Các nước châu Âu đã tăng cường mua sắm vũ khí, trang thiết bị quân sự kể từ khi xung đột ở Ukraine nổ ra. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo số liệu mới nhất do Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) công bố, chi tiêu quân sự toàn cầu đạt mức cao kỷ lục 2,44 nghìn tỷ USD vào năm 2023, tăng 6,8% so với năm 2022 – mức tăng chi tiêu quốc phòng mạnh nhất kể từ năm 2009 và là năm thứ 9 liên tiếp chi tiêu quân sự toàn cầu tăng.

Ở châu Âu, chi tiêu quân sự đạt tổng cộng 588 tỷ USD trong năm, chiếm gần 1/4 (24%) tổng chi tiêu quốc phòng toàn cầu. Số tiền này cao hơn 16% so với năm 2022 và 62% so với một thập kỷ trước vào năm 2014. Chi tiêu quốc phòng đã tăng lên ở lục địa này sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, với việc cả hai nước đều tăng đáng kể chi tiêu quân sự và các nước khác đang tăng cường chi tiêu quân sự cũng đang tăng cường phòng thủ khi xung đột quay trở lại châu Âu sau nhiều thập kỷ hòa bình.

Trong tổng chi tiêu ở châu Âu vào năm 2023, 407 tỷ USD, tương đương 69%, được chi cho chi tiêu quốc phòng ở Trung và Tây Âu, trong đó Anh là quốc gia chi tiêu lớn nhất, tiếp theo là Đức. Trong khi đó, 181 tỷ USD đã được chi cho mua sắm quân sự ở Đông Âu, trong đó Ukraine chi tới 64,8 tỷ USD cho quốc phòng, giúp nước này leo từ vị trí thứ 11 vào năm 2022 để trở thành quốc gia chi tiêu quân sự lớn thứ tám trên thế giới vào năm 2023.

Một báo cáo khác gần đây của SIPRI nhấn mạnh lượng vũ khí nhập khẩu của các nước châu Âu trong giai đoạn 2019-2023 đã tăng 94% so với giai đoạn 2014-2018, trong đó Mỹ là nước xuất xứ 55% tổng lượng nhập khẩu này trong 5 năm qua. Sự tăng đột biến trong chi tiêu quốc phòng trong vài năm qua đã tạo ra sự bùng nổ trong ngành sản xuất vũ khí và hàng không vũ trụ ở Mỹ.

Tập đoàn Lockheed Martin đã đăng ký doanh thu 67,6 tỷ USD vào năm ngoái, cao hơn 2,4% so với năm 2022. Thu nhập ròng của công ty cũng tăng 5,7 tỷ USD so với năm trước. Giá cổ phiếu của Lockheed Martin Corporation đã tăng 18,3% kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra. Mặt khác, RTX Corporation cũng công bố doanh thu 68,9 tỷ USD, cao hơn 3% so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu của Northrop Grumman Corporation cũng tăng 7% so với số liệu năm 2022, đạt tổng cộng 39,3 tỷ USD vào năm ngoái.

Một số quốc gia châu Âu là thành viên NATO đã tích cực theo đuổi việc mua sắm thiết bị quân sự tiên tiến để tăng cường hơn nữa an ninh quốc gia, đồng thời đáp ứng kỳ vọng về việc các nước thành viên cam kết dành ít nhất 2% GDP cho quốc phòng. Vào tháng 12/2022, Đức đã ký một thỏa thuận trị giá 8 tỷ USD với Mỹ, theo đó nước này sẽ mua 35 máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-35 từ Tập đoàn Lockheed Martin. Hơn nữa, vào tháng 3 năm nay, RTX Corporation đã giành được hợp đồng trị giá 1,2 tỷ USD để xây dựng hệ thống phòng không và tên lửa Patriot cho Berlin.

Cuối tháng 11 năm ngoái, Hungary cũng đã nhận được hai hệ thống phòng không NASAMS mà họ đặt hàng từ RTX Corporation và Kongsberg Defense & Aerospace. Gã khổng lồ quốc phòng Mỹ cũng được cho là đang đàm phán với Safran, một công ty hàng không vũ trụ của Pháp, về việc công ty này có khả năng mua các hệ thống điều khiển chuyến bay từ RTX Corporation.

Tác giả: Vũ Thanh