Ngày 7/5, tại TP Đà Nẵng, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Đà Nẵng đã chủ trì Hội thảo phản biện về dự án "lấn sông Hàn" bất động sản và bến du thuyền - Marina Complex. 

Hội thảo đã nhiều ý kiến tranh luận "nảy lửa" xoay quanh chuyện dự án có ảnh hưởng đến dòng chảy sông Hàn, gây ngập lụt, kiến trúc cảnh quan hay không? Không ít ý kiến đồng tình cũng có phản đối dự án này. 

Dự án lấn sông Hàn Marina Complex đang gây tranh cãi trái chiều

Ông Huỳnh Việt Thành, nguyên Phó Giám đốc Sở Xây dựng Đà Nẵng cho rằng, vấn đề xây kè, lấn sông đương nhiên ảnh hưởng dòng chảy là tất yếu. Nhưng việc lấn này có phải là nguyên nhân quyết định cho việc ứ nước trên thượng du hay không?.

"Tôi nghĩ rằng không phải mà nguyên nhân chính là do lũ lụt là chu kỳ và thứ hai là do điều tiết nước của thủy điện. Trong lúc như vậy, ảnh hưởng dưới là có nhưng ko phải là nguyên nhân chính quyết định. Theo tôi, nguyên nhân sâu xa, nguyên nhân chính cần chiến lược lâu dài là cần phải hình thành , chuyển dần các thủy điện, hạ bớt công suất, biến chức năng thủy lợi nhiều hơn là thủy điện.

Đối với cảnh quan kiến trúc hai bên sông Hàn, vừa rồi TP Đà Nẵng tổ chức công phu, tốn kém giải thưởng hơn 1,7 tỷ đồng với các tư vấn nước ngoài. Ở nước ngoài cũng có sông, có lũ lụt như Đà Nẵng nhưng họ vẫn táo bạo đưa ra các điểm nhấn ven sông Hàn ở các cuộc thi vừa rồi. Tất nhiên phương án Đà Nẵng chỉ xem xét. Nhưng chúng ta lấy 7 dự án và trao 5 giải….Tôi cho rằng đây là những ý tưởng vô cùng tốt….. Quy hoạch kiến trúc nên đưa ra thành nghị quyết luôn để sau này kêu gọi đầu tư yên tâm làm, chứ cứ thập thà thập thò nay thế này mai thế kia thì ai dám vào.

Một người không làm được thì nhiều người cũng ngại, cho nên tôi nghĩ nên có 2 bờ sông Hàn đã có dự án, trao giải rồi, tư vấn nước ngoài tham nhiệt tình, đã có công cụ như vậy rồi thì chúng ta cần phải có thái độ rõ ràng, đối với ý tưởng, giải pháp đó, cần đưa thành quy chế nghị quyết để sau đó cứ thế mà thực hiện.

Riêng lũ lụt thì cần giải pháp trên nữa, chiến lược hơn, vấn đề sông Hàn nó có cản được nhưng rất nhỏ, như tôi ví von xúc một xẻng cát xuống nước thì nó có cản dòng chảy thật nhưng không có nghĩa lý gì…", ông Thành nói.

Hội thảo khoa học với nhiều chuyên gia nêu ý kiến về dự án

Trong khi đó, TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam nhấn mạnh, nếu cố dừng, thu hồi dự án dứt khoát sẽ có yếu tố tác động tới môi trường đầu tư của Đà Nẵng. Và nếu xu hướng này không được giải thích rõ ràng thì nó sẽ gây ra tác động tiêu cực. Bởi như  đã thấy một dự án đã triển khai với đầy đủ văn bản, quy trình pháp lý rồi, nhưng sau bao nhiêu năm tự dưng lật lại đúng các vấn đề vốn đã được giải quyết khi xét duyệt dự án. Bản thân nhà đầu tư gặp rủi ro rất lớn. Đó là đã vay nợ hàng mấy trăm tỉ mà dừng như vậy, hiệu quả dự án sẽ suy giảm.

Còn môi trường đầu tư, sau những trục trặc vừa rồi trên địa bàn Đà Nẵng, người ta trông chờ rất lớn một sự cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư. Nhưng với cách làm như thế này sẽ chỉ khiến cho các nhà đầu tư phân vân, đặc biệt các nhà đầu tư lớn.

"Chúng ta biết rằng đối với Đà Nẵng, sự hiện diện của các nhà đầu tư lớn có ý nghĩa quyết định. Tôi không phủ nhận vai trò của các doanh nghiệp nhỏ và vừa nhưng vai trò dẫn dắt định hình là thuộc về những doanh nghiệp lớn. Do vậy những sự việc như thế này rất ảnh hưởng tới tâm lý nhà đầu tư.

