Dây chuyền sản xuất mía đường tại công ty mía đường Biên Hòa, tại huyện Ninh Hòa. (Ảnh: Đặng Tuấn/TTXVN)

Giá đường tăng cao giúp doanh nghiệp sản xuất đường có kết quả kinh doanh tích cực và cổ phiếu của các doanh nghiệp này cũng tăng vọt chỉ sau 1 tháng.

Cụ thể, cổ phiếu ngành mía đường tăng mạnh trong tháng 4, với LSS tăng hơn 54,5%, SBT tăng gần 18%, SLS tăng gần 15%, QNS tăng 9,5%.

Theo phóng viên TTXVN tại Sydney, sắp đến vụ thu hoạch mía đường ở Australia, song những người trồng mía ở nước này đang có được mức giá "có một không hai" cho vụ mùa của họ.

Trong tháng Tư, giá đường thế giới tăng vọt lên hơn 24,5 cent Mỹ mỗi pound (1 pound = 453,5 gram) - cao nhất kể từ năm 2012.

Tính theo đồng đôla Australia (AUD), giá đã vượt ngưỡng 800 AUD (536 USD)/tấn. Hiệp hội các nhà trồng mía Canegrowers cho biết đây là mức giá chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ.

Theo ông Owen Menkens - Chủ tịch của Canegrowers, chỉ 2 năm trước, giá đường giảm xuống dưới 400 AUD/tấn, thậm chí không đủ chi phí sản xuất cho nhiều người trồng trọt.

Theo ông, đây là khoảng thời gian "khá nghiệt ngã.” Tuy nhiên, hiện con số này đã tăng gấp đôi, với mức giá khá cao lên tới 804 AUD/tấn hồi giữa tháng Tư. Lần gần nhất giá đường đạt mức 800 AUD/tấn là năm 1980.

Giải thích nguyên nhân giá đường tăng vọt, nhà phân tích hàng hóa Tom McNeil cho biết nguồn cung đường toàn cầu bị thắt chặt sau khi sản lượng thấp hơn dự kiến ở một số quốc gia sản xuất đường lớn nằm ở Bắc bán cầu.

Theo ông Tom McNeil, vụ mùa đã kém hơn dự kiến ở Ấn Độ, sản lượng cũng kém hơn dự kiến ở Thái Lan và vụ mùa ở Trung Quốc cũng bị giảm sản lượng.

Brazil vừa trải qua một quãng thời gian mưa nhiều và nước này đang gặp vấn đề hậu cần với một lượng lớn đậu tương và ngô cần phải thu hoạch. Vì vậy, việc vận chuyển đường ra khỏi Brazil hiện rất khó khăn.

Phần lớn những người trồng mía đã định giá đường niên vụ 2022, do đó sẽ không thể tận dụng giá cao trong tháng này, tuy nhiên thị trường kỳ hạn có mức giá ấn tượng cho các niên vụ tới.

Kể từ giữa tháng 4/2023, những người trồng mía có thể định giá đường năm 2023 của họ ở mức 756 AUD/tấn và giá đường của năm 2024 ở mức 651 AUD/tấn. Thậm chí, họ còn đang cân nhắc mức giá hấp dẫn cho năm 2025 và 2026.

Trong nước, Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS) kỳ vọng giá đường cát (RS) sẽ duy trì cao, dao động trung bình quanh 18.000-18.500 đồng/kg do nhu cầu đường toàn Việt Nam dự kiến tăng nhẹ lên mức 2,3-2,4 triệu tấn/năm; giá đường nhập khẩu kém cạnh tranh sau áp thuế thúc đẩy nhu cầu với đường trong nước.

Giá đường nhập khẩu từ Thái Lan và có nguồn gốc Thái Lan (Lào, Campuchia) sau khi áp thuế chống bán phá giá, ước tính khoảng 22.000 đồng/kg, cao hơn giá đường Trung Quốc, Indonesia và Việt Nam từ 10-15%.

Indonesia và Australia trở thành nguồn cung nhập khẩu đường hiện tại của Việt Nam, tuy nhiên điều này khó duy trì lâu dài do Indonesia không có lợi thế về xuất khẩu đường; dện tích trồng mía tại Australia không đủ lớn để có mở rộng thêm thị trường xuất khẩu cho Việt Nam.

Tuy nhiên trong ngắn hạn, giá đường có thể chịu áp lực do nguồn cung tạm thời đang dư thừa từ tồn kho năm 2022 (xấp xỉ 0,6 triệu tấn); tiềm năng Chính phủ gia tăng thêm hạn ngạch nhập khẩu để bổ sung đường trong nước trong 2023.

