Theo đó, Bộ GTVT đã kiến nghị chia cao tốc phân kỳ thành các nhóm đầu tư theo mức độ ưu tiên nâng cấp.

Nhóm 1 sẽ ưu tiên đầu tư nâng cấp 5 tuyến cao tốc có nhu cầu cấp bách với tổng mức đầu tư khoảng 55.318 tỷ đồng. Trong đó, vốn Nhà nước khoảng 15.034 tỷ đồng (ngân sách địa phương đã cân đối 3.028 tỷ đồng; ngân sách trung ương đã cân đối 5.006 tỷ đồng, còn thiếu 7.000 tỷ đồng); vốn nhà đầu tư huy động khoảng 40.284 tỷ đồng.

Cao tốc Cam Lộ - La Sơn. (Ảnh: Nguyễn Vương)

5 tuyến cao tốc được Bộ GTVT kiến nghị ưu tiên nâng cấp gồm:

Đoạn La Sơn - Hòa Liên (chiều dài 66 km, thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông). Hiện tại, tuyến này đang khai thác quy mô 2 làn xe, đã giải phóng mặt bằng theo quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh. Phương án nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần khoảng 3.011 tỷ đồng. Dự kiến dự án khởi công năm 2024, cơ bản hoàn thành vào năm 2025.

Đoạn Cam Lộ - La Sơn (chiều dài 98 km, thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông). Hiện tại tuyến đang khai thác quy mô 2 làn xe, đã giải phóng mặt bằng theo quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh. Theo tính toán sơ bộ, phương án nâng cấp đạt 4 làn xe hoàn chỉnh cần khoảng 7.000 tỷ đồng.

Đoạn Cao Bồ - Mai Sơn (chiều dài 15 km, thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông), hiện tại đang khai thác quy mô 4 làn xe hạn chế, đã giải phóng mặt bằng theo quy mô 6 làn xe. Bộ GTVT đã phê duyệt chủ trương đầu tư nâng cấp đạt quy mô 6 làn xe với tổng mức đầu tư khoảng 1.995 tỷ đồng. Dự án d kiến khởi công trong năm 2024, cơ bản hoàn thành năm 2026.

Đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận (chiều dài 51 km, thuộc tuyến cao tốcBắc - Nam phía Đông), hiện đang khai thác quy mô 4 làn xe hạn chế (đã giải phóng mặt bằng quy mô 6 làn xe).

Đoạn Hòa Lạc - Hòa Bình (chiều dài 26 km, thuộc Dự án BOT xây dựng đường Hòa Lạc - Hòa Bình và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6 đoạn Xuân Mai - Hòa Bình) hiện đang khai thác quy mô 2 làn xe.

Với các dự án được ưu tiên nâng cấp thuộc nhóm 2, Bộ GTVT đề xuất đầu tư nâng cấp 3 tuyến cao tốc với tổng nhu cầu vốn nhà nước khoảng 18.683 tỷ đồng.

Cụ thể, đoạn Yên Bái - Lào Cai (chiều dài 83km, thuộc tuyến cao tốc Hà Nội - Lào Cai dài 264 km) để nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần khoảng 7.256 tỷ đồng, dự kiến cân đối từ nguồn ngân sách trung ương, giao Bộ GTVT là cơ quan chủ quản, VEC là chủ đầu tư triển khai theo hình thức đầu tư công.

Đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới (chiều dài 40 km) nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần khoảng 8.167 tỷ đồng, dự kiến cân đối từ nguồn ngân sách trung ương, triển khai theo hình thức đầu tư công.

Đoạn 12 km qua địa phận thành phố Hải Phòng và tỉnh Thái Bình trên tuyến cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng để nâng cấp lên quy mô 4 làn xe cần khoảng 3.260 tỷ đồng.

Nhóm 3 gồm các dự án nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 2 làn xe còn lại đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh. Sơ bộ nhu cầu vốn khoảng 50.837 tỷ đồng từ nguồn ngân sách trung ương.

Cụ thể, đoạn Tuyên Quang - Hà Giang giai đoạn 1 (chiều dài 104 km, qua tỉnhTuyên Quang 77 km và qua tỉnh Hà Giang 27 km), theo tính toán sơ bộ, phươngán nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần bổ sung khoảng 9.312 tỷ đồng.

Đoạn Hòa Bình - Mộc Châu giai đoạn 1 (chiều dài 66km, qua tỉnh Hòa Bình 34 km và tỉnh Sơn La 32 km) để nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần bổ sung khoảng 14.125 tỷ đồng.

Đoạn Đồng Đăng - Trà Lĩnh giai đoạn 1 (chiều dài 93km) để nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần khoảng 9.500 tỷ đồng.

Tuyến kết nối cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu Cốc Nam (chiều dài 17 km) nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần bổ sung khoảng 1.420 tỷ đồng từ nguồn ngân sách trung ương.

Đoạn Chơn Thành - Đức Hòa (chiều dài 84km), phương án nâng cấp đạt quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh cần bổ sung khoảng16.480 tỷ đồng.

Nhóm 4 gồm các dự án nâng cấp các tuyến cao tốc phân kỳ 4 làn xe hạn chế còn lại. Theo tính toán sơ bộ, phương án nâng cấp theo quy mô quy hoạch, nhu cầu vốn nhà nước cần bổ sung khoảng 410.572 tỷ đồng.

Theo Bộ GTVT, hiện nay cơ bản các tuyến cao tốc phân kỳ quy mô 4 làn hạn chế vẫn khai thác hiệu quả, cơ bản phù hợp với nhu cầu vận tải. Vì vậy, ngoại trừ một số đoạn có nhu cầu cấp bách cần sớm đầu tư nâng cấp (thuộc các dự án nhóm 1 nêu trên), các đoạn còn lại kiến nghị trước mắt tập trung đầu tư hoàn chỉnh các công trình như trạm dừng nghỉ, trạm kiểm tra tải trọng xe, hệ thống ITS...để đáp ứng yêu cầu khai thác an toàn; xây dựng phương án thu phí theo quy định pháp luật để tạo nguồn lực tái đầu tư; điều tiết lưu lượng giao thông hợp lý với các tuyến quốc lộ song hành.

"Khi cân đối được nguồn vốn phù hợp, sẽ thực hiện đầu tư nâng cấp đạt quy mô theo quy hoạch được duyệt", Bộ GTVT nhấn mạnh.

Tác giả: Thành Lâm