Tại phiên họp thứ 43 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, trong đó có vấn đề quy định đối tượng hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp.

Theo quan điểm của Chính phủ, nội dung về hộ kinh doanh không phải là nội dung mới trong Luật Doanh nghiệp. Ngay trong Luật Doanh nghiệp năm 1999, 2005 và năm 2014 cũng đã có điều khoản quy định về hộ kinh doanh và giao Chính phủ quy định chi tiết. Bên cạnh đó, việc quy định hộ kinh doanh trong dự luật cũng sẽ có tác động tích cực, xóa bỏ hạn chế về thương quyền và nâng cao địa vị pháp lý của hộ kinh doanh.

Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị tách nội dung về hộ kinh doanh để quy định thành luật riêng. Xét về bản chất, hộ kinh doanh là một loại hình kinh doanh nên quyền và nghĩa vụ của hộ kinh doanh phải được điều chỉnh bằng luật, không thể quy định bằng nghị định. Việc đưa hộ kinh doanh vào dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) là không phù hợp, vì hộ kinh doanh chưa thuộc phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Luật Doanh nghiệp. Quy định hộ kinh doanh trong dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) dẫn đến phải mở rộng phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng. Ngoài ra, số lượng đối tượng chịu tác động là hộ kinh doanh rất lớn nên cần có thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá thực tiễn và tham vấn để hoàn thiện khung khổ pháp luật tốt nhất.

Tuy nhiên, có một số ý kiến khác đồng tình việc đưa hộ kinh doanh vào quy định tại Luật Doanh nghiệp để có cơ sở ban hành các chính sách hỗ trợ cho các hộ kinh doanh, nhưng đề nghị sửa đổi tên Luật thành Luật Doanh nghiệp và hộ kinh doanh, đồng thời đề nghị chương về hộ kinh doanh cần quy định toàn diện, đầy đủ và giải quyết các vấn đề bất cập hiện nay. Có ý kiến đề nghị ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam đề nghị cần có một chương về đưa hộ kinh doanh vào quy định trong Luật Doanh nghiệp (sửa đổi). Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị không quy định nội dung về hộ kinh doanh vào dự thảo Luật và yêu cầu cần có một Luật riêng. Vì vậy, việc có đưa hộ kinh doanh vào điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp hay không cần có sự xem xét kỹ.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu quan điểm tại Phiên họp.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng khẳng định: Hộ kinh doanh không phải là DN nhưng hoạt động gần giống như DN siêu nhỏ. Đến nay, nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội và Ủy ban Kinh tế cho rằng cần luật hóa việc về hộ kinh doanh tại dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi).

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, hiện chưa đưa hộ kinh doanh vào một luật riêng được vì cần thêm thời gian nghiên cứu, nhưng đây là việc nên làm, vì điều này có lợi cho các hộ kinh doanh và có lợi cho nền kinh tế, không chồng chéo với các luật khác.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, bản chất hộ kinh doanh không phải là doanh nghiệp, nên đưa vào Luật Doanh nghiệp là không đúng. Hiện nay, hộ kinh doanh cũng đang được điều chỉnh bởi một số luật khác. Không đưa 5 triệu hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp cũng không ảnh hưởng gì tới hoạt động sản xuất, kinh doanh, không gây ách tắc, cản trở gì. Hộ kinh doanh vẫn làm ăn bình thường, vẫn nộp thuế bình thường.

Lấy ví dụ về lĩnh vực đầu tư có Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), Chủ tịch Quốc hội nêu câu hỏi, tại sao có tới 5 triệu hộ kinh doanh mà không xây dựng luật riêng để điều chỉnh? “Do đó, tôi đề nghị UBTVQH cho phép tiến hành tổng kết hộ kinh doanh và ban hành một luật riêng, trên cơ sở có báo cáo đánh giá tác động”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Kết luận nội dung này, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, UBTVQH nhất trí cần có luật để tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động của hộ kinh doanh. Do có 2 luồng ý kiến khác nhau về việc quy định hộ kinh doanh trong Luật Doanh nghiệp hay tách ra thành luật riêng, nên UBTVQH sẽ trình cả 2 phương án tại hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Linh Nhi