Hội nghị thế này rất ý nghĩa vì nó tạo ra áp lực để chính quyền Đà Nẵng giải quyết nhanh vấn đề. Tôi có niềm tin là những vấn đề đụng tới dòng chảy mà tác động quá mức thì sẽ được căn chỉnh. Nhưng cơ bản các dự án sẽ được tiếp tục.

Đà Nẵng có nên đánh đổi. Bản chất của đánh đổi là gì. Là muốn phát triển phải vượt qua cái cũ, phải không tiếp tục giữ cái cũ. Đánh đổi hiện trạng cũ để có một chân dung mới. Khi chấp nhận đánh đổi hiện trạng cũ thì chắc chắn lợi ích của một lực lượng nào đó sẽ bị tổn hại. Nhưng thay vì thế, chúng ta sẽ có lợi ích khác. Do đó cách tiếp cận là phải đánh đổi. Sao cho lợi ích toàn thể phải lớn hơn lợi ích cục bộ, lợi ích ngắn hạn. Nếu không sẽ gây ra phản ứng tiêu cực. Những xung đột lợi ích bao giờ cũng có. Vấn đề là ứng xử với điều đó thế nào. Bởi các nhóm lợi ích bao giờ cũng đưa thông tin theo hướng có lợi cho họ. Cách thông tin dự án tới công chúng nhiều khi thiếu hụt, méo mó, hay còn gọi là bất đối xứng thông tin.

Khi anh đã phê duyệt dự án, thậm chí nhiều lần điều chỉnh dự án thì mỗi lần điều chỉnh là 1 lần đứng trước  1 thách thức. Nếu anh biện minh được lí do của sự điều chỉnh thì uy tín cao lên. Còn nếu ảnh điều chỉnh mà anh không biện minh được thì uy tín sẽ suy giảm. Lần này Đà Nẵng đưa dự án ra thông tin công khai minh bạch là cách để đối diện với thách thức về uy tín…

Tôi cho rằng dù đưa ra quyết định điều chỉnh có thể dừng dự án hay cho phép tiếp tục thì tính giải trình phải cao. Nghĩa là thông tin phải công khai, minh bạch. Chúng ta hay gặp một tình trạng là không giải trình công khai, minh mạch. Vì khi giải trình với công luận, các luận cứ phải cao. Nhưng các ý kiến đó cần có những luận chứng, lập luận, chứ không chỉ đánh vào tâm lí, thỏa mãn cho nhu cầu tình cảm thì sẽ nguy hiểm cho lợi ích doanh nghiệp, thậm chí lợi ích của chính Đà Nẵng trong dài hạn", TS. Trần Đình Thiên nói.

TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, đưa ra quyết định điều chỉnh có thể dừng dự án hay cho phép tiếp tục thì tính giải trình phải cao

Trước đó, như đã phản ánh, những ngày qua, loạt hình ảnh dự án Marina Complex lấn ra một phần sông Hàn đã khiến dư luận phản ứng. Từ tháng 4/2016, ngay khi dự án được triển khai, người dân TP Đà Nẵng đã có thắc mắc về việc đổ đất lấn sông của dự án Marina Complex gây ảnh hưởng dòng chảy sông Hàn, đặc biệt là trong mùa mưa lũ. Nhiều chuyên gia cũng lên tiếng cho rằng, việc lấn sông sẽ gây ra hệ lụy, lụt lội.

Theo thông báo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP) mới đây thì dự án Marina Complex nằm trong số 12 dự án được  kiểm tra. Dự án cũng là 1 trong số 2 dự án đầu tư sử dụng đất được giao và cho thuê không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, vi phạm điều 58 Luật đất đai và Nghị định 61 của Chính phủ, không tuân thủ quy chế đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất.

Ngoài ra, TTCP cũng cho hay, việc xác định giá và thu tiền sử dụng đất đối với dự án này cũng có vi phạm. Cụ thể, chưa kịp thời xác định bổ sung tiền sử dụng đất đối với diện tích 1.047m2  tăng thêm do điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết. TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP Đà Nẵng thu bổ sung tiền sử dụng đất đối với phần diện tích tăng thêm này.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu UBND TP Đà Nẵng chỉ đạo kiểm tra, xử lý theo đúng quy định việc lấn sông Hàn để làm dự án nhà ở.

Nhâm Thân