Thông tin này được Bộ Công Thương đưa ra tại Tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ ngày 14/6. 

Phương án 1: A0 trở thành đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện trực thuộc Bộ Công Thương. 

Phương án 2: A0 trở thành Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) Vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện 100% vốn Nhà nước trực thuộc Bộ Công Thương. 

A0 làm hai việc chính. Đó là đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện trong toàn quốc. 

Theo Bộ Công Thương, cả hai phương án nêu trên đều đảm bảo các tiêu chí về tính độc lập, khách quan của A0 so với hiện tại, khả năng phối hợp với các đơn vị liên quan và khả năng linh hoạt đổi mới, sáng tạo. 

Trong điều kiện hiện nay, để đáp ứng mục tiêu chuyển nguyên trạng A0 về trực thuộc Bộ Công Thương, mô hình đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện là phù hợp.

"Trong giai đoạn tiếp theo, sau khi Luật giá và Luật điện luật sửa đổi được ban hành, có thể xem xét thêm phương án 2", Bộ Công Thương đề xuất. 

Theo cơ quan này, tính chất đặc thù của đơn vị mới thành lập trực thuộc Bộ Công Thương là công tác vận hành hệ thống điện và vận hành thị trường điện.

Bộ phận người lao động của A0 được tuyển dụng với yêu cầu cao (có bằng đại học ở mức khá, giỏi trở lên) được đào tạo chuyên sâu (từ 12 đến 18 tháng) và phải qua kiểm tra kỹ lưỡng, khi đạt yêu cầu mới được phép bố trí công việc, gồm các vị trí: Điều độ viên hệ thống điện quốc gia, kỹ sư tính toán hệ thống điện quốc gia, kỹ sư điều hành giao dịch thị trường điện, điều độ viên hệ thống điện miền, kỹ sư tính toán hệ thống điện miền, kỹ sư SCADA v.v...

Hơn nữa, theo Bộ Công Thương, do điện là hàng hóa đặc biệt phải luôn cân bằng giữa sản xuất (nguồn cung) và tiêu thụ (nhu cầu), nên các chức danh này có trách nhiệm đảm bảo vận hành hệ thống điện từng giây, từng phút suốt 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày mỗi tuần. Thị trường điện cũng thực hiện khớp lệnh 30 phút/chu kỳ trong tất cả các ngày, kể cả ngày nghỉ, ngày lễ (chu kỳ này có thể xuống còn 15 phút hoặc 5 phút như các nước có thị trường điện phát triển khi cơ sở hạ tầng đáp ứng).

"Đây là lực lượng nhân viên kỹ thuật tối quan trọng đối với vận hành an toàn, kinh tế hệ thống điện, cần phải duy trì ổn định và không dễ dàng thay thế do phải mất thời gian xấp xỉ 2 năm (kể cả thời gian tuyển dụng, đào tạo và tập sự chức danh) mới có thể có nhân sự mới", Bộ Công Thương lưu ý.

Do đó, các nhân sự đáp ứng yêu cầu được bố trí công việc với lương theo chức danh ở mức cao, có tính cạnh tranh (theo báo cáo bình quân lương bộ phận trực tiếp sản xuất là khoảng 40 triệu/người/tháng). 

Vì vậy, trong trường hợp A0 chuyển thành đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Công Thương, cơ quan này cho rằng cần phải có cơ chế tài chính đặc thù đủ đảm bảo duy trì mức lương và phụ cấp tương đương với mức hiện hưởng để đảm bảo tránh xáo trộn về nhân lực của A0 dẫn đến những rủi ro về vận hành ổn định, an toàn và hiệu quả hệ thống điện, đặc biệt trong thời gian chuyển giao và hoàn thiện mô hình tổ chức. 

Trong một diễn biến liên quan đến A0, tại Quyết định 603/QĐ-EVN ban hành ngày 14/6, Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN đã tạm đình chỉ chức vụ Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia đối với ông Nguyễn Đức Ninh để phục vụ cho công tác thanh tra chuyên ngành trong công tác quản lý và điều hành cung cấp điện.