Hiện tượng vắng khách mua vàng, vì sao?

Vía Thần tài năm nay (19/2) rơi vào đầu tuần, ghi nhận lượng khách vắng hơn so với các năm trước. Chỉ một số cửa hàng vàng lớn tại "phố vàng" Trần Nhân Tông ghi nhận việc người dân đến xếp hàng từ sớm để mua vàng ngày vía Thần Tài. Tuy nhiên, số lượng cũng đã giảm so với năm trước. Những cửa hàng nhỏ khác chỉ thưa thớt khách ra - vào.

Nhiều năm nay, vào ngày Vía Thần tài, việc mua vàng đã trở thành phong tục của nhiều người Việt, với nhiều người, vàng là biểu tượng cho sự phú quý, sung túc, may mắn và thịnh vượng. Đây cũng được cho là "ngày hội vàng" lớn nhất năm.

Trước diễn biến vắng khách mua vàng ngày vía Thần tài so với các năm trước, đại diện một doanh nghiệp vàng lớn cho biết năm nay vía Thần tài rơi vào thứ 2 đầu tuần. Đây cũng là ngày khai xuân của nhiều doanh nghiệp tư nhân. Nhiều người không có thời gian mua vàng vào đầu ngày nên đã tranh thủ mua vào buổi trưa và buổi tối.

Đơn cử, tối qua, "phố vàng" Trần Nhân Tông nhiều thời điểm tấp nập khách, thậm chí cao hơn buổi trưa. Các hàng vàng diễn ra cảnh nhiều người mua phải lấy số, xếp hàng chờ tới lượt.

Tại tiệm vàng của một doanh nghiệp trên đường Cầu Giấy, gần 9h tối, vẫn còn cả trăm người xếp hàng chờ đến lượt mua vàng.

Chưa kể, từ khi dịch Covid-19 bùng phát đến nay, nhiều đơn vị đẩy mạnh kênh online. Ông Nguyễn Đức Anh - Phó tổng giám đốc Bảo Tín Mạnh Hải - cho biết đơn vị này đẩy mạnh kênh online. "Năm 2020, khi dịch Covid-19 bắt đầu, sự lo ngại của người dân lớn, cộng thêm ngày vía Thần tài mưa to nhưng kênh online vẫn bán tốt", ông nói.

Khách hàng xem vàng tại một cửa hàng ở TPHCM (Ảnh: Hải Long).

Ngoài ra, xu hướng mua vàng ngày vía Thần tài đang dần thay đổi. Người dân không cần đợi đến đúng ngày hội chính mới tới mua và đã đi mua từ trước đó 1-3 ngày. Theo ghi nhận của phóng viên Dân trí, nhiều người từ ngày mùng 8 tháng Giêng đã đi mua vàng lấy may. Nhân viên các cửa hàng vàng cũng phản hồi đã chuẩn bị hàng từ trước và khách đã tấp nập từ những ngày này.

Ông Nguyễn Hữu Thuyết - Phó phòng kinh doanh của một doanh nghiệp vàng lớn - cho biết: "Năm nay lượng khách mua vàng đúng ngày vía Thần Tài không tăng đột biến như những năm trước. Chủ yếu do người dân đã sắp xếp đến mua vàng từ trước. Tâm lý người dân năm nay muốn mua vàng sớm vì biết mua vàng đúng ngày vía Thần Tài giá vàng sẽ cao".

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên Đại học Kinh tế TPHCM - chỉ ra thêm giá vàng giảm trong ngày Vía Thần tài là do sức cầu yếu.

"Thường các doanh nghiệp kinh doanh vàng họ sẽ phải tích trữ vàng để phục vụ cho ngày Vía Thần tài. Tuy nhiên, trong ngày này sức mua lại yếu, lượng vàng không được tiêu thụ như kỳ vọng nên buộc lòng các nhà vàng phải điều chỉnh giá giảm", ông nói.

Theo ông Huân, số lượng người mua vàng năm nay vẫn đông, tuy nhiên không bằng các năm trước, người dân đi mua vàng cũng mua giá trị nhỏ hơn so với các năm trước. Điều này phản ánh sự ảnh hưởng từ nền kinh tế khó khăn trong giai đoạn vừa qua, người dân cũng dè dặt hơn trong việc chi tiêu, theo đó, việc mua vàng bị ảnh hưởng.

Vía Thần tài không nâng nổi giá vàng miếng SJC?

Chốt phiên giao dịch ngày vía Thần tài, vàng miếng SJC tại các hệ thống lớn đều đang đồng loạt "quay đầu" giảm giá.

Cụ thể, vàng miếng SJC được niêm yết tại mức 75-78 triệu đồng/lượng (mua - bán), tương đương mức giảm 800.000 đồng ở chiều mua và 400.000 đồng ở chiều bán. Trước đó, mở cửa phiên giao dịch ngày vía Thần Tài, giá bán vàng miếng có xu hướng giảm nhẹ. Nhưng từ 9h đến 13h, thương hiệu vàng quốc gia đã có 4 lần điều chỉnh khiến giá vàng miếng giảm nhanh.