Giá đường tăng cao đã cải thiện lợi nhuận của doanh nghiệp sản xuất mía đường.

Theo Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi (mã chứng khoán QNS), tổng doanh thu quý 1/2023 của công ty đạt 2.208 tỷ đồng, tăng 18,3% so với cùng kỳ năm 2022 và bằng 26,3% kế hoạch cả năm; lợi nhuận trước thuế đạt 359 tỷ đồng, tăng tới 72,2% so với cùng kỳ năm 2022 và bằng 29,8% kế hoạch cả năm.

Công ty cổ phần Mía đường Lam Sơn (mã chứng khoán: LSS) tự tin đặt kế hoạch niên độ tài chính 2022-2023, doanh thu đạt 2.166 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 60 tỷ đồng, lần lượt tăng 6% và 20% so với mức thực hiện niên độ trước.

Ban lãnh đạo doanh nghiệp cho biết, mục tiêu sản lượng mía nguyên liệu niên vụ 2022-2023 tối thiểu là 450.000 tấn mía.

Công ty sẽ xây dựng chính sách phát triển vùng nguyên liệu, hợp tác với các công ty, nông trường có quỹ đất lớn, tập trung khai thác vùng bãi, xây dựng chiến lược về giống, đặc biệt sẽ rà soát diện tích mía đến từng hộ, chuẩn bị tốt cho vụ ép mía 2023-2024.

Doanh nghiệp sẽ theo dõi chặt chính sách của nhà nước đối với ngành đường, bám sát thị trường, đánh giá, phân tích xu thế ngành đường thế giới, nghiên cứu thành lập công ty tại Lào hoặc Campuchia; khai thác hiệu quả thiết bị và công nghệ đã đầu tư vào các nhà máy đường, nhà máy đường phèn, nhà máy điện; đồng thời tiết kiệm năng lượng và nguyên vật liệu trong sản xuất, chế biến, nâng cao hiệu quả sản xuất, chế luyện.

Với Công ty cổ phần Thành Thành Công-Biên Hòa, VCBS cho biết Trung Quốc sẽ mở cửa trong 2023, nhu cầu phục hồi mạnh, song nguồn cung trong nước giảm sẽ giúp Thành Thành Công-Biên Hòa có cơ hội gia tăng xuất khẩu vào thị trường này.

Giai đoạn 2021-2025, Thành Thành Công-Biên Hòa tập trung mở rộng vùng nguyên liệu tại Australia đến 20.000 ha.

Tháng 8/2022, doanh nghiệp đưa vào vận hành 1.244 ha, năng suất thu hoạch dự kiến trung bình 900 tấn mía/ngày. Trong niên độ 2022/2023, công ty đẩy nhanh tiến độ với mục tiêu 5.000 ha, đây sẽ là tiền đề để doanh nghiệp mở rộng trong dài hạn.

Nông dân thu hoạch mía tại huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa. (Ảnh: Đặng Tuấn/TTXVN)

Theo VCBS, từ tháng 8/2022, Bộ Công Thương đã chính thức áp dụng biện pháp chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại 47,64% đối với các sản phẩm đường mía có nguồn gốc Thái Lan từ 5 nước ASEAN (Indonesia, Malaysia, Campuchia, Lào, Myanmar).

Biện pháp này đã bắt đầu phát huy tác dụng bảo hộ đối với ngành đường trong nước kể từ tháng 8, khi sản lượng nhập khẩu đường vào Việt Nam từ Thái Lan, Lào và Campuchia giảm rõ rệt so với cùng kỳ.

Tổng sản lượng đường nhập khẩu cả năm 2022 đã giảm 12,6% so với cùng kỳ, nguồn nhập thay thế chủ yếu đến từ Australia và Indonesia.

Giá thu mua mía từ nhà máy cùng với đó cũng hồi phục tốt về mức trung bình 1,05-1,1 triệu đồng/tấn do khan hiếm nguồn cung. Đây là tiền đề thúc đẩy người nông dân mở rộng vùng nguyên liệu trong các năm tới.

Hiệp hội Mía đường Việt Nam cho biết niên vụ 2022-2023, cả nước dự kiến có khoảng 151.300ha diện tích trồng mía sản xuất, tăng 3% so với niên vụ trước.

Hiệp hội Mía đường Việt Nam kỳ vọng sản lượng mía ép đạt gần 8,8 triệu tấn, tăng 16,5% và sản lượng đường sản xuất đạt 871.000 tấn, tăng 16,6% so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, giá thu mua mía nhiều khả năng sẽ ổn định hơn, nhằm khuyến khích người dân mở rộng diện tích trồng mía, đảm bảo nguồn cung nội địa./.

Tác giả: Văn Giáp