Nghiêm túc đánh giá vấn đề xã hội hóa

Sáng 24/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 6, thảo luận ở tổ về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (đoàn Tp.HCM) chia sẻ đã 6 tháng trôi qua kể từ kỳ họp trước, với nhiều vấn đề được các ĐBQH “mổ xẻ”, đặc biệt về vấn đề cung ứng tình trạng thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế, tình trạng thiếu vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng, y tế dự phòng củng cố như thế nào để có thể đối phó được với các nạn dịch có thể tiếp tục xảy ra sau này.

Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn về việc có thực sự cải thiện hay không nếu mọi thứ đầu vào vẫn vướng trong đấu thầu, chưa kể một số văn bản quy phạm pháp luật thời hạn rất ngắn từ Thông tư 14, Nghị quyết 30 của Chính phủ sắp hết hạn… Do đó, nữ đại biểu đề nghị cần phải có sự phân tích sâu thêm.

ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan nêu ý kiến tại phiên thảo luận tổ.

Bên cạnh đó, bà Lan cho biết, nguồn cơn của y tế và giáo dục đang có nhiều sự cố xảy ra chung quy chỉ vì không kiểm soát được tốt vấn đề xã hội hóa.

“Chúng ta phải thấy rằng, nếu giáo dục tự lo thì chỉ “bổ” vào học sinh, còn y tế mà tự lo chỉ “bổ” vào bệnh nhân. Trong khi, việc xã hội hóa để tư nhân phát triển là một kênh, còn kênh đầu tư của ngân sách Nhà nước chúng ta vẫn phải tiếp tục, cần phải tăng dần lên”, bà Lan nêu và cho rằng đến nay chưa có một tổng kết chính thức nào về vấn đề chúng ta đã xã hội hóa y tế thế nào?

“Nếu để các bệnh viện “tự bơi”, lâu lâu đổi một lần, nhưng các thay đổi không dựa trên nghiên cứu sâu, kỹ về mặt cơ chế thì tình trạng này dẫn đến một điều đau lòng đó là ai có tiền mới được khám chữa bệnh tốt, ai có tiền thì con cái mới được học hành đàng hoàng. Điều đó là đi ngược lại với tất cả những gì mà thế hệ trước đã tập trung để làm”, bà Lan nói và đề nghị phải nghiêm túc đánh giá vấn đề xã hội hóa, bởi mục tiêu hướng tới của xã hội hóa là làm sao tăng cường được tính tự chủ và phát huy được trí tuệ, chất xám của đội ngũ.

Đấu thầu để “chạy” Thông tư 14

Tiếp nối ý kiến của ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan, ông Nguyễn Tri Thức - Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, đại biểu đoàn Tp.HCM cho rằng phải cho hành lang của cơ chế để cho các bệnh viện công thực hiện xã hội hóa và liên doanh liên kết.

Ông Thức nói do trước đây làm liên doanh liên kết rồi sau đó xảy ra tiêu cực, nên khi nhắc đến vấn đề này ai cũng thấy nhạy cảm, không dám nhắc. Tuy nhiên, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy cho rằng với nguồn lực còn hạn chế và liên doanh liên kết, xã hội hóa là một chủ trương rất đúng. Do đó, sau những tiêu cực đã rút ra được nhiều kinh nghiệm. Với kinh nghiệm đó thì chúng ta sẽ làm tốt hơn, làm chặt chẽ hơn.

Ông Nguyễn Tri Thức - Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy.

“Rất mong Chính phủ có những quy định chặt chẽ, ra những danh sách để các cơ sở chỉ cần tích vào, thực hiện được liên doanh liên kết đảm bảo được trang thiết bị y tế”, ông Thức nêu và cho hay ai cũng biết đấu thầu rất khó, “tiền có khi có mà cũng không tiêu được”. Do đó, liên doanh liên kết là điều nên làm.

Bên cạnh đó, sau đại dịch Covid-19, vai trò của y tế cơ sở được nhắc nhiều cùng với đó ông Thức cho rằng cần phải phát triển y tế chuyên sâu.

“Giống như con đường mà Tp.HCM đang đi là phát triển y tế chuyên sâu và mong muốn xây dựng Tp.HCM thành một trung tâm du lịch y tế. Đây là hướng đi rất tốt và để phát triển y tế chuyên sâu ngoài việc đào tạo con người phải có chiến lược lâu dài thì trang thiết bị hiện đại là điều không thể thiếu”, ông Thức nêu và cho biết sẽ mạnh dạn đề nghị Quốc hội riêng mảng điều trị ung thư cần phải đầu tư 2 trung tâm ở cả hai phía Bắc – Nam chuyên về xạ trị, đặc biệt xạ trị Proton (Tia xạ đi vào trúng đích, không tổn thương da và mô xung quanh, mang lại lợi ích sức khỏe rất lớn).

Liên quan đến công tác đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế như Thông tư 14 của Bộ Y tế về quy định trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập có hiệu lực rất ngắn, tới 31/12/2023 sẽ hết hiệu lực.

Ông Thức nêu thực tế, các bệnh viện đang đấu thầu để “chạy” Thông tư 14. Bởi, Tết Nguyên đán sắp đến và các bệnh viện đang xây dựng các gói thấu, Thông tư này hướng dẫn về giá các gói thầu, chỉ có hiệu lực tới 31/12 để kịp Tết Nguyên đán. Còn tới tháng 1/2024 Luật Đấu thầu mới có hiệu lực.

“Tôi nghĩ rằng các vị ĐBQH cùng ý kiến sẽ dự báo trước tình hình khó khăn từ nay cho đến Tết Nguyên đán. Nếu không chuẩn bị kịp, không kịp thời có những chính sách thì chắc chắn tới Tết Nguyên đán sẽ quay lại con đường thiếu thuốc, thiếu vật tư, rơi ngay vào dịp Tết là rất đáng lo ngại”, ông Thức cho biết.

Giám đốc BV Chợ Rẫy thông tin thêm bệnh viện ở miền Tây thiếu máu diện rộng, nguyên nhân không phải thiếu người đi hiến máu mà là thiếu vật tư sinh phẩm, thiếu túi máu vì không đấu thầu được.

Tác giả: Hoàng Thị Bích