Các năm trước, giá vàng miếng thường tăng mạnh từ trước Tết Nguyên đán rồi đảo chiều vào mùng 9, đến vía Thần Tài lại tăng vọt trước khi lao dốc những ngày sau đó.

Một sản phẩm vàng được bán trong ngày vía Thần tài (Ảnh: Bảo Tín Mạnh Hải).

Vàng nhẫn "lên ngôi" trong ngày vía Thần tài trong bối cảnh vàng miếng SJC vẫn đắt đỏ. Khảo sát từ các khách hàng xếp hàng chờ mua vàng ngày vía Thần Tài tại Hà Nội cho thấy cứ 10 người thì có tới 8 người chọn mua vàng nhẫn thay vì vàng miếng SJC. "Việc mua vàng miếng SJC vượt quá khả năng tài chính, tôi mua vàng nhẫn để lấy may", anh Đỗ Quân (Đống Đa, Hà Nội) nói.

Chia sẻ về nhu cầu mua vàng thay đổi của người dân năm nay, đại diện các thương hiệu vàng đều nói tập trung sản xuất nhiều sản phẩm vàng với trọng lượng vừa phải, khoảng 0,5-2 chỉ để phù hợp nhu cầu và hạn mức tài chính của khách hàng. Đại diện Bảo Tín Mạnh Hải - ông Nguyễn Đức Anh - nói tung ra những sản phẩm chỉ từ 650.000 đồng để phục vụ khách hàng.

Các doanh nghiệp vàng cũng cho biết khách hàng trẻ là nhóm mua chính của dòng sản phẩm này bởi có mức giá "dễ thở", phù hợp với túi tiền của những người mới đi làm hoặc sinh viên.

Mua vàng ra sao vào ngày vía Thần tài?

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân nhận định việc giá vàng giảm vào ngày Vía Thần tài cũng không phải quá hiếm trong lịch sử. Nhìn rộng ra nhiều năm trước, nếu năm liền trước thị trường có sự đột biến thì năm kế sau đó khó duy trì đà tăng. Ông nói: "Giá vàng thông thường sẽ tăng dần ở thời điểm gần ngày Vía Thần tài. Còn trong ngày này, giá vàng sẽ biến động tùy thuộc vào cung - cầu".

Ông Huân nói việc người dân mua vàng giá trị thấp hơn so với mọi năm không phản ánh câu chuyện "thần thánh hóa" ngày Vía Thần tài hay không mà nằm ở việc trong túi có nhiều tiền thì sẽ mua nhiều và tiền ít sẽ mua ít.

"Truyền thống mua vàng ngày này phần nào đã ăn sâu vào con người Việt Nam, ảnh hưởng từ văn hóa phương Đông từ lâu đời, đơn giản chỉ là hình thức cầu may dịp năm mới. Nếu thật sự tâm lý người dân thay đổi, thì người dân gần như sẽ không đi mua, tuy nhiên cảnh tượng xếp hàng vẫn còn, các tiệm vàng vẫn đông, sự duy trì truyền thống đó vẫn có. Có điều, do ảnh hưởng từ kinh tế, giá trị mua vàng thấp hơn so với các năm trước", ông nói.

Nhận định về giá vàng sắp tới, ông Huân cho rằng giá vàng có xu hướng giảm sau ngày Vía Thần tài. Ngoài ra, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) không cắt giảm lãi suất cho đến tháng 6. Chưa kể, Fed vẫn duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt, khiến vàng thiếu động lực để tăng giá.

"Nhìn về dài hạn, mua vàng thời điểm này cũng là kênh tích trữ tài sản mà không phải là kênh để đầu tư do tỷ suất sinh lời của việc nắm giữ vàng sẽ không cao bằng các kênh khác", ông Huân cho hay.

Vàng được bày bán tại một cửa hàng tại Hà Nội (Ảnh: Mạnh Quân).

Là một dịp lễ từ lâu song không phải ai cũng mua vàng dịp này. Có ý kiến cho rằng mua vàng dịp này mất thời gian và mệt mỏi vì phải chờ đợi, lại cầm chắc bị lỗ đơn, lỗ kép bởi các cửa hàng vàng thường đẩy giá bán lên cao và hạ giá mua xuống để hưởng lợi.

Ông Nguyễn Đức Anh nhận định: "Những người đưa ra nhận định như vậy thực chất không mua vàng. Nhiều năm nay, mua vàng vào ngày Thần tài rồi bán vào cuối năm đều có lãi".

"Thực tế doanh nghiệp vàng không thể đẩy giá bán. Khách hàng rất thông minh. Nếu điều đó là sự thật, khách hàng đã không mua và tẩy chay. Các doanh nghiệp vàng lớn kinh doanh lâu năm, không thể vì một ngày đánh đổi mất niềm tin của người tiêu dùng", ông Đức anh nói thêm.

Ông Đức Anh khẳng định vàng là kênh đầu tư dài hạn. "Mình tích lũy, coi đó là kênh trú ẩn, giữ tiền thì phải tính đến bài toán để lâu. Đầu cơ với vàng theo đánh giá của tôi không hiệu quả. Mình hãy mua với mục đích tích trữ, giữ tiền chứ đừng vì sóng ngắn hạn", ông khuyên.

Tác giả: Mỹ Tâm và Nhật Quang