Mới đây, đề xuất loại bỏ tác phẩm “Chí Phèo” ra khỏi sách giáo khoa của anh Nguyễn Sóng Hiền - nghiên cứu sinh tiến sĩ Trường ĐH Newcastle (Australia) đã gây chú ý trong dư luận.

Th.S Nguyễn Sóng Hiền cho rằng: “Ở khía cạnh văn học, tác phẩm “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao có thể được đáng giá là thành công về phong cách viết. Tuy nhiên, đứng trên góc độ giáo dục, theo quan điểm cá nhân, tôi cho rằng cần cân nhắc kỹ lại.

Liệu có nên vẫn tiếp tục giữ trong chương trình phổ thông hay không, khi mà bản thân tác phẩm "Chí Phèo" không có ý nghĩa nhiều về mặt giáo dục, mà ngược lại, có thể có những tác động xấu về mặt nhận thức của học sinh?”.

Hiện tại, đã có rất nhiều ý kiến tranh luận xung quanh vấn đề này, nhất là từ những giáo viên dạy Văn.

Cô giáo Nguyễn Thị Gấm, giáo viên dạy Văn tại trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hải Phòng) khẳng định, tuyệt đối không chấp nhận việc loại bỏ tác phẩm “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao ra khỏi sách giáo khoa.

“Chưa bàn đến giá trị nội dung và nghệ thuật, chỉ cần nhìn vào những lớp học sinh tôi đã từng giảng dạy là có thể thấy sức sống lâu bền của tác phẩm này.

Học sinh rất hào hứng khi được học “Chí Phèo”. Các em sôi nổi phát biểu ý kiến xây dựng bài, thậm chí trống báo hết giờ, chúng còn nhao nhao “cô dạy tiếp đi, cô dạy tiếp đi”. Tôi cũng đã từng đọc những bài văn phân tích vô cùng sâu sắc của học sinh về tác phẩm này. Một lớp thì đến quá nửa có câu trả lời là “Chí Phèo” khi được hỏi yêu thích tác phẩm nào nhất trong chương trình Văn học lớp 11”, cô Gấm chia sẻ.

Cô Nguyễn Thị Gấm còn chia sẻ mong muốn giới thiệu cho học sinh bản hoàn chỉnh của truyện ngắn, không lược bỏ cắt xén, bởi giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm chỉ được cảm nhận đúng đắn trong chỉnh thể.

Hình ảnh trong phim "Làng Vũ đại ngày ấy"

Theo anh Nguyễn Anh Tú, cử nhân Văn học, trường Đại học Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn (Đại học Quốc Gia Hà Nội), để trả lời câu hỏi có nên bỏ tác phẩm “Chí Phèo” ra khỏi sách giáo khoa hay không, chúng ta cần nhìn nhận tác phẩm trên nhiều khía cạnh như: thời gian ra đời, hoàn cảnh sáng tác, giá trị tư tưởng...

“Nam Cao đang cổ suý cho một xã hội đầy những trò bạo lực sao? Không. Ta hãy xem, Chí trước kia là một người lương thiện, và cho đến cuối cùng, anh cũng vẫn lương thiện qua câu nói đầy ám ảnh: "Ai cho tao lương thiện?"

Đây là một tác phẩm tiêu biểu thuộc dòng văn học hiện thực phê phán. Và hãy xem, nó đang phê phán điều gì? Một xã hội bất công? Vâng. Nhưng anh nói rằng, cổ vũ cho tác phẩm là cổ vũ cho lối sống và xã hội mà nó miêu tả, thì hẳn anh đã sai.

Nhìn ra thế giới, phải chăng người Nhật cổ suý cho hành động phá hoại văn hiến, và thủ tiêu văn hoá khi Yukio Mishima viết “Kim các tự”. Hay thế giới đui mù khi tuyên xưng “Anh em nhà Karamazov”, tác phẩm viết về sự tan vỡ gia đình là tác phẩm vượt thời đại, có tiếng vang mạnh mẽ nhất trong những tác phẩm văn học của Liên Xô, là tác phẩm “báo trước cho văn học hiện sinh”...”, anh Tú phân tích.

Anh Nguyễn Anh Tú đặt ra câu hỏi rằng chúng ta muốn dạy gì cho những đứa trẻ đang chập chững bước vào đời? Rằng, đời chỉ toàn một màu hồng chăng? Đó là một sai lầm.

Nhà văn trẻ Kai Hoàng thẳng thắn cho rằng tác giả của đề xuất bỏ tác phẩm Chí Phèo ra khỏi sách giáo khoa, chưa hiểu rõ tường tận về tác phẩm này.

“Anh Nguyễn Sóng Hiền nên tìm hiểu kỹ hơn về bối cảnh ra đời cũng như những giá trị hiện thực của tác phẩm. Chúng ta cần phải có một góc nhìn văn học bao quát và chuẩn mực để đánh giá đúng về tác phẩm.

Với “Chí Phèo”, nhà văn Nam Cao đã khắc họa rất rõ nét khi đi đến tận cùng của bi kịch mà một xã hội thực dân nửa phong kiến mang lại thông qua hình tượng nhân vật Chí Phèo để thể hiện tính nhân văn của tác phẩm. Không thể nào lấy một quan điểm cá nhân ở thì hiện tại để mang vào mổ xẻ một tác phẩm văn học ở thời điểm trước đó như tác giả đề xuất”, anh Kai Hoàng nói.

Mạnh Long