Bàn về giải pháp hỗ trợ công nhân, lao động khó khăn do đại dịch ngày 14/9, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Nguyễn Đình Khang cho biết cơ quan này sẽ kiến nghị gửi Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về việc xem xét dùng kết dư quỹ Bảo hiểm thất nghiệp. Điều kiện là người lao động đã và đang tham gia chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Nội dung cụ thể các bên sẽ bàn thêm.

Số thu - chế độ bảo hiểm thất nghiệp từ năm 2009 đến hết năm 2020 với số kết dư hơn 89.000 tỷ đồng. Đồ họa: Tạ Lư

Theo cơ quan này, đến nay mới hơn 1,16 triệu công nhân được thụ hưởng chính sách từ gói 26.000 tỷ đồng. Trong khi cơ quan này thống kê hơn 2 triệu công nhân, lao động đã bị mất việc, dừng việc, nghỉ luân phiên hoặc không lương từ khi dịch bùng phát. Gói hỗ trợ cắt giảm nhiều thủ tục, nhưng các địa phương có cách hiểu khác nhau về "tạm dừng hoạt động" của doanh nghiệp nên việc chi hỗ trợ chậm.

Chính sách hỗ trợ đào tạo, duy trì việc làm cho người lao động đang khó thực hiện và không hiệu quả như mong muốn. Doanh nghiệp đang phải vật lộn duy trì sản xuất, không có thời gian xây dựng phương án đào tạo, hoặc có thì cũng chưa thể thực hiện khi nhiều tỉnh thành kéo dài Chỉ thị 16.

Theo một số chuyên gia, nguyên tắc của Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp và một số quỹ ngắn hạn khác là có đóng - có hưởng, nghĩa là người lao động tham gia đóng vào quỹ mới được hưởng khi đủ điều kiện. Công nhân phải ngừng việc, nghỉ việc, mất việc hoặc tạm hoãn hợp đồng phần lớn là lao động chính thức, tham gia bảo hiểm thất nghiệp, nên việc trích quỹ hỗ trợ là hợp lý.

Người lao động tìm kiếm cơ hội việc làm mới tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, tháng 6/2020. Ảnh: Ngọc Thành

Hôm 9/9, Chính phủ giao Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cùng bộ ngành liên quan sớm trình cấp có thẩm quyền và Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành chính sách liên quan đến giảm mức đóng hoặc hỗ trợ từ kết dư quỹ bảo hiểm xã hội ngắn hạn để hỗ trợ lao động, doanh nghiệp khó khăn, hoàn thành trong tháng 9. Chính phủ đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xem xét miễn nộp phí công đoàn năm 2021-2022 cho người lao động tại doanh nghiệp ảnh hưởng bởi dịch; báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép doanh nghiệp được giảm kinh phí công đoàn cùng thời gian trên.

Chính sách bảo hiểm thất nghiệp ở Việt Nam được thực hiện từ năm 2009, gồm các chế độ: Trợ cấp thất nghiệp, tư vấn giới thiệu việc làm, hỗ trợ học nghề và bảo hiểm y tế. Nguồn quỹ phần lớn đến từ khoản đóng góp của giới chủ doanh nghiệp và người lao động. Nhóm tham gia là lao động khu vực chính thức, có hợp đồng lao động. Từ năm 2009 đến 2020, số lao động tham gia, người thụ hưởng, nguồn thu, nguồn chi hầu hết tăng đều qua các năm. Số kết dư quỹ tính đến cuối năm 2020 khoảng 89.100 tỷ đồng.

Một số quỹ ngắn hạn khác cũng có kết dư lớn, như ốm đau, thai sản gần 12.800 tỷ đồng; Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp hơn 53.700 tỷ đồng.

Tác giả: Hồng Chiêu