Chiều ngày 23/11, TAND tỉnh Đồng Nai tuyên hủy bản án sơ thẩm hình sự của TAND huyện Long Thành, chuyển hồ sơ cho Viện KSND tỉnh điều tra lại vụ lấy đất công cấp cho tư nhân tại xã Bình Sơn, huyện Long Thành.

Hội đồng xét xử (HĐXX) nhận định, một số tài liệu và nhân chứng cho thấy, các thửa đất số 11 (diện tích hơn 7,4 ngàn m2) và thửa đất số 513 (diện tích hơn 17,6 ngàn m2) tờ bản đồ số 20, tại xã Bình Sơn không thuộc quyền quản lý của nhà nước.

Cụ thể, 2 thửa đất này là một phần thuộc thửa đất 14, tờ bản đồ số 7 (theo sổ mục kê năm 1999) do UBND xã Bình Sơn trực tiếp quản lý.

Toàn cảnh phiên toà ngày 23/11.

Đến năm 2004, toàn bộ thửa đất số 14, tờ bản đồ số 7 được UBND tỉnh Đồng Nai quy hoạch vào Cụm công nghiệp Bình Sơn. Khi cụm công nghiệp xây hàng rào thì đã để phía ngoài phần diện tích đất thửa đất số 11 và thửa đất số 513 tờ bản đồ số 20. Với phần đất này, người dân đã lấn chiếm và khai thác sử dụng.

Do đó, theo HĐXX, cơ quan điều tra cần làm rõ phần diện tích đất này là do ai quản lý và thuộc đất công hay tư nhân.

Nếu xác định phần đất này thuộc đất công thì cần truy cứu trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức sai phạm. Cũng theo HĐXX, tại UBND xã Bình Sơn lưu trữ 3 sổ mục kê (các năm: 1999, 2007 và 2011), nhưng cơ quan giám định chỉ sử dụng sổ mục kê năm 1999 làm tài liệu trưng cầu giám định trong vụ án.

Tại phiên tòa phúc thẩm, các giám định viên cũng cho rằng, việc sử dụng một sổ mục kê năm 1999 mà không sử dụng 2 sổ mục kê còn lại là chưa đầy đủ nên đề nghị giám định lại. Do đó, HĐXX đề nghị cần làm rõ vấn đề này để xác định lại nguồn gốc đất.

HĐXX cho rằng, Sở TN-MT với Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh là các đơn vị có trách nhiệm trong việc cấp số tờ, số thửa cho 2 thửa đất này. Cần làm rõ các cơ quan này căn cứ vào đâu để cấp số tờ, số thửa cho 2 thửa đất này. Đây là 2 cơ quan có trách nhiệm trong vụ án nhưng cơ quan điều tra không đưa vào tham gia trong vụ án nên cần làm rõ.

Cũng theo HĐXX, tại bản kết luận giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh, chữ ký mang tên Nguyễn Thị Loan và Lê Thị Tho (người được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong vụ án) trên một số tài liệu, giấy tờ khác liên quan trong vụ án đều không phải là chữ ký của bà Nguyễn Thị Loan và bà Lê Thị Tho.

Tuy nhiên, Cơ quan điều tra chưa làm rõ những chữ ký trên tài liệu đó là của ai. Do đó, HĐXX đã hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra lại.

Theo cáo trạng của Viện KSND tỉnh, vào tháng 3-2017, bà Lê Thị Tho (52 tuổi) và bà Nguyễn Thị Loan (67 tuổi), cùng ngụ xã Suối Trầu, huyện Long Thành nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu với thửa đất số 11 và thửa đất số 513 tờ bản đồ số 20, tại xã Bình Sơn.

Các bị cáo tại phiên toà.

Dù đây là thửa đất công do UBND xã Bình Sơn đang quản lý, nhưng các bị cáo trên vẫn lập hồ sơ tham mưu cho UBND huyện Long Thành ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu vào năm 2017 đối với 2 thửa đất trên cho bà Tho và Loan trái quy định pháp luật.

Hậu quả của những sai phạm trên đã làm cho nhà nước bị mất quyền quản lý, sử dụng đối với 2 thửa đất trên với tổng giá trị hơn 18,1 tỷ đồng.

Đến ngày 16/6, TAND huyện Long Thành đã xét xử sơ thẩm hình sự và tuyên phạt các bị cáo: Nguyễn Văn Bế (nguyên công chức địa chính xã Bình Sơn, huyện Long Thành); Trần Quốc Tuấn (nguyên Chủ tịch UBND xã Bình Sơn); Nguyễn Quang Thảo (nguyên viên chức Tổ đăng ký thống kê, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh, chi nhánh huyện Long Thành) từ 3-4 năm tù cùng về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Cùng tội danh, 4 bị cáo còn lại cũng bị xử phạt từ 2 năm cải tạo không giam giữ đến 2 năm 6 tháng tù.

Tác giả: Nguyễn Anh Trọng