không gian di tích Phủ Na với rất nhiều đền miếu phối hợp thờ nhiên thần và nhân thần, nhưng nổi bật bao trùm lên tất cả là tín ngưỡng thờ mẫu: mẫu Thượng Ngàn - Bà Triệu - công chúa Liễu Hạnh.

Không chỉ có các đền thờ, nơi để cúng tế, thỏa mãn nhu cầu tâm linh của người dân, Phủ Na còn là một vùng thắng cảnh với núi cao, mây mù và thác nước chảy róc rách.

Phủ Na được người dân địa phương tôn thờ và tin đây là chốn linh thiêng bậc nhất xứ Thanh. Vì vậy, hằng năm cứ vào mùa Xuân, bắt đầu từ ngày mùng 1 đến ngày 16 tháng 2 âm lịch và mùng 1 đến 16 tháng tám (âm lịch), đông đảo người dân trong vùng và du khách thập phương ở khắp nơi lại về nơi đây trẩy hội, dâng hương tưởng nhớ những người có công. Đồng thời, cầu may mắn, nhân khang vật thịnh, gia đình khoẻ mạnh, tài lộc sung túc.

Phủ Na là một quần thể di tích với nhiều đền miếu

Mỗi dịp mở lễ hội, người dân địa phương lại được dịp mang các món hàng “cây nhà lá vườn” ra bày bán. Du khách đến đây có thể mua về đủ thứ đặc sản của núi rừng như lá đắng, rau má, sắn dây, các loại rau củ và giống cây rừng…

So với những năm trước, lễ hội Phủ Na năm nay có sự tiến bộ tích cực rõ rệt. Theo ghi nhận của PV, chính quyền địa phương đã có động thái quản lí chặt chẽ hơn hoạt động kinh doanh trong khu di tích.

Nhiều du khách đến Phủ Na tin rằng, được chạm vào dòng nước này sẽ may mắn

Không còn tình trạng bày bán hàng và chèo kéo khách nhốn nháo, lộn xộn ở khắp nơi như trước. Khi bước vào cửa chùa, du khách hoàn toàn thoải mái tận hưởng không gian văn hóa tâm linh, tản bộ ngắm cảnh vật, núi non mà không còn sợ bị làm phiền.

Vẫn còn những du khách có ý thức chưa tốt, trèo qua hàng rào để ra lấy nước

Những hoạt động bói toán, các trò chơi đỏ đen trá hình, hoạt động ăn xin cũng đã được dẹp khỏi không gian của khu di tích.

Bên cạnh đền Cô Chín, nơi cao nhất của khu di tích có một thác nước nhỏ chảy róc rách quanh năm, nguồn nước từ trên đỉnh núi Nưa chảy xuống. Người dân cho rằng, đây là nước “lộc”, nước “thánh”, ai đến đây cũng chen chân để được rửa mặt, uống nước này để mong được may mắn.

Rất đông du khách đến công đức cho nhà chùa

Những năm trước, ở khu vực này, luôn xảy ra tình trạng lộn xộn, nhốn nháo cảnh người dân tranh giành nhau mua bán chai lọ, còn du khách thì chen chúc chỗ lấy nước "thánh" mang về. Lễ hội năm nay mặc dù vẫn đông du khách chen chân ở thác nước, nhưng trật tự cơ bản đã ổn định. 

“Năm nào tôi cũng đi Phủ Na để dâng hương cầu may mắn, sức khỏe cho bản thân và gia đình. Hôm nay đến đây tôi rất ngạc nhiên vì Phủ Na năm nay rất khác. Không gian có vẻ gọn gàng, thông thoáng hơn, không còn bài bạc, đỏ đen, cũng không thấy bị chèo kéo mua hàng như những năm trước. Tôi nghĩ đây là một sự tiến bộ và rất mừng vì điều này”, ông Hoàng Văn Đức, du khách đến từ TP Thanh Hóa chia sẻ.

Người dân địa phương bày bán các sản vật "cây nhà lá vườn" bên ngoài khu di tích

Trong những ngày tới, lễ hội Phủ Na vẫn tiếp tục, và sẽ còn hàng nghìn du khách thập phương đến đây. Có một lưu ý nhỏ đối với du khách, nên gửi xe tại bãi do xã Xuân Du quản lí, bởi tại các bãi do người dân trông coi, giá thường cao gấp đôi.

Không giống như những năm trước, tình trạng ăn xin năm nay đã giảm hẳn, mặc dù vẫn còn vài trường hợp hành nghề ở phía ngoài di tích

Trong dịp này, không ít hàng quán cũng tranh thủ chặt chém. Giá các mặt hàng cơ bản như nước ngọt đội giá lên gấp đôi, gấp ba giá thị trường.

Lương Diễn