Thị trường repo là nền móng của hệ thống tài chính Mỹ, giúp đảm bảo các ngân hàng có thanh khoản để đáp ứng nhu cầu hoạt động hàng ngày của mình cũng như duy trì đủ dự trữ. Nếu thị trường cạn kiệt, nó có thể phá vỡ thị trường tài chính khiến các ngân hàng không thể huy động đủ tiền mặt để tài trợ cho các giao dịch và đáp ứng các yêu cầu quy định.

Sau cuộc khủng hoảng thanh khoản vào giữa tháng 9, Fed đã cam kết bơm tiền vào hệ thống ngân hàng mỗi ngày cho đến ít nhất là tháng 1/2020, cũng như tiếp tục mua tín phiếu Kho bạc, để đảm bảo “dư thừa” dự trữ trong hệ thống ngân hàng.

Ảnh minh họa

Tuy nhiên một loạt các lo ngại, từ việc đưa ra một công cụ được gọi là thỏa thuận mua lại thường trực (repo) cho đến giải pháp tạm thời mà Fed đã triển khai vài tuần trước đó liệu đã đủ để đáp ứng về lâu dài đang là những chủ đề chính cho các cuộc tranh luận tại Fed. Chủ tịch Fed Jerome Powell là người có vai trò rất lớn trong các cuộc tranh luận này tại Fed. Thế nhưng cho đến nay ông vẫn không đưa ra nhiều tín hiệu về việc liệu ông có thấy cần thiết phải có một cơ sở cho vay thường trực hay không.

Những ý kiến phản đối công cụ này cho rằng, các ngân hàng lớn của Mỹ thường xuyên duy trì dự trữ vượt mức quy định, một phần để đáp ứng các yêu cầu thanh khoản được ban hành để đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu một thập kỷ trước. Đó chính là lý do khiến không ít nhà kinh tế tỏ ra lo ngại khi nói rằng thị trường repo dễ bị đóng băng.

Thế nhưng những người ủng hộ công cụ repo thường trực nói rằng công cụ này sẽ khuyến khích các ngân hàng nắm giữ trái phiếu Kho bạc bởi về lý thuyết họ có thể nhanh chóng chuyển đổi chúng thành tiền mặt với mức chiết khấu ít nhất. Điều đó sẽ thúc đẩy thanh khoản trong thị trường cho vay qua đêm, ngăn lãi suất tăng mạnh khi thanh khoản cạn kiệt và không cần phải có sự can thiệp tạm thời của Fed.

Đó cũng chính là lý do mà hầu hết các nhà hoạch định chính sách của Fed đã phản đối việc triển khai một công cụ repo thường trực trước cuộc khủng hoảng thanh khoản tháng 9, cho rằng những phí tổn trong việc triển khai công cụ này lớn hơn nhiều lợi ích mà nó mang lại. Tuy nhiên, quan điểm này đã thay đổi trong vài tháng qua khi mà hầu hết các quan chức đều thừa nhận vai trò của công cụ này trong việc ngăn ngừa những cú sốc thanh khoản, các nguồn tin cho biết.

Biên bản cuộc họp chính sách tháng 10 của FOMC vừa được phát hành giữa tuần trước cũng cho thấy, khoảng hai phần ba các thành viên của Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) - bộ phận hoạch định chính sách của Fed – ủng hộ việc triển khai công cụ thỏa thuận mua lại thường trực.

Tuy nhiên Biên bản cuộc họp của FOMC cũng cho thấy, một số thành viên nghĩ rằng cần phải đánh giá kỹ lưỡng hơn về một số vấn đề như lãi suất, đối tượng thụ hưởng và tài sản thế chấp. Một số nhà hoạch định chính sách cũng lo ngại rằng, công cụ này có thể bị “tẩy chay” nếu lãi suất được đặt quá cao; thế nhưng nếu thiết lập lãi suất thấp quá có thể dẫn đến hoạt động repo lớn và thường xuyên.

Các nguồn tin cũng cho biết, một số nhà hoạch định chính sách tin rằng công cụ này nên được giới hạn ở các đại lý chính hoặc 24 công ty hàng đầu ở Phố Wall đang giao dịch trực tiếp với Fed, trong khi những người khác lại đề nghị cho phép tất cả các ngân hàng dưới sự giám sát của Fed đều có thể tham gia.

Bởi vậy theo các nguồn tin, mặc dù số các thành viên ủng hộ ý tưởng triển khai công cụ này ngày một đông hơn, thế nhưng quyết định cuối cùng khó có thể được đưa ra cho tới ít nhất là quý đầu tiên của năm 2020.