Công việc nặng nhọc, trách nhiệm cao nhưng nợ lương?

Khoảng 3 - 5 năm trở lại đây, ngành đường sắt đã có nhiều động thái tích cực với hy vọng vực lại quá trình kinh doanh. Cụ thể là đầu tư một số tàu khách cao cấp để nâng cao chất lượng, tiếp viên phục vụ trên tàu cũng được đào tạo chỉn chu hơn, suất ăn miễn phí được cung cấp... Tuy vậy, đây được nhận định chỉ là những giải pháp mang tính tạm thời, bởi cái gốc là hạ tầng đường sắt đã quá cũ kỹ, lạc hậu, giờ chạy tàu, tốc độ chạy tàu còn chưa đáp ứng được kỳ vọng của người dân.

Nhất là trong bối cảnh vận tải hàng không và đường bộ phát triển mạnh mẽ, hành khách có nhiều lựa chọn hơn khiến ngành đường sắt đã khó càng rơi vào thế khó. Cũng bởi vậy, làn sóng công nhân bỏ việc đã lan rộng từ năm 2017, bất chấp các giải pháp từ phía Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam. Một trong những nguyên nhân hàng đầu là do công việc nặng nhọc nhưng nợ lương, lương quá thấp, không đủ trang trải cuộc sống.

Trên 1 vạn lao động không có lương, đường sắt nguy cơ dừng hoạt động (Ảnh: Tạ Tôn)

Theo biểu báo cáo quỹ lương, thù lao của VNR, lương bình quân của lao động năm 2017 là 7.624 triệu/tháng, năm 2018 là 7.983 triệu/tháng, năm 2019 là 9.120 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, do chưa được giao dự toán ngân sách, dẫn đến 11.000 nhân viên như tuần đường, gác chắn, bảo đảm an toàn giao thông và các nhiệm vụ khác của tổng công ty đến nay vẫn chưa có lương.

Nói về vấn đề này, ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, hiện tổng công ty đang gặp nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách và vướng mắc khi thay đổi người đại diện về quản lý vốn.

VNR vốn là doanh nghiệp thuộc Bộ GTVT. Cách đây 2 năm, Tổng công ty này được chuyển sang Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cùng với hàng loạt đơn vị khác như Vietnam Airlines, ACV, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng Công ty phát triển đường cao tốc Việt Nam...

Điều 49 Luật Ngân sách Nhà nước quy định khi cơ quan nhận được ngân sách thì giao dự toán cho các đơn vị trực thuộc. Nhưng VNR không còn là đơn vị trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải mà chuyển về Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước, nên không còn phù hợp khi áp dụng quy định này.

Ông cho biết Bộ Giao thông Vận tải đã báo cáo lên Thủ tướng với 3 văn bản liên tiếp. Tổng công ty cũng báo cáo lên bộ, thậm chí báo cáo "vượt cấp" lên Thủ tướng, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết được.

"Đến hôm nay tổng công ty vẫn chưa nhận được dự toán và trên 1 vạn con người không có tiền lương. Như thế chỉ có thể dừng tàu thôi. Nếu dừng tàu thì ảnh hưởng đến cả hoạt động sản xuất kinh doanh, an sinh, nhưng cho chạy tàu thì trái luật", ông Minh phân tích.

Bên cạnh đó, ông cho hay nếu bất cứ nhân viên tuần đường, gác chắn nào bị tai nạn thì lãnh đạo đơn vị đường sắt có thể bị khởi tố, bởi không ai giao nhiệm vụ. "Để đỡ trách nhiệm cho cấp dưới, tôi đã ra văn bản chỉ đạo làm, nếu sai tội chịu. Tôi ra văn bản cũng sai, vì có ai giao cho tôi đâu, chạy tàu cũng sai, không chạy tàu cũng sai", ông Minh nói.

Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Đường sắt Việt Nam. (Ảnh: V.Đ)

Doanh thu trồi sụt, chi nghìn tỷ trả lương nhân viên